Frañsez Kervella : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet

Inline

Stumm eus an 7 C'hwe 2009 da 09:53

Frañsez Kervella, François-Marie Kervella e marilh ar boblañs, ganet en Dirinonn (Kerne - Penn-ar-Bed) en 1913, marvet en Lannuon en 1992. Anavezet eo ivez dindan e anv-pluenn Kenan Kongar. Douarour eo, skrivagner, barzh brezhonek, hogen anavezet dreist-holl evel yezhadurour brezhonek. Er gelaouenn Gwalarn e kemeras perzh, ha goude ar brezel e Barr Heol hag e Al Liamm.
(Taolit evezh : Un den all ar memes anv gantañ a oa o vevañ en amzer-se ha kemeret en deus perzh en Emsav ivez : Frañsez Kervella-Kernu a reer eus hennezh evit ma ne vefe ket kemmesket an daou. Daoust da se e vezont kemmesket alies el levrioù savet diwar-benn an amzer-se.)

Bugaleaj ha yaouankiz

Savet eo bet en ur familh baour o chom war ribl an Elorn e Dirinonn, war harzoù Loperc'hed, ha brezhoneg a veze komzet er gêr. Goude marv e dad er brezel-bed kentañ, pa oa pevar bloaz, ar bugelig a voe disklêriet minor ar Stad ha desavet gant e vamm hag e dud-kozh.

Buhez micherel

Ijinour war ar c'heologiezh hag ar maengleuzierezh e oa. Goude bezañ graet e studioù e teuas da vezañ douarour hag ez eas d'ober enklaskoù evit kavout eoul-maen en Afrika, e (Gabon hag en Aod an Olifant). Diwezhatoc'h e labouras evit ar CEA da glask kailh uraniom ha mineraloù skinoberiant ha kement-se betek bezañ war e leve-kozhni.

Eil brezel bed

Da heul an dekred kemenn da zivodañ ar Parti National Breton, Strollad Broadel Breizh, d'an 20^vet a viz Here 1939 eo preizhet e levraoueg. En 1940 e kemer perzh er Bretonische Regierung e Berlin.

Kemer a reas perzh en adreizh an doare-skrivañ peurunvan en emglev a zeuio diwar se e 1941. Ezel eo bet eus Framm Keltiek Breizh en 1942.

Ur skoazell bras eo bet da Yann Gerlann a-benn sevel ha derc'hel en he sav skol vrezhonek Plistin, ar skol vrezhonek kentañ.

Goude ar brezel

Eurediñ a ra gant Yvette Le Dret (Ivetig an Dred-Kervella) en 1947. Asambles gant e bried eo en em lakaet da gas ar brezhoneg war-raok : kenlabourat a reas gant lies kelaouenn, skrivañ a reas e-barzh Barr-Heol hag Al Liamm.

Pevar bugel o deus bet, Erwan, Annaig, Riwanon ha Divi.

Oberennoù

Studiadennoù war ar yezh

Penaos niveriñ ha kontañ e brezhoneg, 1943, eil emb. Skol, 1965, niv. 31
Yezhadur bras ar brezhoneg Skridoù Breizh - Ar Baol. 1947, Al Liamm, 1976, 1995. Sellet e vez ouzh an oberenn-mañ evel unan deus gwellañ yezhadurioù brezhonek bet skrivet biskoazh, abalamour ma'z eo displeget ar brezhoneg dre ar munud.
Diazezoù ar sevel gwerzioù. Brest. Al Liamm - Brest. 1965.
Gerioù diazez ar brezhoneg. Hor Yezh - Brest. 1969.
Méthode nouvelle de breton = Hent nevez d'ar brezhoneg. Brest : Hor Yezh ; Al Liamm. 1971.
Yezhadur. Hor Yezh - Lesneven. 1979. (gant Jean-Yves Urien, Yann Desbordes)
An den etre an anken hag an ankoù, etre an neñv hag an ifern, gwelet a-dreuz darn eus ar c'hantikoù. Hor Yezh - Lesneven. 1981
Nouvelle méthode de breton = Hent nevez d'ar brezhoneg. Ouest-France - Rozahon. 1984. skeud. gant Erwan Kervella, 1993, 1997
Kentelioù an trede derez, Ober, moulet gant Hor yezh, 1978
Geriadur krenn ar brezhoneg, diembann.
Ur sell nevez war istor ar vro, diembann.

Lennegezh, eñvorennoù

Gant blaz an avaloù ruz, romant bet kollet.
Barzhonegoù. Al Liamm - Brest. 1982. Embannet a-dammoù e-barzh : "Gwalarn", 1933-1944
Dindan gouriz ar bed (e Bro an okoume). Lesneven : Mouladurioù Hor Yezh, 1985.
An ti e traoñ ar c'hoad : eñvorennoù bugaleaj. Lesneven : Mouladurioù Hor Yezh, 1990.
Skridoù Frañsez Kervella. Al Liamm. 1993. Notennoù ha pennadoù skrivet gant Frañsez Kervella etre 1930 ha 1941 kinniget gant Per Denez.

Levrioù evit ar vugale

An naered hag o flemm, Embannadurioù Gwalarn, 1930.

Troidigezhioù

Ar c'havr hag he givri bihan, hervez ar Grimm Al Liamm. (troidigezh) 1961.
Pêrig hag ar briñsez, Al Liamm, 1962.
Bleiz noz Nedeleg, Al Liamm, 1962
An nadozig vurzhudus. Al Liamm. 1976. gant Roger Judrin, troet gant Kenan Kongar
Luky Luke, Pare paotred Dalton, Skol an Emsav, 1977.
Troidigezhioù, Ober, 1983

Kenlabour

Sellit ouzh Geriadur ar Skrivagnerien hag ar Yezhourien, pajenn 172-173.

@@ Linenn 1: / Linenn 1: @@
 '''Frañsez Kervella''', François-Marie Kervella e [[marilh ar boblañs]], ganet en [[Dirinonn]] ([[Kerne]] - [[Penn-ar-Bed]]) en [[1913]], marvet en [[Lannuon]] en [[1992]]. Anavezet eo ivez dindan e anv-pluenn Kenan Kongar. [[Douarour]] eo, skrivagner, barzh brezhonek, hogen anavezet dreist-holl evel [[yezhadur ar brezhoneg|yezhadurour brezhonek]]. Er [[kelaouenn|gelaouenn]] [[Gwalarn (kelaouenn)|Gwalarn]] e kemeras perzh, ha goude ar brezel e [[Barr Heol]] hag e [[Al Liamm]].<br>
-Un den all ar memes anv gantañ a oa o vevañ en amzer-se ha kemeret en deus perzh en [[Emsav]] ivez : [[Frañsez Kervella-Kernu]] a reer eus hennezh evit ma ne vefe ket kemmesket an daou. Daoust da se e vezont kemmesket alies el levrioù savet diwar-benn an amzer-se.
+(Taolit evezh : Un den all ar memes anv gantañ a oa o vevañ en amzer-se ha kemeret en deus perzh en [[Emsav]] ivez : [[Frañsez Kervella-Kernu]] a reer eus hennezh evit ma ne vefe ket kemmesket an daou. Daoust da se e vezont kemmesket alies el levrioù savet diwar-benn an amzer-se.)
 ==Bugaleaj ha yaouankiz==
@@ Linenn 39: / Linenn 39: @@
 * ''Barzhonegoù''. Al Liamm - Brest. [[1982]]. Embannet a-dammoù e-barzh : "[[Gwalarn]]", [[1933]]-[[1944]]
 * ''Dindan gouriz ar bed (e Bro an okoume''). Lesneven : [[Mouladurioù Hor Yezh]], [[1985]].
-* ''An ti e traoñ ar c'hoad : eñvorennoù bugaleaj''. Lesneven : Mouladurioù Hor Yezh, 1990.
+* ''An ti e traoñ ar c'hoad : eñvorennoù bugaleaj''. Lesneven : Mouladurioù Hor Yezh, [[1990]].
-* ''Skridoù Frañsez Kervella''. Al Liamm. [[1993]]. Notennoù ha pennadoù skrivet gant Frañsez Kervella etre [[1930]] ha [[1941]] kinniget gant [[Per Denez]]
+* ''Skridoù Frañsez Kervella''. Al Liamm. [[1993]]. Notennoù ha pennadoù skrivet gant Frañsez Kervella etre [[1930]] ha [[1941]] kinniget gant [[Per Denez]].
 ====Levrioù evit ar vugale====
-*''An naered hag o flemm'', Embannadurioù Gwalarn, 1930.
+*''An naered hag o flemm'', Embannadurioù Gwalarn, [[1930]].
 ====Troidigezhioù====