Deiz : diforc'h etre ar stummoù
D Nebeudigoù |
Astenn 2 |
||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
{{LabourAChom}} |
{{LabourAChom}} |
||
An '''deiz''' eo ar [[ |
An '''deiz''' eo ar [[koulad|c'houlzad]] etre ar [[sav-heol]] hag ar [[kuzh-heol|c'huzh-heol]] (pe "serr-nozh"), etre div noz, da lavaret eo prantadoù [[tenvalijenn]]. E-pad an deiz e weler sklaer ha lufrus eo an [[oabl]] abalamour da c'houloù an [[Heol]]. Kemm a ra [[padelezh]] an deiz hervez ar [[koulz-bloaz|c'houlz-bloaz]] hag al lec'h war an douar. Keit ha 6 miz e c'hall padout an deiz e daou benn an [[Douar]].<br> |
||
Dre astenn eo an deiz (pe an devezh) un deiz hag un noz asambles, met ar c'houlzad a zo etre un eur resis hag ar memes hini er memes lec'h d'an [[antronoz]] (d'an deiz a zeu goude an noz). Ar seurt koublad deiz ha noz a vez implijet pa lavarer eus seizh deiz ar sizhun. |
|||
==Unvezioù deiz== |
|||
Un unvez amzer eo an deiz ha pa n'emañ ket er SI e vez implijet asmables gantañ. Talvezout a ra 86 400 [[eilenn]] hag div [[arouez]]enn a ya gantañ : '''j''' (arouezenn [[galleg|c'halleg]] diwar ''jour'') pe '''d''' (arouezenn etrebroadel diwar al [[latin]] ''dies''). |
|||
Sellet ouzh [http://www1.bipm.org/ Lec'hienn Burev Etrebroadel ar Pouezioù hag ar Mentadurioù (e galleg)]). |
|||
An '''deiz heolel''' a zo ar c'houlzad ma 'z eus ezhomm d'an [[Douar]] evit ober un dro pa vije posubl e welout a-ziwar an [[Heol]], mod-all eo ar c'houlzad a zo etre daou tremenad an Heol lerc'h-ouzh-lerc'h a-blom d'ar memes hedred. E-barzh ar c'houlzad-se ez eus troiadur an Douar war he ahel koulz hag e dremen a-hed e [[orbit]]. Dre [[emglev]] ez eus 24 eur e-barzh pep deiz eus zero eur betek hanternoz (hemañ a zo e 24 eur koulz hag en eur zero eus an deiz war-lerc'h.<br> |
|||
E-barzh ur bloaz (ur bloavezh) ez 365 pe 366 deiz (devezh). |
|||
An '''deiz steredel''' a zo ar c'houlzad ma 'z eus ezhomm d'an [[Douar]] evit ober un dro pa vije posubl e welout a-ziwar ar stered nesañ hag tremenadoù ur steredenn lerc'h-ouzh-lerc'h e hedred ul lec'h bennak. Talvezout a ra un deiz steredel evit 23 eur 56 [[munutenn]]. |
|||
==Deizioù ar sizhun== |
==Deizioù ar sizhun== |
||
Linenn 13: | Linenn 23: | ||
* Sul ([[Disul]]) |
* Sul ([[Disul]]) |
||
==Koulzadoù an devezh== |
|||
⚫ | |||
* [[Mintin :]] eus hanternoz da greizteiz, met ivez eus ar sav-heol da greizteiz |
|||
* Enderv(ezh) : eus kreizteiz da 4-6 eur. Implijet e vez [[abardaez]] d'an aliesañ hiziv |
|||
* [[Pardaez]] : etre 4-7 eur hag ar sav-heol |
|||
⚫ | |||
* [http://ptaff.ca/soleil/ Ar sav-heol hag ar c'huzh-heol. Pad an deiz a-hed ar bloaz ne vern pelec'h.] |
* [http://ptaff.ca/soleil/ Ar sav-heol hag ar c'huzh-heol. Pad an deiz a-hed ar bloaz ne vern pelec'h.] |
||
Linenn 19: | Linenn 34: | ||
== Sellet ivez == |
== Sellet ivez == |
||
* [[Abardaez]] |
|||
* [[Bloaz]] |
* [[Bloaz]] |
||
* [[Devezh etrebroadel]] |
* [[Devezh etrebroadel]] |
||
Linenn 30: | Linenn 46: | ||
* [[Miz]] |
* [[Miz]] |
||
* [[Noz]] |
* [[Noz]] |
||
* [[ |
* [[Pardaez]] |
||
* [[Pemdezieg]] ([[kelaouenn]] bemdeziek) |
|||
* |
* Pemdeziek (anv-gwan) : a zeu diouzh pep deiz |
||
* [[Sizun (prantad)]] |
|||
* [[Sizhun]] |
|||
Stumm eus an 10 Meu 2008 da 20:52
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.
An deiz eo ar c'houlzad etre ar sav-heol hag ar c'huzh-heol (pe "serr-nozh"), etre div noz, da lavaret eo prantadoù tenvalijenn. E-pad an deiz e weler sklaer ha lufrus eo an oabl abalamour da c'houloù an Heol. Kemm a ra padelezh an deiz hervez ar c'houlz-bloaz hag al lec'h war an douar. Keit ha 6 miz e c'hall padout an deiz e daou benn an Douar.
Dre astenn eo an deiz (pe an devezh) un deiz hag un noz asambles, met ar c'houlzad a zo etre un eur resis hag ar memes hini er memes lec'h d'an antronoz (d'an deiz a zeu goude an noz). Ar seurt koublad deiz ha noz a vez implijet pa lavarer eus seizh deiz ar sizhun.
Unvezioù deiz
Un unvez amzer eo an deiz ha pa n'emañ ket er SI e vez implijet asmables gantañ. Talvezout a ra 86 400 eilenn hag div arouezenn a ya gantañ : j (arouezenn c'halleg diwar jour) pe d (arouezenn etrebroadel diwar al latin dies). Sellet ouzh Lec'hienn Burev Etrebroadel ar Pouezioù hag ar Mentadurioù (e galleg)).
An deiz heolel a zo ar c'houlzad ma 'z eus ezhomm d'an Douar evit ober un dro pa vije posubl e welout a-ziwar an Heol, mod-all eo ar c'houlzad a zo etre daou tremenad an Heol lerc'h-ouzh-lerc'h a-blom d'ar memes hedred. E-barzh ar c'houlzad-se ez eus troiadur an Douar war he ahel koulz hag e dremen a-hed e orbit. Dre emglev ez eus 24 eur e-barzh pep deiz eus zero eur betek hanternoz (hemañ a zo e 24 eur koulz hag en eur zero eus an deiz war-lerc'h.
E-barzh ur bloaz (ur bloavezh) ez 365 pe 366 deiz (devezh).
An deiz steredel a zo ar c'houlzad ma 'z eus ezhomm d'an Douar evit ober un dro pa vije posubl e welout a-ziwar ar stered nesañ hag tremenadoù ur steredenn lerc'h-ouzh-lerc'h e hedred ul lec'h bennak. Talvezout a ra un deiz steredel evit 23 eur 56 munutenn.
Deizioù ar sizhun
Seizh deiz zo er sizhun en deiziataerioù juliat ha gregorian :
- Lun (Dilun)
- Meurzh (Dimeurzh)
- Merc'her (Dimerc'her)
- Yaou (Diryaou)
- Gwener (Digwener)
- Sadorn (Disadorn)
- Sul (Disul)
Koulzadoù an devezh
- Mintin : eus hanternoz da greizteiz, met ivez eus ar sav-heol da greizteiz
- Enderv(ezh) : eus kreizteiz da 4-6 eur. Implijet e vez abardaez d'an aliesañ hiziv
- Pardaez : etre 4-7 eur hag ar sav-heol
Liammoù
- Ar sav-heol hag ar c'huzh-heol. Pad an deiz a-hed ar bloaz ne vern pelec'h.
- Penaos jediñ pegeit e pad an deiz (en saozneg)