Friedrich Nietzsche : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Llydawr (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 23: Linenn 23:
}}
}}


'''Friedrich Wilhelm Nietzsche''' (ganet d'ar [[15 a viz Here]] [[1844]] in [[Röcken]]; ha marv [[25 a viz Eost]] [[1900]] e [[Weimar]]) a oa ur [[prederour]] hag ul [[lizheregour]] [[alaman]]. Ur c'heodedour [[prusian]] e oa a-raok mont d'e staliañ e [[Basel]] a chom hep keodedourelezh ebet betek e varv.
Ur prederour [[Alamagn|alaman]] eo [[Friedrich Nietzsche]] ([[1844]]-[[1900]]). Skrivañ a reas diwar-benn ar [[relijion]], [[skiant ar mad]], ar [[sevenadur]] a-vremañ, ar [[prederouriezh|brederouriezh]] hag ar [[skiant]].


Krogiñ a reas e vicher a gelenner e [[prederouriezh]] klasel e Skol-veur [[Basel]] e 1868. Goude 10 bloaz e voe ret dezhañ reiñ e zilez ha mont davet ar su (en Italia) rak e gudennoù yec'hed. Siwazh ne c'hallas ket e bareañ gwanoc'h gwan e teuas da vout. E fin e vuhez e veve get e c'hoar rak ne c'halle ket ober war e dro e-unan.<ref>Gino Gschwend: ''Pathogramm von Nietzsche aus neurologischer Sicht.'' In: ''Schweizerische Ärztezeitung.'' Band 81, 2000, S. 45–48 [https://saez.ch/journalfile/view/article/ezm_saez/de/saez.2000.07005/311bdc60a861759d4ac96cc4da082f5cc67ab203/saez_2000_07005.pdf/rsrc/jf (online)]</ref><ref name="AEB">[https://www.aerzteblatt.de/archiv/21950/Nietzsches-Krankheit-Genie-und-Wahnsinn ''Geschichte der Medizin. Nietzsches Krankheit: Genie und Wahnsinn.''] In: ''Ärzteblatt.'' aufgerufen am 6. November 2021.</ref>

Nietzsche a voe levezonet gant prederouriezh [[Arthur Schopenhauer]] a-raok pellaat ouzh e washaerezh. E oberenn a zo leun a vurutelladennoù war ar [[moral]], ar [[relijion]], ar [[prederouriezh]], ar [[skiant]] hag an [[arz]]où. Hervezañ eo ar marevezh a-vremañ gwanoc'h eget an [[Henc'hres]]. Ur burutellour kreñv ouzh an divezouriezh [[kristeniezh|gristenel]] hag ar vetafizik [[Platon|platoniel]]. War goulenn ar [[gwirionez|wirionez]] e prederias, ha war menoziad an ''übermensch'' (an "dreistden"), ar ''Wille zur Macht'' ("[[youl galloudezh]]") hag an ''Ewige Wiederkunft'' ("[[distro peurbad]]"). Ar sujedoù-se a vez tabutet c'hoazh hiriv an deiz.


== Oberennoù ==
* ''[[Dreist ar mad hag ar fall]]''.
* ''[[Dreist ar mad hag ar fall]]''.
* ''[[Evel-se e komze Zarathoustra]]'' (br. gant [[Alan Heussaff]]), [[Preder]], 1962.
* ''[[Evel-se e komze Zarathoustra]]'' (br. gant [[Alan Heussaff]]), [[Preder]], 1962.
Linenn 35: Linenn 41:
* [http://www.lexido.com/ Lexido: furchal e-touez oberennoù Nietzsche a zo frank a wirioù]
* [http://www.lexido.com/ Lexido: furchal e-touez oberennoù Nietzsche a zo frank a wirioù]
* [http://www.philosophytalk.org/pastShows/Nietzsche.htm Nietzsche] en abadenn skingomz Philosophy Talk
* [http://www.philosophytalk.org/pastShows/Nietzsche.htm Nietzsche] en abadenn skingomz Philosophy Talk

== Daveoù ==


{{Commons|Friedrich Wilhelm Nietzsche}}
{{Commons|Friedrich Wilhelm Nietzsche}}

Stumm eus an 24 Gwe 2022 da 17:46

Friedrich Nietzsche
Friedrich Nietzsche
Friedrich Nietzsche e 1882
Obererezh prederour
Ganedigezh 15 a viz Here 1844
Röcken (Saks)
Marv 25 a viz Eost 1900
Weimar Alamagn Alamagn
Yezh skrivañ alamaneg
Oberennoù pennañ

Sinadur


Friedrich Wilhelm Nietzsche (ganet d'ar 15 a viz Here 1844 in Röcken; ha marv 25 a viz Eost 1900 e Weimar) a oa ur prederour hag ul lizheregour alaman. Ur c'heodedour prusian e oa a-raok mont d'e staliañ e Basel a chom hep keodedourelezh ebet betek e varv.

Krogiñ a reas e vicher a gelenner e prederouriezh klasel e Skol-veur Basel e 1868. Goude 10 bloaz e voe ret dezhañ reiñ e zilez ha mont davet ar su (en Italia) rak e gudennoù yec'hed. Siwazh ne c'hallas ket e bareañ gwanoc'h gwan e teuas da vout. E fin e vuhez e veve get e c'hoar rak ne c'halle ket ober war e dro e-unan.[1][2]

Nietzsche a voe levezonet gant prederouriezh Arthur Schopenhauer a-raok pellaat ouzh e washaerezh. E oberenn a zo leun a vurutelladennoù war ar moral, ar relijion, ar prederouriezh, ar skiant hag an arzoù. Hervezañ eo ar marevezh a-vremañ gwanoc'h eget an Henc'hres. Ur burutellour kreñv ouzh an divezouriezh gristenel hag ar vetafizik platoniel. War goulenn ar wirionez e prederias, ha war menoziad an übermensch (an "dreistden"), ar Wille zur Macht ("youl galloudezh") hag an Ewige Wiederkunft ("distro peurbad"). Ar sujedoù-se a vez tabutet c'hoazh hiriv an deiz.


Oberennoù

Liammoù diavaez

Daveoù


Commons
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

  1. Gino Gschwend: Pathogramm von Nietzsche aus neurologischer Sicht. In: Schweizerische Ärztezeitung. Band 81, 2000, S. 45–48 (online)
  2. Geschichte der Medizin. Nietzsches Krankheit: Genie und Wahnsinn. In: Ärzteblatt. aufgerufen am 6. November 2021.