Sutirol : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
|||
| Linenn 50: | Linenn 50: | ||
Meur a anv zo d'ar vro, ha politikel hag istorel eo an abegoù. |
Meur a anv zo d'ar vro, ha politikel hag istorel eo an abegoù. |
||
* '''Proviñs Bolzano''' pe '''Proviñs Bozen''', gant anv ar gêrbenn |
* '''Proviñs Bolzano''' pe '''Proviñs Bozen''', gant anv ar gêrbenn |
||
* ''Alto Adige'', anv douaroniezhel, deuet diwar ar c'hiz gallek dispac'hel hag an anv '''Haut-Adige''', lakaet d'ar vro en amzer an impalaer gall [[Napoleone Buonaparte]] abalamour da eien ar stêr [[Adige]], adlakaet |
* ''Alto Adige'', anv douaroniezhel, deuet diwar ar c'hiz gallek dispac'hel hag an anv '''Haut-Adige''', lakaet d'ar vro en amzer an impalaer gall [[Napoleone Buonaparte]] abalamour da eien ar stêr [[Adige]], adlakaet en [[italianeg]] gant pennadurezhioù italian en amzer gouarnamant faskour [[Benito Mussolini|Mussolini]]. |
||
** Abaoe an [[18 a viz Here]] [[2001]] eo anavezet e [[Bonreizh Italia]] (mellad 116) an daou anv ''Alto-Adige''/''Südtirol''. |
** Abaoe an [[18 a viz Here]] [[2001]] eo anavezet e [[Bonreizh Italia]] (mellad 116) an daou anv ''Alto-Adige''/''Südtirol''. |
||
* '''Südtirol''', anv istorel ha doaroniezhel Tirol. |
* '''Südtirol''', anv istorel ha doaroniezhel Tirol. |
||
[[Tirol]] zo ur vro istorel hag a oa ur rannvro eus impalaeriezh [[Aostria-Hungaria]] betek 1918 . |
|||
<!--Le [[Tyrol (Land)|Tyrol du Nord]], le [[Tyrol de l'Est]] et le Tyrol du Sud constituent ensemble une région historique du [[Tyrol]] (unité administrative de l'[[Autriche-Hongrie]] avant [[1918]]), |
|||
--> |
|||
== Yezhoù == |
== Yezhoù == |
||
Stumm eus an 9 Mez 2022 da 16:43
| |||||||
| Lec'hiadur en Italia | 
| ||||||
| Stad |  Italia
| ||||||
| Rannvro |  Trentino-Alto Adige
| ||||||
| Yezh ofisiel | italianeg, alamaneg, ladineg | ||||||
| Kêr-benn | Bozen | ||||||
| Berradur | BZ | ||||||
| Prezidant ar broviñs (Landeshauptmann/presidente) |
Luis Durnwalder (Südtiroler Volkspartei) | ||||||
| Gorread | 7 399,97 km² | ||||||
| Poblañs -Stankter |
511.750 (31.12.2011) 67,4 a./km² | ||||||
| Lec'hienn | Südtirol / Sutirolo - Alto Adige | ||||||
Sutirol (Südtirol en alamaneg hag e ladineg, Sutirolo, pe Alto Adige en italianeg), pe proviñs Bolzano, pe Proviñs Bozen (en alamaneg ) zo unan eus teir lodenn rannvro europat Tirol. Ur broviñs emren eo en Italia.
Lec'hanvadurezh
Meur a anv zo d'ar vro, ha politikel hag istorel eo an abegoù.
- Proviñs Bolzano pe Proviñs Bozen, gant anv ar gêrbenn
- Alto Adige, anv douaroniezhel, deuet diwar ar c'hiz gallek dispac'hel hag an anv Haut-Adige, lakaet d'ar vro en amzer an impalaer gall Napoleone Buonaparte abalamour da eien ar stêr Adige, adlakaet en italianeg gant pennadurezhioù italian en amzer gouarnamant faskour Mussolini.
- Abaoe an 18 a viz Here 2001 eo anavezet e Bonreizh Italia (mellad 116) an daou anv Alto-Adige/Südtirol.
- Südtirol, anv istorel ha doaroniezhel Tirol.
Tirol zo ur vro istorel hag a oa ur rannvro eus impalaeriezh Aostria-Hungaria betek 1918 .
Yezhoù
Teir yezh ofisiel a zo:
Kêr-benn ar broviñs eo Bozen (Bolzano en italianeg, Balsan e ladineg). Abaoe sin an eil statud emrenerezh evit Sutirol e 1972 ez eo bet gouarnet gant an SVP ("Strollad poblek Sutirol", mirourien).
Hiziv an deiz ez eo Sutirol proviñs pinvidikañ Italia: n'eus nemet 2.7% a dud dilabour eno.
Kêrioù pennañ Sutirol
| Kêr (alamaneg) | (italianeg) | (ladineg) | Poblañs | |
|---|---|---|---|---|
| Bozen | Bolzano | Balsan / Bulsan | 97.778 | |
| Meran | Merano | 35.246 | ||
| Brixen | Bressanone | Persanù | 19.302 | |
| Leifers | Laives | 15.779 | ||
| Bruneck | Brunico | Bornech | 14.211 |
Tud vrudet a Su Tirol
- Oswald von Wolkenstein (1377-1445)
- Jakob Hutter (?-1536)
- Andreas Hofer (1767-1810)
- Luis Trenker (1898-1990)
- Silvius Magnago (*1914)
- Paul Flora (*1922)
- Giorgio Moroder (*1940)
- Reinhold Messner (*1944)
Liammoù diavaez
- Landesregierung - Autonome Provinz Bozen - Südtirol Lec'hienn ofisiel ar broviñs (alamaneg, italianeg)