Gwenrann : diforc'h etre ar stummoù

Erwan Vallerie ː Uuenran, 857; in plebe Keriac, 861; Uuerrann, 865; Uueran, 876; Uuenrann, Uuenran, XIt; Guarranda, Guerrandiae, 1070; Guarranda, 1095; Guerran, Guerrandia, 1112; Garranda, 1129; Guerrann, 1160; Guerrandia, 1194; Garrandia, Guenrandia, 1252; Guerrande, 1263; Guerrandia, Guenrandia, 1330; Guenrant, 1330; Guerrande, 1343; Guerrand, 1355; Gueriande, 1414; Garande, 1450; Garande, 1451; Guerandia, Guerrandia, 1453; Anguerrande,1479^[2]

Gerdarzh

Gwenrann a zo ur stumm a orin lennek, diwar an henvrezhoneg Uuenrann, ennañ uuen, hag a dalvez « gwenn », « glan », « sakr », ha rann, hag a dalvez « tachenn ». E-kichen ar stumm Gwenrann e kaver ivez, koulz er yezh komzet hag er yezh skrivet, ar stumm hengounel Gwerrann. En hevelep doare hag en anvioù-lec'h all, evel Perroz (e Perroz-Hamon, Perroz-Gireg pe Sant-Ke-Perroz) ez eo aet ar strollad / -nr- / da / -rr- /. En henvrezhoneg e kaved dija ar stumm emdroet Uueran (Kartuler Redon, IX^vet kantved). Ha tostoc'h deomp ez eo testeniekaet, da skouer, Guéran e-barzh geriadur Cillart de Kerampoul, Gwerann dindan pluenn Yeun ar Gow, ha Uereñn e brezhoneg ar vro.

Moarvat e ra berzh ar stumm Gwenrann en abeg ma seblant ober dave d’ar paludoù holen.

Ardamezioù

En argant e fempzeg brizhenn erminig laket 5, 4 3, 2, 1.^[3]

Ardamezioù kadarnet dre reizhadur ar roue Charlez X, d'an 11 a viz Du 1829.

Istor

Feur-emglev 1365

	Jean de Beaucé

Feur-emglev 1381

Roll ar sinerien

	Perrot Abraham
	Jean d'Andigné
	Guillaume Anseau (konestabl Gwengamp)
	Jean de Barac'h (Louaneg)
	Jean Le Barbu
	Jean Baratier (etre bourc'hizien Dol)
	Robin de la Barre (en eus sinet e Moñforzh)
	Berthelot d'Angoulvent
	Pierre de l'Argentaye
	Yves de Coëtquis
	Mérien de Kernevenoy
	Jean de la Marche

Dispac'h Gall

Krouet e voe kumun Gwenrann e 1790 diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe da benn Kanton Gwenrann. Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Gwenrann da benn Bann Gwenrann ^[4]. E 1800 e voe lakaet en Arondisamant Savenneg ^[5].

XIX^vet kantved

Krouet e voe kumun An Turball e 1865 diwar ul lodenn eus tiriad kumun Gwenrann ^[6].

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

276 gwaz ag ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, d.l.e. 4,4 % eus he foblañs e 1911 ^[7].

Eil brezel-bed

D'an 3 a viz Genver 1943 e kouezhas ur c'harr-nij B-17 eus aerlu SUA (United States Army Air Forces) e Gwenrann; pevar nijour a voe lazhet, ar c'hwec'h nijour all eus e baread a voe tapet gant an Alamaned ^[8].

Brezhoneg

Ar Brezoneg er Skol

1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol ^[9].

Ya d'ar brezhoneg

D'an 18 a viz Here 2010 e oa bet votet live 1 ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.

Deskadurezh

Ur skol Diwan a zo eno abaoe 1999.
E distro-skol 2020 e oa 26 skoliad enskrivet er skol Diwan (1,9 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[10].

Melestradurezh

Roll ar vaered
Prantad	Anv	Strollad	Karg
Meurzh 2001	Jean-Pierre Dhonneur
Da vezañ klokaet.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Melestradurezh

Tud

François Guillemot de Villebois (1681 Gwenrann - 1760 Tartu, Estonia), besamiral rusian.
Anne François Augustin de La Bourdonnaye (1747 Gwenrann - 1793 Dacs), beskont ha jeneral.
Louis de Sol de Grisolles (1761 Gwenrann – 1836 Bourdel), ofisour er verdeadurezh c’hall ha diwezhatoc’h penn chouan.
Louis François Foucher de Careil (1762 Gwenrann – 1835 Garches), jeneral rannlu e-pad brezelioù Napoleon, letanant ar roue. E anv a c’heller gwelet dindan ar Volz-Enor e Pariz.
Gustave Clétiez (Gwerrann 1830 - 1896), ograouer, livour ha priour.
Henri Quilgars, (Gwerrann 1877 – Penc'herieg 1937), arkeologour hag istorour. Skrivet en doa meur a bennad ha meur a levr diwar-benn glad hag istor Bro Gwenrann.
Gustave Tiffoche (Sant-Nazer 1930 - Gwenrann 2011), priour, kizellour ha livour
Pascal Bertho, ganet e 1964 e Gwenrann, senarioour ha treser bannoù treset.
Denys Quistrebert, ganet e 1971 e Gwenrann, aozer bannoù treset.
Gérard Lanvin, aktour, emañ o chom e Gwenrann.

Ardamezeg ar familhoù^[11]

	d'Aragon, pe Daragonis, aotrounez Buttes, Kerbézot, Menahé	En aour e bevar peul en gul
	Aubin Aotrounez Kerbenet	En glazur e dreustell en aour heuliet gant teir c'hroaz pavek ivez en aour, 2 ouzh kab, 1 ouzh beg
	Avril, pe Apuril, aotrounez Kerroland ha Trevenegad	En argant e binenn c'heotet; e gab en glazur karget gant teir rozenn en aour

^[12]

Gevelliñ

Monumantoù ha traoù heverk

Maner Careil
Ar mogerioù-kreñv
Iliz katolik Sant-Albin
Paludoù holen

Chapel Itron-Varia Wenn
Mirdi ar verc'hodenn.
Ti ar baluderien.
Terre de sel, mirdi, sal-diskouezadeg ha stal kevelouri ar baluderien.
Monumant ar re varv.

Roet eo bet al label Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor dezhi.

Festoù

Lennegezh

Festival al Levr e Breizh: bep bloaz e miz Du adalek 2003

Sonerezh

Les Celtiques de Guérande (Festoù keltiek Gwenrann): aozet bep bloaz gant ar c'helc'h keltiek « Bro-Gwenrann », e miz Eost, adalek 1990
La Voix des Orgues (Mouezh an Ograoù): sonadegoù en iliz-chabistr Sant-Albin, d’ar Gwener da noz peurliesañ, e miz Gouere hag e miz Eost, adalek 1955
Festival Terres Blanches (Festival Douaroù Gwenn): 2005-2012

Festoù all

La Fête Médiévale de Guérande (Fest krennamzerel Gwenrann): bep bloaz e miz Mae e-pad daou zevezh
Fête des Métais (Fest ar Verourien): bep bloaz e miz Gouere, da vare Gouel Mari-Vadalen, adalek 1980, e-kichen ar gêriadennig "Ar Vadalen"

Pennad kar

An Turball.

Liammoù diavaez

Levrlennadur

Notennoù ha daveoù

↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
↑ Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995
↑ Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes de Loire-Atlantique. 1996
↑ J. B. Duverger, Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat, Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106
↑ Cassini - EHESS - Fichenn kumun Gwenrann
↑ Cassini - EHESS - Fichenn ar gumun
↑ Les soldats de Loire Inférieure - Monumant ar re varv
↑ Pertes USAAF
↑ Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 267, Kemper, Nouvelles Éditions bretonnes, 1936
↑ Distro-skol ar c’helenn divyezhek e 2019
↑ Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
↑ Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014

[1] Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA

[2] Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

[3] Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes de Loire-Atlantique. 1996

[4] J. B. Duverger, Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat, Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106

[5] Cassini - EHESS - Fichenn kumun Gwenrann

[6] Cassini - EHESS - Fichenn ar gumun

[7] Les soldats de Loire Inférieure - Monumant ar re varv

[8] Pertes USAAF

[9] Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 267, Kemper, Nouvelles Éditions bretonnes, 1936

[10] Distro-skol ar c’helenn divyezhek e 2019

[11] Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014

[12] Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

@@ Linenn 160: / Linenn 160: @@
 * [[Gérard Lanvin]], aktour, emañ o chom e Gwenrann.
+=== Ardamezeg ar familhoù<ref>Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014</ref> ===
-=== Ardamezeg ar familhoù ===
 {| class="wikitable"
 |[[Restr:D'Aragon.gif|80px]]
@@ Linenn 172: / Linenn 172: @@
 Aotrounez Kerbenet
 |
 ''En glazur e dreustell en aour heuliet gant teir c'hroaz pavek ivez en aour, 2 ouzh kab, 1 ouzh beg''
@@ Linenn 190: / Linenn 189: @@
 == Monumantoù ha traoù heverk ==
 <gallery mode="packed" heights="200px" style="margin-top:20px;">
+Chateau-de-Careil Corp-principal.JPG|Maner Careil
 GuérandeRemparts.jpg|Ar mogerioù-kreñv
 GuérandeCollégiale.jpg|Iliz katolik ''Sant-Albin''
 Marais salants.jpg|Paludoù holen
 </gallery>
+*[[Chapel Itron-Varia Wenn (Gwenrann)|Chapel Itron-Varia Wenn]]
 * Mirdi ar verc'hodenn.
 * Ti ar baluderien.
@@ Linenn 220: / Linenn 221: @@
 == Levrlennadur ==
-* Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
-* Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995
 == Notennoù ha daveoù ==

Stumm eus an 23 Mez 2021 da 10:36

Douaroniezh

Anv

Stummoù skrivet

Gerdarzh

Ardamezioù

Istor

Feur-emglev 1365

Feur-emglev 1381

Dispac'h Gall

XIXvet kantved

XXvet kantved

Brezel-bed kentañ

Eil brezel-bed

Brezhoneg

Ar Brezoneg er Skol

Ya d'ar brezhoneg

Deskadurezh

Melestradurezh

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Melestradurezh

Tud

Ardamezeg ar familhoù[11]

Gevelliñ

Monumantoù ha traoù heverk

Festoù

Lennegezh

Sonerezh

Festoù all

Pennad kar

Liammoù diavaez

Levrlennadur

Notennoù ha daveoù

XIX^vet kantved

XX^vet kantved

Ardamezeg ar familhoù^[11]