Fediverse : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet

Inline

Stumm eus an 30 Kzu 2020 da 22:34

Ar fediverse (ger-malizenn diwar federation hag universe^[1]) zo bet aozet en ur c'henstrolliñ servijerien etrekennasket implijet evit an embann web (da lavared eo embann dre ar rouedadoù sokial, dre ar mikroblogoù, ar blogoù, al lec'hiennoù web) hag herberc'hiañ ar restroù ivez, o vezañ m'emañ pep servijer war e ostiz pa c'hell kehentiñ a-daol gant ar reoù all memestra.

Mont en-dro

War pep servijer (pe istañs) eo posubl d'an implijerien krouiñ pivelezhioù seurtanvet. Ar pivelezhioù-se a c'hell kehentiñ a-dreuz an istañsoù a-drugarez da veziantoù a endalch un pe vuioc'h komenad kennaskañ, hervez ur skouer digor. .^[2]. Dre m'emañ pivelezhioù an implijerien war ar fediverse e c'hellont postañ testennoù pe mediaoù all, pe heuliañ postoù kaset gant pivelezhioù all.^[3] Pe an implijerien a gav mat dispakañ pe rannañ roadennoù (video, audio, testennoù, ha restroù all) ez-foran pe a gav gwelloc'h hen ober evit ur strollad pivelezhioù ez-prevez pe aotreiñ pivelezhioù zo embann roadennoù tud all evel deiziadurioù pe chomlec'hioù allow other identities.

Istor

E 2008 e krouas Evan Prodromou ar rouedad sokial identi.ca hag e embannas ar meziant GNU social dindan al lañvaz frank, GNU Affero General Public License (AGPL). Endalc'hañ a ra ar meziant ar c'homenad OStatus . Ouzhpenn ar servijer a lakae identi.ca da vont en-dro e voe un nebeud istañsoù all meret gant hiniennoù en o c'herzoù. Evel-se e chomas an traou betek 2011–12 ma vo kemmet identi.ca da pump.io ha ouzhpennet meur a istañsoù kevredigezhelEr mare-se, asambles gant GNU social, embregoù all evel Friendica, Hubzilla,^[4] Mastodon, ha Pleroma^[5] a yeas da vezañ enframmet er c'homenad OStatus, ken en em ledanas ar fediverse. Komenadoù kehentiñ all a yeas e-barzh al leur.

E miz Genver 2018 e kinnigas, ar W3C ar c'homenad ActivityPub, e fal dezhañ kas muioc'h a etrewezhiañ d'al leurioù. E miz Eost 2018 e veze kontet 13 leur o treiñ gant ar c'homenad-se , hemañ ar muiañ dispaket er fediverse.

Pennadoù nes

Notennoù ha daveennoù

↑ saozneg : kevredad + hollved.
↑ Fed FAQ. Mastodon User Guide.
↑ What on Earth is the fediverse and why does it matter?. New Atlas.
↑ gnusoc · master / addons. Hubzilla. Framagit.
↑ Pleroma.

[1] saozneg : kevredad + hollved.

[2] Fed FAQ. Mastodon User Guide.

[3] What on Earth is the fediverse and why does it matter?. New Atlas.

[Hubzilla_gnusoc-4] usoc · master / addons. Hubzilla. Framagit.

[Pleroma-5] Pleroma.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linenn 1: / Linenn 1: @@
 [[File:Fediverse logo proposal.svg|thumb|Fediverse logo proposal]]
-Ar '''fediverse''' (ger-malizenn diwar ''federation'' ha ''universe'') zo bet aozet en ur c'henstrolliñ servijerien etrekennasket implijet evit an embann web (da lavared eo embann dre ar rouedadoù kevredigezhel, dre ar mikroblogoù, ar blogoù, al lec'hiennoù web) hag herberc'hiañ ar restroù ivez, o vezañ m'emañ pep servijer war e ostiz pa c'hell kehentiñ gant ar reoù all.<br>
+Ar '''fediverse''' (ger-malizenn diwar ''federation'' hag ''universe''<ref>saozneg : kevredad + hollved.</ref>) zo bet aozet en ur c'henstrolliñ servijerien etrekennasket implijet evit an embann web (da lavared eo embann dre ar [[rouedad sokial|rouedadoù sokial]], dre ar mikroblogoù, ar blogoù, al lec'hiennoù web) hag herberc'hiañ ar [[restr]]où ivez, o vezañ m'emañ pep servijer war e ostiz pa c'hell kehentiñ a-daol gant ar reoù all memestra.<br>
 == Mont en-dro ==
-War pep servijer (pe istañsoù) eo posubl d'an implijerien krouiñ pivelezhioù seurtanvet. Ap pivelezhioù-se a c'hell kehentiñ a-dreuz an istañsoù a-drugarez da veziantoù a endalch un pe vuioc'h komenad kennaskañ, hervez ur skouer digor.
+War pep servijer (pe [[istañs]]) eo posubl d'an implijerien krouiñ [[pivelezh]]ioù seurtanvet. Ar pivelezhioù-se a c'hell kehentiñ a-dreuz an istañsoù a-drugarez da veziantoù a endalch un pe vuioc'h komenad kennaskañ, hervez ur skouer digor.
-.<ref>{{cite web |url= http://mastoguide.info/Pages/fedFAQ.html |title= Fed FAQ | work = Mastodon User Guide|archive-url= https://web.archive.org/web/20170409030653/http://mastoguide.info/Pages/fedFAQ.html |archive-date=2017-04-09|url-status= dead}}</ref>.Dre m'emañ pivelezhioù an implijerien  war ar fediverse e c'hellont postañ testennoù pe mediaoù all, pe heuliañ postoù kaset gant pivelezhioù all.<ref>{{cite web | work = New Atlas |url= https://newatlas.com/what-is-the-fediverse/56385/ |title=What on Earth is the fediverse and why does it matter?}}</ref> In some cases, users can even show or [[Data sharing|share data]] (video, audio, text, and other files) publicly or to a selected group of identities and allow other identities to edit other users' data (such as a calendar or an address book).
+.<ref>{{cite web |url= http://mastoguide.info/Pages/fedFAQ.html |title= Fed FAQ | work = Mastodon User Guide|archive-url= https://web.archive.org/web/20170409030653/http://mastoguide.info/Pages/fedFAQ.html |archive-date=2017-04-09|url-status= dead}}</ref>. Dre m'emañ pivelezhioù an implijerien  war ar fediverse e c'hellont postañ testennoù pe mediaoù all, pe heuliañ postoù kaset gant pivelezhioù all.<ref>{{cite web | work = New Atlas |url= https://newatlas.com/what-is-the-fediverse/56385/ |title=What on Earth is the fediverse and why does it matter?}}</ref> Pe an implijerien a gav mat dispakañ pe rannañ roadennoù (video, audio, testennoù, ha restroù all) ez-foran pe a gav gwelloc'h hen ober evit ur strollad pivelezhioù ez-prevez pe aotreiñ pivelezhioù zo embann roadennoù tud all evel [[deiziadur]]ioù pe [[chomlec'h]]ioù allow other identities.
 == Istor ==
-In 2008, the social network [[identi.ca]] was founded by [[Evan Prodromou]]. He published the software [[GNU social]] under a [[free license]] ([[GNU Affero General Public License]], AGPL).  It defined the [[OStatus]] protocol. Besides the server, identi.ca, there were only few other instances, run by persons for their own use.  This changed in 2011–12 when identi.ca switched to another software called [[pump.io]]. Several new GNU social instances were created.  At the same time as GNU social, other projects like [[Friendica]], Hubzilla,<ref name= "Hubzilla gnusoc">{{cite web |url= https://framagit.org/hubzilla/addons/tree/master/gnusoc |title=gnusoc · master / addons |access-date= 2018-07-17 | publisher = Framagit | work = Hubzilla}}</ref> [[Mastodon (software)|Mastodon]], and Pleroma<ref name="Pleroma">{{cite web |url= https://pleroma.social |title= Pleroma |access-date=2018-07-17}}</ref> integrated the OStatus protocol, thus extending the fediverse. In the meantime, other communication protocols evolved which were integrated to different degrees into the platforms
+E [[2008]] e krouas Evan Prodromou ar rouedad sokial [[identi.ca]] hag e embannas ar meziant [[GNU social]] dindan al lañvaz frank, [[GNU Affero General Public License]] (AGPL). Endalc'hañ a ra ar meziant ar c'homenad [[OStatus]] . Ouzhpenn ar servijer a lakae identi.ca da vont en-dro e voe un nebeud istañsoù all meret gant hiniennoù en o c'herzoù.  Evel-se e chomas an traou betek 2011–12 ma vo kemmet identi.ca da  [[pump.io]] ha ouzhpennet meur a istañsoù kevredigezhelEr mare-se, asambles gant GNU social, embregoù all evel [[Friendica]], Hubzilla,<ref name= "Hubzilla gnusoc">{{cite web |url= https://framagit.org/hubzilla/addons/tree/master/gnusoc |title=gnusoc · master / addons |access-date= 2018-07-17 | publisher = Framagit | work = Hubzilla}}</ref> [[Mastodon]], ha Pleroma<ref name="Pleroma">{{cite web |url= https://pleroma.social |title= Pleroma |access-date=2018-07-17}}</ref> a yeas da vezañ enframmet er c'homenad OStatus, ken en em ledanas ar ''fediverse''. Komenadoù kehentiñ all a yeas e-barzh al leur.
-In January 2018, the [[World Wide Web Consortium|W3C]] presented the [[ActivityPub]] protocol, aiming to improve the interoperability between the platforms. {{As of |2018|8}}, this protocol was supported by thirteen platforms (see table below), and was the dominant protocol used in the fediverse.
+E miz Genver [[2018]] e  kinnigas, ar [[World Wide Web Consortium|W3C]] ar c'homenad [[ActivityPub]], e fal dezhañ kas muioc'h a etrewezhiañ d'al leurioù. E miz Eost 2018 e veze kontet 13 leur o treiñ gant ar c'homenad-se , hemañ ar muiañ dispaket er ''fediverse''.
+== Pennadoù nes ==
+* [[Mastodon]]
+* [[Twitter]]
+* [[Rouedad sokial]]
+== Notennoù ha daveennoù ==
+{{daveoù}}
+[[Rummad:Lec'hiennoù rouedadoù sokial]][[Rummad:Meziantoù]]