Forn : diforc'h etre ar stummoù
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
danvez evit ar wikeriadur |
||
Linenn 22: | Linenn 22: | ||
== Implijoù all == |
== Implijoù all == |
||
Estreget evit poazhañ boued e vez implijet fornioù : [[brikenn]]où, [[teol]] pe [[priaj]]où a vez poazhet ha sec’het e fornioù tomm-gor. |
Estreget evit poazhañ boued e vez implijet fornioù : [[brikenn]]où, [[teol]] pe [[priaj]]où a vez poazhet ha sec’het e fornioù tomm-gor. |
||
== Skeudenn-lavar == |
|||
Daou implij all zo d'ar forn el lavar: |
|||
* evel [[genoù]] an den |
|||
** e troiennoù evel: ''Stank da forn!'' |
|||
* evel [[gouhin]] ar [[maouez]]ed |
|||
== [[Krennlavar]] == |
|||
* Gwelloc'h [[karantez]] leizh an dorn / Eget arc'hant leizh ar forn. |
|||
== Gwelet ivez == |
== Gwelet ivez == |
||
Linenn 44: | Linenn 34: | ||
== Liammoù diavaez == |
== Liammoù diavaez == |
||
{{Commons|Category:Ovens|ar Fornioù}} |
{{Commons|Category:Ovens|ar Fornioù}} |
||
{{Wikeriadur}} |
|||
[[Rummad:Kegin]] |
[[Rummad:Kegin]] |
||
[[Rummad:Fornioù]] |
[[Rummad:Fornioù]] |
||
[[Rummad: |
[[Rummad:Bara]] |
Stumm eus an 3 Gwe 2020 da 20:15
- Gant ar ger Forn e tegouezher amañ. Evit sterioù all ar ger, gwelit Forn (disheñvelout).
Ur forn zo ur c’hombod, gant un nor vihan outañ, ma lakaer meuzioù da boazhañ (bara, kig ha kement zo). Implijet e vez fornioù ivez evit poazhañ pe sec’hiñ traezoù poderezh.
Istor
Ar fornioù koshañ zo bet kavet war an Douar zo e traoñienn an Indus, en Azia. Eno e veze ur forn, graet gant pri, da boazhañ boued e pep ti war-dro ar bloavezh 3200 kent J.K.[1][2]
Anv zo er skridoù gregach eus ar fornioù ma veze poazhet bara gant ar C’hresianed en Henamzer. Graet e vezent gant pri ivez. Ganto e veze graet bara gant ur bern stummoù disheñvel : torzhioù, mouchennoù, choanennoù, baraennoù. Dont a reas ar poazhañ bara da vezañ ur gwir vicher, dre ma veze graet muioc’h-mui gant labourerien arbennikaet a werzhe o bara d’an dud dre vras. Moarvat ez eo micher ar baraer (pe ar « pober ») unan eus ar micherioù koshañ zo en-dro d’ar boued.
Ouzhpenn bara e veze graet pastez ha gwastilli gant ar C’hresianed kozh ivez. Debret e veze ar meuzioù-se alies da-geñver lidoù ispisial pe devezhioù gouel. War-dro ar bloavezh 300 e oa un 70 seurt bara disheñvel e Gres.
Keginañ
Hiziv an deiz e kaver fornioù e pep kegin, graet e metal peurvuiañ, hag implijet e vezont da boazhañ hor meuzioù : kig, legumaj, tourtennoù a bep seurt, gwastilli, ha bara ivez a-wechoù.
Gwechall e veze goret ar fornioù gant keuneud pe glaou. Bremañ e vez graet peurliesañ gant gaz pe tredan. Alies ez eo ar forn ul lodenn eus un dra vrasoc’h, un ardivink-ti a reer fornigell anezhañ.
Er fornioù modern e c’haller reoliañ an tommder, war-bouez ur gwrezreoler. Gallout a reer ivez reoliañ ar pad a-wechoù, da c’houzout pegeit amzer e chom ar boued er forn : evel-se e c’hell ar poazhañ chom a-sav e-unan. Un doare fornioù modern bihan, ar skinfornioù, a vez tommet pe poazhet buan ar boued enno dre berzh gwagennoù tredan-warellek berr.
Implijoù all
Estreget evit poazhañ boued e vez implijet fornioù : brikennoù, teol pe priajoù a vez poazhet ha sec’het e fornioù tomm-gor.
Gwelet ivez
Notennoù
- ↑ History of THE INDUS CIVILIZATION
- ↑ Dales, George, Excavations at Balakot, Pakistan, 1973, Journal of Field Archaeology, vol. 1, 1-2, 1974, pp. 3–22 [1]