Gourin (kumun)

Gourin
Kastell Troñjoli.
Anv gallek (ofisiel)	Gourin
Bro istorel	Kernev
Melestradurezh
Departamant	Mor-Bihan
Arondisamant	Pondi
Kanton	Gourin (pennlec'h)
Kod kumun	56066
Kod post	56110
Maer Amzer gefridi	David Le Solliec 2014-2020
Etrekumuniezh	Roue Morvan Kumuniezh
Bro velestradurel	Kornôg Kreiz Breizh
Lec'hienn web	www.gourin.fr
Poblañsouriezh
Poblañs	3 783 ann. (2020)
Stankter	51 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 08′ 28″ Norzh 3° 36′ 21″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 157 m bihanañ 83 m — brasañ 301 m
Gorread	74,72 km²
Gourin

Gourin a zo ur gumun eus Bro-Gerne e departamant ar Mor-Bihan, e kornôg Breizh. Pennlec'h kanton Gourin eo.

Douaroniezh

Eieniñ a ra ar Stêr-Laeron e Gourin.

Anv

Stummoù skrivet

• Erwan Vallerie ː Gurvreaen, XI^vet; Gorwrein, 1108; Gorurein, Goruurein, 1163; Gourvrin, 1284; Gourvrein, 1368; Goururein, 1368; Gourrein, 1391; Gouerien, 1392; Gourviein, 1395; Gourverein, 1395; Gouourein, 1426; Gouvreyn, 1438; Gourein, 1441; Gourrein, 1448; Goureim, 1457; Gourein, 1479; Gourvrein, 1516; Gourrein, Gourein, 1535; Gourrein, 1536; Gouerein, 1555; Gourin, 1566; Gourrein, 1574; Gorin, 1630.

Gerdarzh

Ardamezioù

Palefarzhet : ouzh 1 ha 4, en argant e bemp gwerzhidenn en gul treustellet ha kenstag hag heuliet ouzh kab gant peder rozenn ivez en gul; ouzh 2 ha 3, en glazur e groaz pavek en aour; e gab en erminoù.

• Aozer: Jean Hénaff
• Diviz-kêr: 1946

Istor

Henamzer

• An hent roman eus Vorgium (Karaez bremañ) d'ar Pouldu a dreuze Gourin .

XVII^vet kantved

• Bonedoù Ruz, 1675:
  • trubuilhoù a voe er barrez d'an 29 ha d'an 30 a viz Even; ouzhpenn 200 a dud a dagas ti gwreg François Jan, ur sarjant, e-tal ar vered, goude an oferenn-bred d'an 29, torret dorioù ha prenistri an ti a daolioù mein, gwallgaset e voe ar sarjant, huchet e oa an taos-holen gantañ, tapet e holl baperioù, ur fuzuilhenn ha div bistolenn; mont a reas an emsavidi da di Georges Le Sallay, ur serjant all; d'an 30, ur sulvezh, ouzhpenn 300 a dud a dagas ti François Millier, kemeret ar paper timbr gante ha devet war wel d'an holl;
  • un digoll a 5 500 lur a voe paeet gant ar barrez ha gant he zrevioù (ar Sent en o mesk) d'an aotrou Le Moyne de Trevigny goude tagadenn e gastell e Sant-Hern d'an 11 a viz Gouere 1675 e-pad Emsavadeg ar Bonedoù ruz;
  • nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh daou zen eus Gourin goude an emsavadeg.

Dispac'h Gall

• Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790; gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da bennlec'h kanton Gourin gant teir c'humun ennañ: ar Sent, Gourin ha Roudoualleg; e Bann ar Faoued e oa; Gourin, sez ur senesaliezh, a glaskas mirout he sez roueel, met nac'het e voe gant Ar Faoued; en aner c'hoazh e klaskas Gourin bout staget ouzh Karaez war tachenn ar justis ; miret ha brasaet e voe kanton Gourin gant al lezenn eus an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix; lakaet e voe Roudoualleg en Arondisamant Pondi bet krouet e 1800.

XX^vet kantved

• 1914: gant peder familh eus Gourin ha tro-war-dro eo krouet kêriadenn "Gourin" en Alberta, e Bro-Ganada.

Brezel-bed kentañ

• 303 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, d.l.e. 5,60 % eus he foblañs e 1911

.

Eil Brezel-bed

• Repuidi-brezel: d'an 10 a viz Even 1940 e oa 951 repuad e Gourin; 88 anezhe n'oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar 1añ a viz Gwenholon 1940.
• D'ar 7 a viz Even 1944 e kouezhas ur c'harr-nij (Spitfire IX marilhet MK855 ha kodet SK-E) eus ar Royal Air Force e Gourin; tapet e voe e sturier gant an Alamaned.
• Rezistañs:
• Pemp archer eus brigadenn Gourin, bet serret d'an Alamaned e miz Mae 1944, a varvas er c'hampoù-bac'h en Alamagn; eizh ezel eus ar gevredigezh sport "Chasseurs de Gourin" a varvas evit Bro-C'hall .
• Tri gwaz eus Gourin hag a gemere perzh ar Rezistañs a voe fuzuilhet e Rozkev (Lannejenn) d'ar 24 a viz Even 1944; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al lu alaman a oa he sez er Faoued .
• Fuzuilhet e voe tri gwaz eus ar gumun e Landordu e Berne, d'ar 6 a viz Gouhere 1944 abalamour d'o ferzh er Rezistañs; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al Lu alaman Ar Faoued .
• Mizioù Even ha Gouere 1944: preizhet e voe argant an ti-post pemp gwech gant tud ar Rezistañs ha tapet 254 500 lur gante .

Brezhoneg

• Ar Brezoneg er Skol, 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol .
• Klasoù divyezhek a zo eno abaoe 1994.
• E distro-skol 2019 e oa 67 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (22,2 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez) .

Monumantoù ha traoù heverk

• 
  Kastell Troñjoli.

• Kastell Troñjoli.
• Monumant ar re varv.
• Chapel Sant Herve

Emdroadur ar boblañs abaoe 1793

Tud

Tud bet ganet er gumun

• 1660 : Anne Dieu-le-veut, morlaerez.
• 1924 : Marsel Blanchard, beleg hag emsaver breton.

Ardamezeg ar familhoù

Alleno Aotrounez ar Wern En argant e deir joskenn gouezhoc'h en sabel, diframmet en gul, 2, 1. • Sturienn ː « Mad é quelen é pab amzer »

Gevelliñ

bro	kêr	abaoe
Polonia	Kamionka	2007
Iwerzhon	Ros Eó	1992

Festoù

• Fest ar C'hrampouezh (e miz Gouere).
• Fest Ty Gay (e miz Eost).
• Kampionad sonerezh hengounel (e miz Gwengolo).
• Fest ar zombied (e miz Here 2009 ha 2010).

Liammoù diavaez

• (br) Gourin war lec'hienn Geobreizh
• (fr) Lec'hienn ofisiel an ti-kêr
• (fr) Lec'hienn gouestlet da C'hourin
• (fr) Lec'hienn ofisiel sinema Gourin
• (fr) Lec'hienn eil emgav ar sinema war ar maez e Gourin
• (fr) Lec'hienn ofisiel RMN Radio Montagnes Noires (radio lec'hiet e Gourin)

Levrlennadur

• Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995