Flammeg : diforc'h etre ar stummoù
Hizivaet |
Astenn |
||
| Linenn 6: | Linenn 6: | ||
{{Taxobox Echu}} |
{{Taxobox Echu}} |
||
Ar '''flammeged''' zo [[evned]] hirc'harek an [[urzhad]] ''[[Phoenicopteriformes]]'', ennañ ar [[kerentiad|c'herentiad]] ''Phoenicopteridae''.<br> |
Ar '''flammeged''' zo [[evned]] hirc'harek an [[urzhad]] ''[[Phoenicopteriformes]]'', ennañ ar [[kerentiad|c'herentiad]] ''Phoenicopteridae''.<br> |
||
| ⚫ | |||
Bevañ a reont a-stroll el lec'hioù dour bas enno. |
|||
| ⚫ | |||
Tri [[spesad]] flammeged zo : ''[[Phoenicopterus]]'', ''[[Phoeniconaias minor|Phoeniconaias]]'' ha ''[[Phoenicoparrus]]'' ; c'hwec'h is-spesad en holl. <ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.worldbirdnames.org/bow/grebes/|title=''IOC World Bird List – Version 9.2''|accessdate=24 Here 2019}}</ref> |
Tri [[spesad]] flammeged zo : ''[[Phoenicopterus]]'', ''[[Phoeniconaias minor|Phoeniconaias]]'' ha ''[[Phoenicoparrus]]'' ; c'hwec'h is-spesad en holl. <ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.worldbirdnames.org/bow/grebes/|title=''IOC World Bird List – Version 9.2''|accessdate=24 Here 2019}}</ref> |
||
::;Phoenicopterus |
::;Phoenicopterus |
||
::*[[Flammeg boutin]] ''(Phoenicopterus roseus)'' |
::*[[Flammeg boutin]] ''(Phoenicopterus roseus)'' — Lec'hiennoù en [[Afrika]], [[Europa ar Su]] ar Su, [[Azia ar Su]] hag [[Azia ar Gevred]] |
||
::*[[Flammeg Amerika]] ''(Phoenicopterus ruber)'' |
::*[[Flammeg Amerika]] ''(Phoenicopterus ruber)'' — [[Belize]], [[Brazil]] an Norzh, [[Florida]] ar Su, [[Inizi Galápagos]], [[Inizi Karib]], aodoù [[Kolombia]], [[Mec'hiko]], [[Venezuela]] |
||
::*[[Flammeg Chile]] ''(Phoenicopterus chilensis)'' |
::*[[Flammeg Chile]] ''(Phoenicopterus chilensis)'' — E [[Suamerika]] |
||
::;Phoeniconaias |
::;Phoeniconaias |
||
::*[[Flammeg bihan]] ''(Phoeniconaias minor)'' |
::*[[Flammeg bihan]] ''(Phoeniconaias minor)'' — Eus [[Afrika]] ([[Rift Valley (Kenya)|Rift Valley]]) da walarn [[India]] |
||
::;Phoenicoparrus |
::;Phoenicoparrus |
||
::*[[Flammeg an Andoù]] ''(Phoenicoparrus andinus)'' |
::*[[Flammeg an Andoù]] ''(Phoenicoparrus andinus)'' — En uhelennoù an [[Andoù]] ([[Arc'hantina]], [[Bolivia]], [[Chile]] ha [[Perou]]) |
||
::*[[Flammeg James]] ''(Phoenicoparrus jamesi)'' |
::*[[Flammeg James]] ''(Phoenicoparrus jamesi)'' — ''idem'' |
||
<gallery mode="packed" heights="220px" style="margin-top:20px;">Flamingo range.png|thumb|upright=1.6|center|Annezva ar flammeged</gallery> |
|||
<gallery mode="packed" heights="180px" style="margin-top:20px;"> |
|||
Flamant rose Salines de Thyna.jpg|''Phoenicopterus roseus'' |
|||
Phoenicopterus ruber Bonaire 1.jpg|''Phoenicopterus ruber'' |
|||
Chilenischer Flamingo Tiergarten Bernburg 2007.jpg|''Phoenicopterus chilensis'' |
|||
Flamingos (146434187).jpeg|''Phoeniconaias minor'' |
|||
Andean Flamingo (Phoenicoparrus andinus).jpg|''Phoenicoparrus andinus'' |
|||
James Flamingo.jpg|''Phoenicoparrus jamesi'' |
|||
</gallery> |
|||
==Doareoù pennañ== |
|||
''Phoenicopterus roseu'' eo ar flammeg brasañ a-douez ar c'hwec'h is-spesad : etre 1,20 ha 1,40 m eo e vent ha betek 3,5 kg a bouez zo ennañ ; ''Phoeniconaias minor'', ar flammeg bihanañ, zo 0,80 m uhel ha 2,5kg zo ennañ. |
|||
Peurliesañ e chom ar flammeged en o sav war ur pav hepken, egile o vezañ pleget ha sanket en o fluñv. Den ne oar perak en em zalc'hont en doare-se. |
|||
*Lod skiantourien a c'houlaka e talv an doare da virout gwelloc'h gwrez ar c'horf, peogwir e tremen ar flammeged kalz amzer o patouilhat e dourioù yen ; koulskoude e chom an evned evel-se ivez e dourioù tomm, ha gwelet eo bet an doare gant laboused ha ne batouilhont ket. |
|||
*Un displegadenn all a vije : chom war sav war ur pav hepken a roje tro d'al loen da chom difiñv hep dispign tamm energiezh ebet ; dre ziskejañ flammeged marv ez eus bet kavet e c'hallont chom en doare-se hep na labourfe kigenn pe gigenn. |
|||
Gouest eo ar flammeged da nijal, alese ar boaz da venañ pluñvennoù o divaskell pa vezont e dalc'herezh evit mirout outo a dec'hel kuit. |
|||
Gris eo pluñv ar flammeged pa zeuont er-maez eus ar vi. A roz da ruz flamm eo re an oadourien abalamour da liv o boued. |
|||
==Buhezegezh== |
|||
[[Restr:Phoeniconaias minor MHNT 226 RdN Aftout Es Saheli Mauritanie.jpg|thumb|upright=0.8|left|Vioù ''Phoeniconaias minor'']] |
|||
[[Restr:Chilean Flamingo Feeding.jpg|thumb|upright=0.8|''Phoenicopterus chilensis'']] |
|||
Laboused strolladus-kenañ eo ar flammeged, pa gonter miliadoù anezho en un nijadeg ; tri abeg zo da gemnt-se war a hañval : en em zifenn diouzh ar breizherien, dastum muioc'h a voued ha neizhañ en un doare efedusoc'h. |
|||
A-raok gouennañ en em rann an nijadeg a-strolladoù bihan, etre 15 ha 50 evn enno, ma ra ar pared hag ar parezed un tamm pompadiñ kempred : astenn o gouzoug er vann, garmiñ en ur stouiñ o fenn ha flapañ o divaskell. Ne vez ket pompadet da zesachañ un hinienn hepken.<br> |
|||
Stabil-kenañ e vez ar c'houbladoù goude stummet ; staliañ a reont tiriadoù a zifennont garv. Ar barez peurliesañ a zibab lec'hiadur an neizh a-raok kediañ e-kerzh ma vez savet an neizh. Koubladoù par-par ha parez-parez zo bet gwelet.<br> |
|||
Diwar fank sec'h berniet e vez savet an neizh ur gleuzenn el laez anezhañ ma vez dozvet ur vi hepken, gwenn e liv. Pa vez ganet ar plog goude ur mizvezh goriñ e vez maget gant un doare laezh druz borc'het gant rann uhelañ kanol vezhur e dad hag e vamm ; goude un eizh sizunvezh bennak e vez diorroet a-walc'h pigosal labousig evit ma c'hellfe silañ e voued d'e dro.<br> |
|||
E-pad ar sizhunvezh goude ganedigezh ar plog e chom gant ar c'houblad war an neizh ; goude-se e krog ar plog da gerzhout en ardremez. Pa vezont oadet div sizhun en em vod ploged ur strollad, hep na rafe an oadourien war o zro. Goude ur mare e kresk an niver a bloged betek miliadoù en ur strollad, kement-se evit en em zifenn diouzh preizherien. |
|||
==Boued== |
|||
Azasaet ouzh o reol-voued eo pigos ar flammeged, a dalvez dezho da silañ an dourioù evit disrannañ ar fank diouzh ar boued : blev kalet zo a-hed e rizenn, ha skoasellek eo an teod bras ; war-du an traoñ atav e pigos ar flammeged.<br> |
|||
Kerzhout en dourioù bas gant o zreid palvezek a reont, hag a-wechoù e tripont a-benn dispac'hañ an dour ha lakaat boued da zont war ar gorre.<br> |
|||
Silañ a reont an dour neuze, da dapout [[kresteneg]]ed bihan hag a baot en dourioù sall <ref>Genad ''Artemia'' ([[William Elford Leach|Leach]], [[1819]]).</ref> koulz ha bezhin glas. <ref>[[Skourrad]] ''Cyanobacteria'' ([[Roger Stanier|Stanier]], [[1973]]).</ref> Preñvedennoù[[amprevaned]], amprevaned bihan ha [[blotvil]]ed a ya d'o magañ ivez. |
|||
==Notennoù== |
==Notennoù== |
||
| ⚫ | |||
{{Daveoù}} |
|||
| ⚫ | |||
[[Rummad:Familhoù evned]] |
|||
Stumm eus an 24 Her 2019 da 19:42
| |||
|---|---|---|---|
 Flammeged Chile
(Phoenicopterus chilensis) | |||
| Rummatadur filogenetek | |||
| Riezad : | Animalia | ||
| Skourrad : | Chordata | ||
| Kevrennad : | Aves | ||
| Urzhad : | Phoenicopteriformes | ||
| Kerentiad : | Phoenicopteridae | ||
D'ar vevoniezh   e tenn ar pennad-mañ. | |||
Ar flammeged zo evned hirc'harek an urzhad Phoenicopteriformes, ennañ ar c'herentiad Phoenicopteridae.
Spesadoù hag annezioù
Tri spesad flammeged zo : Phoenicopterus, Phoeniconaias ha Phoenicoparrus ; c'hwec'h is-spesad en holl. [1]
- Phoenicopterus
- Flammeg boutin (Phoenicopterus roseus) — Lec'hiennoù en Afrika, Europa ar Su ar Su, Azia ar Su hag Azia ar Gevred
- Flammeg Amerika (Phoenicopterus ruber) — Belize, Brazil an Norzh, Florida ar Su, Inizi Galápagos, Inizi Karib, aodoù Kolombia, Mec'hiko, Venezuela
- Flammeg Chile (Phoenicopterus chilensis) — E Suamerika
- Phoeniconaias
- Flammeg bihan (Phoeniconaias minor) — Eus Afrika (Rift Valley) da walarn India
- Phoenicoparrus
- Flammeg an Andoù (Phoenicoparrus andinus) — En uhelennoù an Andoù (Arc'hantina, Bolivia, Chile ha Perou)
- Flammeg James (Phoenicoparrus jamesi) — idem
-
Annezva ar flammeged
-
Phoenicopterus roseus -
Phoenicopterus ruber -
Phoenicopterus chilensis -
Phoeniconaias minor -
Phoenicoparrus andinus -
Phoenicoparrus jamesi
.jpeg)
.jpg)
Doareoù pennañ
Phoenicopterus roseu eo ar flammeg brasañ a-douez ar c'hwec'h is-spesad : etre 1,20 ha 1,40 m eo e vent ha betek 3,5 kg a bouez zo ennañ ; Phoeniconaias minor, ar flammeg bihanañ, zo 0,80 m uhel ha 2,5kg zo ennañ.
Peurliesañ e chom ar flammeged en o sav war ur pav hepken, egile o vezañ pleget ha sanket en o fluñv. Den ne oar perak en em zalc'hont en doare-se.
- Lod skiantourien a c'houlaka e talv an doare da virout gwelloc'h gwrez ar c'horf, peogwir e tremen ar flammeged kalz amzer o patouilhat e dourioù yen ; koulskoude e chom an evned evel-se ivez e dourioù tomm, ha gwelet eo bet an doare gant laboused ha ne batouilhont ket.
- Un displegadenn all a vije : chom war sav war ur pav hepken a roje tro d'al loen da chom difiñv hep dispign tamm energiezh ebet ; dre ziskejañ flammeged marv ez eus bet kavet e c'hallont chom en doare-se hep na labourfe kigenn pe gigenn.
Gouest eo ar flammeged da nijal, alese ar boaz da venañ pluñvennoù o divaskell pa vezont e dalc'herezh evit mirout outo a dec'hel kuit.
Gris eo pluñv ar flammeged pa zeuont er-maez eus ar vi. A roz da ruz flamm eo re an oadourien abalamour da liv o boued.
Buhezegezh
Laboused strolladus-kenañ eo ar flammeged, pa gonter miliadoù anezho en un nijadeg ; tri abeg zo da gemnt-se war a hañval : en em zifenn diouzh ar breizherien, dastum muioc'h a voued ha neizhañ en un doare efedusoc'h.
A-raok gouennañ en em rann an nijadeg a-strolladoù bihan, etre 15 ha 50 evn enno, ma ra ar pared hag ar parezed un tamm pompadiñ kempred : astenn o gouzoug er vann, garmiñ en ur stouiñ o fenn ha flapañ o divaskell. Ne vez ket pompadet da zesachañ un hinienn hepken.
Stabil-kenañ e vez ar c'houbladoù goude stummet ; staliañ a reont tiriadoù a zifennont garv. Ar barez peurliesañ a zibab lec'hiadur an neizh a-raok kediañ e-kerzh ma vez savet an neizh. Koubladoù par-par ha parez-parez zo bet gwelet.
Diwar fank sec'h berniet e vez savet an neizh ur gleuzenn el laez anezhañ ma vez dozvet ur vi hepken, gwenn e liv. Pa vez ganet ar plog goude ur mizvezh goriñ e vez maget gant un doare laezh druz borc'het gant rann uhelañ kanol vezhur e dad hag e vamm ; goude un eizh sizunvezh bennak e vez diorroet a-walc'h pigosal labousig evit ma c'hellfe silañ e voued d'e dro.
E-pad ar sizhunvezh goude ganedigezh ar plog e chom gant ar c'houblad war an neizh ; goude-se e krog ar plog da gerzhout en ardremez. Pa vezont oadet div sizhun en em vod ploged ur strollad, hep na rafe an oadourien war o zro. Goude ur mare e kresk an niver a bloged betek miliadoù en ur strollad, kement-se evit en em zifenn diouzh preizherien.
Boued
Azasaet ouzh o reol-voued eo pigos ar flammeged, a dalvez dezho da silañ an dourioù evit disrannañ ar fank diouzh ar boued : blev kalet zo a-hed e rizenn, ha skoasellek eo an teod bras ; war-du an traoñ atav e pigos ar flammeged.
Kerzhout en dourioù bas gant o zreid palvezek a reont, hag a-wechoù e tripont a-benn dispac'hañ an dour ha lakaat boued da zont war ar gorre.
Silañ a reont an dour neuze, da dapout kresteneged bihan hag a baot en dourioù sall [2] koulz ha bezhin glas. [3] Preñvedennoùamprevaned, amprevaned bihan ha blotviled a ya d'o magañ ivez.
