Bartolome (abostol) : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Merdeiñ etreoberiat en istor
← Kemm kentKemm nevesoc'h →
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
GweletWikitestenn
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
D replaced: n h → n h (7) using AWB
Linenn 5: Linenn 5:
Meneget eo ivez e levr [[Oberoù an Ebestel]] (Ober. '''1''',13) pa vez bodet an diskibled er Gamblid <ref>Troidigezh an Testamant Nevez dindan renerezh Maodez Glanndour, Al Liamm, 1971, p 282</ref>.
Meneget eo ivez e levr [[Oberoù an Ebestel]] (Ober. '''1''',13) pa vez bodet an diskibled er Gamblid <ref>Troidigezh an Testamant Nevez dindan renerezh Maodez Glanndour, Al Liamm, 1971, p 282</ref>.


Bibliourien zo a lavar ez eo ar memes den hag an [[Natanael]] a voe kinniget da Jezuz gant [[Filip (abostol)|Filip]] (Yn '''1''', 45-51) met dizemglev a zo war ar poent-se.
Bibliourien zo a lavar ez eo ar memes den hag an [[Natanael]] a voe kinniget da Jezuz gant [[Filip (abostol)|Filip]] (Yn '''1''', 45-51) met dizemglev a zo war ar poent-se.


Er mammennoù e [[sirieg]] e vez anvet pe Bartolome, pe Natanael bar (mab) Tolmai pe Natanael Bartolome Natanael<ref>{{fr}}Don Régis Moreau, ''Thomas en Chine : les sources'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'', emabannadurioù AED, Pariz, 2013, p 41.</ref>.
Er mammennoù e [[sirieg]] e vez anvet pe Bartolome, pe Natanael bar (mab) Tolmai pe Natanael Bartolome Natanael<ref>{{fr}}Don Régis Moreau, ''Thomas en Chine : les sources'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'', emabannadurioù AED, Pariz, 2013, p 41.</ref>.
Linenn 15: Linenn 15:
Avielet en defe [[Arabia]], [[Persia]] ha marteze kornôg Indez gant an abostol [[Tomaz (abostol)|Tomaz]]<ref>{{fr}}Ilaria Ramelli, ''L'arrivée de l'Évangile en Inde et la tradition sur saint Thomas'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'', embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 67-69.</ref>. Tri hengoun disheñvel, hini Aleksansdria (gant [[Eusebius Kaesarea|Euzebius Kaesareia]] ha [[Hieronimos]]), levrioù kozh a-zivout ar verzherien, « Pasion » sant Bartolome a liamm avielerezh Bartolome ouzh Indez.
Avielet en defe [[Arabia]], [[Persia]] ha marteze kornôg Indez gant an abostol [[Tomaz (abostol)|Tomaz]]<ref>{{fr}}Ilaria Ramelli, ''L'arrivée de l'Évangile en Inde et la tradition sur saint Thomas'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'', embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 67-69.</ref>. Tri hengoun disheñvel, hini Aleksansdria (gant [[Eusebius Kaesarea|Euzebius Kaesareia]] ha [[Hieronimos]]), levrioù kozh a-zivout ar verzherien, « Pasion » sant Bartolome a liamm avielerezh Bartolome ouzh Indez.


Hervez [[Eusebius Kaesarea|Euzebius Kaesareia]] e kavas Panten a [[Aleksandria]] pa yeas da Indez skouerennoù eus [[Aviel Mazhev]] bet lezet e ti tud zo gant Bartolome pa oa deuet di da avielañ<ref>{{fr}}Euzebius Kaesareia, ''Istor an Iliz'', 10, 3, meneget gant Ilaria Ramelli, e ''L'arrivée de l'Évangile en Inde et la tradition sur saint Thomas'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'',embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 65</ref>. Memes titour a voe roet Jerom a Stridon a lavar ouzhpenn e tistroas Panten gant ur skouerenn eus al levr
Hervez [[Eusebius Kaesarea|Euzebius Kaesareia]] e kavas Panten a [[Aleksandria]] pa yeas da Indez skouerennoù eus [[Aviel Mazhev]] bet lezet e ti tud zo gant Bartolome pa oa deuet di da avielañ<ref>{{fr}}Euzebius Kaesareia, ''Istor an Iliz'', 10, 3, meneget gant Ilaria Ramelli, e ''L'arrivée de l'Évangile en Inde et la tradition sur saint Thomas'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'',embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 65</ref>. Memes titour a voe roet Jerom a Stridon a lavar ouzhpenn e tistroas Panten gant ur skouerenn eus al levr
<ref>{{fr}}Ilaria Ramelli, ''L'arrivée de l'Évangile en Inde et la tradition sur saint Thomas'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'', embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 66</ref>.
<ref>{{fr}}Ilaria Ramelli, ''L'arrivée de l'Évangile en Inde et la tradition sur saint Thomas'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'', embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 66</ref>.


Hervez an hengoun kristen e vefe bet oc'h avielañ [[Armenia]] gant [[Tomaz (abostol)|Tomaz ]] ha [[Jud (abostol|Jud]] ivez <ref>{{fr}}Maxime Yevadian, ''Le catholicos arménien Sahak Dzoroporetsi et l'Église de Chine'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'', embannadurioù AED, Pariz, 2013, p129</ref>. Kaget evefe bet Bartolome da avielañ bro ''Albanopolis''. Merzheriet e vefe bet er gêr-se avefe per ur gêr eus [[Armenia Vihan]], pe ur gêr eus su menezioù ar [[Kaokaz|C'haokaz]]<ref>{{fr}}Maxime Yevadian, ''Le catholicos arménien Sahak Dzoroporetsi et l'Église de Chine'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'', embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 130</ref>. Hervez al [[Legenda aurea]], e vefe bet digroc'henet ez-vev, staget ouzh ur groaz ha dibennet.
Hervez an hengoun kristen e vefe bet oc'h avielañ [[Armenia]] gant [[Tomaz (abostol)|Tomaz ]] ha [[Jud (abostol|Jud]] ivez <ref>{{fr}}Maxime Yevadian, ''Le catholicos arménien Sahak Dzoroporetsi et l'Église de Chine'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'', embannadurioù AED, Pariz, 2013, p129</ref>. Kaget evefe bet Bartolome da avielañ bro ''Albanopolis''. Merzheriet e vefe bet er gêr-se avefe per ur gêr eus [[Armenia Vihan]], pe ur gêr eus su menezioù ar [[Kaokaz|C'haokaz]]<ref>{{fr}}Maxime Yevadian, ''Le catholicos arménien Sahak Dzoroporetsi et l'Église de Chine'' in ''L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie'', embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 130</ref>. Hervez al [[Legenda aurea]], e vefe bet digroc'henet ez-vev, staget ouzh ur groaz ha dibennet.


Treuzkaset e vez an hengounioù-se gant Iliz apostolek Armenia.
Treuzkaset e vez an hengounioù-se gant Iliz apostolek Armenia.
Linenn 27: Linenn 27:
Sant-paeron ar gigerien, ar givijerien hag ar geinerien levrioù eo Sant Batolome. Lidet e vez d'ar 24 a viz Eost gant ilizoù kristen ar C'hornôg ha d'ar 25 gant ilizoù ar Reter. Liammet eo an deiziadoù-se eus a deiz ma voe kaset e relegoù da Enez [[Lipari]] e [[580]]GJK moarvat.
Sant-paeron ar gigerien, ar givijerien hag ar geinerien levrioù eo Sant Batolome. Lidet e vez d'ar 24 a viz Eost gant ilizoù kristen ar C'hornôg ha d'ar 25 gant ilizoù ar Reter. Liammet eo an deiziadoù-se eus a deiz ma voe kaset e relegoù da Enez [[Lipari]] e [[580]]GJK moarvat.


Lidet e vez deiz-ha-bloaz e verzherinti d'an 11 a viz Mezheven gant ilizoù ar Reter.
Lidet e vez deiz-ha-bloaz e verzherinti d'an 11 a viz Mezheven gant ilizoù ar Reter.


[[File:Last judgement.jpg|thumb|200px|center|Sant Bartolome o telc'her ar gontel a servijas d'e verzheriañ hag e groc'hen, darn eus murlivadur ar [[Barn Diwezhañ|Varn Diwezhañ]] er [[Chapel Sistina]] gant par [[Michelangelo|Miachelangelo Buonarroti]].]]
[[File:Last judgement.jpg|thumb|200px|center|Sant Bartolome o telc'her ar gontel a servijas d'e verzheriañ hag e groc'hen, darn eus murlivadur ar [[Barn Diwezhañ|Varn Diwezhañ]] er [[Chapel Sistina]] gant par [[Michelangelo|Miachelangelo Buonarroti]].]]

Stumm eus an 10 Gen 2019 da 19:16

Ur pennad Bartolomé zo ivez.
Sant Bartolome, abostol, Penniliz Sant-Yann-Latran, Roma, Italia.

Bartolome, pe Bartelame[1], Barteleme[2], pe Bartelemi[3], pe Bertele[4], a oa unan eus daouzek diskibl Jezuz hervez Aviel Mazhev (10, 2,3), Aviel Mark (3,16-19) hag Aviel Lukaz (6,13-16)[5].

Meneget eo ivez e levr Oberoù an Ebestel (Ober. 1,13) pa vez bodet an diskibled er Gamblid [6].

Bibliourien zo a lavar ez eo ar memes den hag an Natanael a voe kinniget da Jezuz gant Filip (Yn 1, 45-51) met dizemglev a zo war ar poent-se.

Er mammennoù e sirieg e vez anvet pe Bartolome, pe Natanael bar (mab) Tolmai pe Natanael Bartolome Natanael[7].

Bet eo lakaet gant an iliz katolik war roll ar sent.

Istor ha hengoun

Merzherinti Sant Bartolome gant Giambattista Tiepolo

Avielet en defe Arabia, Persia ha marteze kornôg Indez gant an abostol Tomaz[8]. Tri hengoun disheñvel, hini Aleksansdria (gant Euzebius Kaesareia ha Hieronimos), levrioù kozh a-zivout ar verzherien, « Pasion » sant Bartolome a liamm avielerezh Bartolome ouzh Indez.

Hervez Euzebius Kaesareia e kavas Panten a Aleksandria pa yeas da Indez skouerennoù eus Aviel Mazhev bet lezet e ti tud zo gant Bartolome pa oa deuet di da avielañ[9]. Memes titour a voe roet Jerom a Stridon a lavar ouzhpenn e tistroas Panten gant ur skouerenn eus al levr [10].

Hervez an hengoun kristen e vefe bet oc'h avielañ Armenia gant Tomaz ha Jud ivez [11]. Kaget evefe bet Bartolome da avielañ bro Albanopolis. Merzheriet e vefe bet er gêr-se avefe per ur gêr eus Armenia Vihan, pe ur gêr eus su menezioù ar C'haokaz[12]. Hervez al Legenda aurea, e vefe bet digroc'henet ez-vev, staget ouzh ur groaz ha dibennet.

Treuzkaset e vez an hengounioù-se gant Iliz apostolek Armenia.

Azaouet e vez e relegoù en Penniliz San Bartolomeo all'Isola e Roma.


Sant-paeron ar gigerien, ar givijerien hag ar geinerien levrioù eo Sant Batolome. Lidet e vez d'ar 24 a viz Eost gant ilizoù kristen ar C'hornôg ha d'ar 25 gant ilizoù ar Reter. Liammet eo an deiziadoù-se eus a deiz ma voe kaset e relegoù da Enez Lipari e 580GJK moarvat.

Lidet e vez deiz-ha-bloaz e verzherinti d'an 11 a viz Mezheven gant ilizoù ar Reter.

Sant Bartolome o telc'her ar gontel a servijas d'e verzheriañ hag e groc'hen, darn eus murlivadur ar Varn Diwezhañ er Chapel Sistina gant par Miachelangelo Buonarroti.

Notennoù ha daveennoù

  1. ↑ Daou stumm d'an anv zo roet e Geriadur Hemon-Huon : Bartelame, evel anv ur gumun, ha Bertele.
  2. ↑ Barteleme e 1837, en adembannadur Buhez ar Sent, gant Glaoda Marigo.
  3. ↑ Troidigezh ar Bibl gant Gwilh ar C'hoad, 1897, p 840
  4. ↑ Skrivet Berthele e Buhez ar Sent e 1912. A-hend-all e kaver Bertheleme e-giz anv-familh.
  5. ↑ Troidigezh ar pevar Aviel dindan renerezh Maodez Glanndour, Al Liamm, 1969, p 27, p 91 ha p 151
  6. ↑ Troidigezh an Testamant Nevez dindan renerezh Maodez Glanndour, Al Liamm, 1971, p 282
  7. ↑ (fr)Don Régis Moreau, Thomas en Chine : les sources in L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie, emabannadurioù AED, Pariz, 2013, p 41.
  8. ↑ (fr)Ilaria Ramelli, L'arrivée de l'Évangile en Inde et la tradition sur saint Thomas in L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie, embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 67-69.
  9. ↑ (fr)Euzebius Kaesareia, Istor an Iliz, 10, 3, meneget gant Ilaria Ramelli, e L'arrivée de l'Évangile en Inde et la tradition sur saint Thomas in L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie,embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 65
  10. ↑ (fr)Ilaria Ramelli, L'arrivée de l'Évangile en Inde et la tradition sur saint Thomas in L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie, embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 66
  11. ↑ (fr)Maxime Yevadian, Le catholicos arménien Sahak Dzoroporetsi et l'Église de Chine in L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie, embannadurioù AED, Pariz, 2013, p129
  12. ↑ (fr)Maxime Yevadian, Le catholicos arménien Sahak Dzoroporetsi et l'Église de Chine in L'Apôtre Thomas et le christianisme en Asie, embannadurioù AED, Pariz, 2013, p 130
Adtapet diwar « https://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Bartolome_(abostol)&oldid=1822672 »