Pater noster : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet

Inline

Stumm eus an 3 Du 2018 da 15:15

Pedenn hor Zalver e brezhoneg, Karmel ar Bater, Jeruzalem.

Pater noster eo anv latin ar bedenn gristen anavezetañ, Hon Tad. Henc'hresianek eo ar skrid orin, Κυριακή Προσευχή Kyriakí Prosefchí "Pedenn ar Sul" e anv ; Oratio Dominica eo an droidigezh rik e latin.

Lavaret e vez gant ar gatoliked hag an ortodoksed e pep oferenn, ha gant ar brotestanted ivez.

Ar bedenn orin

An div destenn

Div wezh ez eo meneget ar skrid anezhi en Testamant Nevez : en Aviel Mazhev (6:9-13) hag en Aviel Lukaz (11:2-4).

Mazhev 6,9-13 (diwar Guichou, 2002)

Evel-henn eta e pedoc’h : / « Hon Tad hag a zo en Neñv, / Hoc’h Anv bezet santelaet. / Ho Rouantelezh deuet deomp. / Ho polontez bezet graet war an douar evel en Neñv. / Roit deomp hirio or Bara pemdezieg. / Pardonit deomp hor mankoù / Evel m’hon eus, ni ivez, pardonet d’ar re o deus manket ouzomp. / N’hor c’hasit ket e tentadur, / met hon diwallit diouzh an Droug. » ^[1]

Lukaz 11, 2-4 : (diwar Guichou, 2002)

Hag e lavar dezo : / « Pa bedoc’h, lavarit : / Tad ! Hoc’h Anv bezet santelaet ! / Ho Rouantelezh deuet deomp. / Roit deomp hiriv hor bara pemdezieg. Pardonit deomp hor pehejoù, / Rak hon-unan e pardonomp da gement-hini a vank deomp. / Ha n’hor c’hasit ket en tentadur. » ^[2]

Pedenn ar gristenien kentañ

Setu amañ ar skrid henc'hresianek (hervez an Aviel Mazhev) lakaet keñver-ha-keñver gant e droidigezh latin.

Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς

ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου

ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου

γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς

τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον

καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν,

ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν

καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν

ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.

[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. ἀμήν.]

Pater noster, qui es in caelis:

sanctificetur Nomen Tuum;

adveniat Regnum Tuum;

fiat voluntas Tua,

sicut in caelo, et in terra.

Panem nostrum cotidianum da nobis hodie;

et dimitte nobis debita nostra,

Sicut et nos dimittimus debitoribus nostris;

et ne nos inducas in tentationem;

sed libera nos a Malo

[quia tuum est regnum, et potestas, et gloria, in saecula]

pe [quia tuum est regnum; et potentia et gloria; per omnia saecula]

Ar bedenn vrezhonek

Setu ar bedenn Pater noster e brezhoneg evel ma veze lavaret pe kanet ^[3] en eskopti Kemper ha Leon abaoe 1969 :

Hon Tad hag a zo en neñv,

Hoc’h anv bezet santeleet,

Ho rouantelezh deuet deomp,

Ho polontez bezet graet,

war an douar evel en neñv.

Roit deomp hiriv hor bara pemdeziek.

Pardonit deomp hor pec’hejoù,

Evel ma pardonomp

d’ar re o deus manket ouzhomp.

Ha non lezit ket da gouezhañ en tentadur,

Med hon diwallit diouzh an droug.

Deoc’h ar Rouantelezh, Aotrou Doue,

Deoc’h pep galloud ha pep gloar da virviken.

Amen.

Trodidigezhioù ar Bater e brezhoneg

XVIvet kantved: 1576: Gil a Gerampuil (Catechism) ^[4] :

On Tat pe heny so en nefvou / Ho hann bezet sanctifiet / Deuet ho raouantelez / Ho volontez bezet graet / en douar euel en nefve. / Roit dimp hiziu hon bara pemdezyec / Ha pardonet dimp hon offansou / Evel ma pardonomp / da nep an deueux hon offanset / Ha n’on leset da couezo en temptation / Hoguen hon dilivrit vez an drouc ^[5].

XVIIvet kantved: 1659 : Tad Maner (Collech Sacr Jesus Christ) ^[4] :

Hon Tad pehini so en ên, / oc’h hano bezet sanctifiet, / roit deomb ho rouantelez, / ho volonté bezet gret en douar eguis en ên / Roit deomb hirio hor bara pemdeziec. / Hor pardonit hon offançou, / eguis ma pardonnomp da re o deus hon offancet. / Na bermettit quet e vemp fezet gant temptation, / mez hon dilivrit eus an drouc ^[6].

XVIIIvet kantved: 1722 : Eskopti Kerne (Rituale Corisopitense) ^[4] :

Hon Tad, pehini so en En, / hoc’h hano bezet santifiet. / Roet deomp ho rouantelez. / Ho polontez bezet grêt en Douar evel en En. / Roet deomp hirio hor bara pemdeziec. / Ha pardonet deomp hon offançou, / evel ma pardonnomp da nep en deus hon offancet. / Ha n’hon abandonet quet d’an dentacion. / Maes hon delivret a zrouc. / Evel-se bezet grêt ^[7].

1746 : Charlez ar Brizh (Reflexionou profitabl var ar finveziou diveza) ^[4] :

Hon tad pehini so en eêvou, / hoc’h hano bezet sanctifiet, / Ra vezo ho rouantelez dinesseet. / Ho volontez bezet grêt / var an douar evel en eê. / Roït deomp hiryo hor bara pemdezyec / Pardounit deomp hon offançou / evel ma pardounomp d’ar re pere o deus hon offanset, / ha na bermetit quet e couezzemp e temptation / Maes hon dilivrit dious pep drouc. Amen ^[8].

XIXvet kantved: 1826: Yann-Frañsez ar Gonideg (Katekiz historik) ^[4] :

Hon Tâd pehini a zô enn Énvou, / da hanô bezet meûlet, / da rouantélez deûed d’é-omp, / da ioul bézet gréat / war ann douar ével enn Énv. / Rô d’é-omb hiriô hor bara pemdéziek ; / distaol d’é-omp hor gwall-ôberiou / ével ma tistaolomp d’ar ré hô deûz gwall-c’hréat enn hor c’hénver ; / ha n’hol laosk kéd da gouéza é gwall-ioul, / hôgen hon mir diouc’h drouk. / Ével-se bézet gréat ^[9].

1838 : An Aotrou Calvez, kure Lanhouarne (An ene fervant) ^[4] :

Hon Tad pehini so en Ên, / hoc’h hano bezet santifiet, / ho rouantelez deuet deomp, / ho polontez bezet great var an douar evel èn Ên. / Roit deomp hiryo (hirrio) hor bara pemdeziec / Pardonit deomp hon offançou / evel ma pardonomp d’ar re pere o deus hon offancet, / ha na bermetit qet e couezzemp e tentation ; / hoguen hon delivrit diouz an drouc / (maes hon délivrit à zrouc). Evelse bezet great ^[10].

1842 : Yann-Wilhoù Herri (Kanaouennou santel) ^[4] :

Hon Tad pehini a zo enn envou, / hoc’h hano bezet santifiet, / Ho rouantelez deuet d’eomp. / Ho polontez bezet great / war ann douar evel enn env. / Roit d’eomp hirio hor bara pemdesiek, / ha pardonit d’eomp hon offansou, / evel ma pardonomp d’ar re ho deuz hon offanset, / Ha n’hor lezit ket da gweza enn dentasion, / hoghen hon dilivrit a zrouk. Evelse bezet great ^[11].

1853 : Testamant neve eus hon Otro hac hon Salver Jesus-Christ ^[12] :

Hon Tad peini so an nenvo, / Hoc’h hano beet santifiet. / Ho rouantelez deud dimp, / Ho polonte beet gret var an douar evel en nenv. / Reit dimp hirie hon bara pemdiec. / Pardonet dimp hon offanço / evel ma pardonomp d’ar re en eus hon offancet. / Ha n’homp lezet quet da gouean en tentation, / Mes hon dilivret a zroug. Amen ^[13].

1879 ha 1904 : Eskopti Kemper ha Leon, Levr a gelennadurez Kristen ^[12] :

Hon Tad pehini zo enn env, / hoc’h hano bezet santifiet, / ho rouantelez deuet d’eomp, / ho polontez bezet great var an douar evel enn env. / Roit d’eomp hirio hor bara pemdeziek, / ho pardounit d’eomp hon offansou / evel ma pardounomp d’ar re o deus hon offanset, / ha na bermettit ket e kouezfemp e tentasion, / mes hon dilivrit diouz ann droug. / Evelse bezet great ^[14].

1888 ha 1908, Kantikou Brezounek Eskopti Kemper ha Leon :

Hon Tad, pehini zo enn env, / hoc’h hano bezet santifiet ; / roit d'eomp ho rouantelez ; / ho polontez bezet gret var ann douar evel enn env ; / roit d'eomp hirio hor bara pemdeziek ; / ha pardounit d'eomp hon offansou, / evel ma pardounomp d’ann nep en deuz hon offanset ; / ha n'hon abandounit ket d'ann dentasion ; / mes hon dilivrit a zrouk. / Evelse bezet gret ^[15].

Skeudennoù

Pedenn hor Zalver ("Hon Tad"...) e brezhoneg ha kalz yezhoù, Karmel ar Bater, Jeruzalem

Pedenn hor Zalver e brezhoneg (eus fin ar XIXvet kantved)
Pedenn hor Zalver e gresianeg
Pedenn hor Zalver e yezh siriak
Pedenn hor Zalver e latin.
Pedenn hor Zalver e iwerzhoneg
Pedenn hor Zalver e Gouezeleg Skos (Scotish gaelic)
Pedenn hor Zalver e kembraeg
Pedenn hor Zalver e saozneg
Pedenn hor Zalver e galleg
Pedenn hor Zalver e okitaneg
Pedenn hor Zalver e katalaneg
Pedenn hor Zalver e elzaseg

Troiennoù

Gwregel eo ar ger "pater" e brezhoneg.
An dra-se zo gwir bater, a vez lavaret eus un dra wir ha n'haller ket nac'h eo gwir, a ranker krediñ.
Lavarout e bater, un droienn savet diwar pater noster a c'haller tostaat ouzh ar ger gallek patenôtre, a dalv kement ha lavarout pedennoù.
Paterat, pateriañ zo "lavarout e bater" ivez.
Lavarout e bater, paterat a ra ar c'hazh pa vez o rouzmouzat.

Gwelout ivez

Pedenn ar Sul

Notennoù

↑ Pêr Guichou, An Testamant Nevez. Kelou Mad Jezuz or Zalver, Landerne, Ti embann Minihi Levenez, 2002, p. 21.
↑ Pêr Guichou, An Testamant Nevez..., 2002, p. 134.
↑ « An overenn – La messe en breton », war lec'hienn eskopti Kemper ha Leon (tonioù gant Roger Abjean pe Michel Scouarnec)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ha^4,6 Pêr-Yann Nedeleg, « Le Pater en breton, quatre siècles de variation », Kaierou Kenvreuriez ar Brezoneg, n°47 (1978) (lenn enlinnen)
↑ Gilles de KERAMPUIL, Catechism hac instrvction egvit an catholicquet, Meurbet Necesser en Amzer presant, Eguit quelen, ha discquifu an Iaouancdet, Paris, 1576.
↑ Juluan Maner, Le Sacré college de Iésvs, A Quimper-Corentin, chez Iean Hardovyn, 1659.
↑ Rituale corisopitense, editum anno 1722, & de novo typis mandatum anno 1786, Corisopiti [Kemper], Y.J.L. Derrien, 1786.
↑ Charles Le Bris, Reflexionou profitabl var ar finveziou diveza eus an den evit instruction ar bopl, E Quemper, E ty Sion-Marie Perrier, 1746.
↑ Claude Fleury, Katekis historik e pehini e kaveur e berr gomsiou ann Histor Santel hag a gelenadurez gristen, trôet e brézounek gant I.F.M.M.A. Le Gonidec, Angoulême, F. Trémeau, 1826.
↑ Jacques Calvez, An ene fervant, E Brest, E ty J.-B. Lefournier, 1838, p. 22.
↑ Kanaouennou santel dilennet ha reizet evit eskopti Kemper, Sant-Briek, E ti L. Prud’homme, 1842, p. 12.
↑ ^12,0 ha^12,1 On Tad – Le Notre Père en breton, war lec'hienn eskopti Kemper ha Leon
↑ Testamant neve eus hon Otro hac hon Salver Jesus-Christ, approuvet gant an otro Mee, Escop a San-Briec, Goengamp, En ty B. Jollivet, 1853, p. 12 (Maze 6,9-13) (Skrid enlinenn)].
↑ Levr a gelennadurez kristen evit eskopti Kemper ha Leon, Kemper, A. de Kerangal, 1884 ha 1904, imprimatur 11/03/1879, gant an Aotrou 'n eskob Nouvel de la Flèche.
↑ Kantikou brezounek, Eskopti Kemper ha Leon, Kemper, Ti Arsène de Kerangal, imprimatur 31/03/1888, p. 3 ; eil mouladur, Kemper, Ti Arsène de Kerangal, imprimatur 19/01/1901 ; trede mouladur, Kemper, Moulerez ru an Dudchentil, imprimatur 02/10/1908, p. 5.

[1] Pêr Guichou, An Testamant Nevez. Kelou Mad Jezuz or Zalver, Landerne, Ti embann Minihi Levenez, 2002, p. 21.

[2] Pêr Guichou, An Testamant Nevez..., 2002, p. 134.

[3] « An overenn – La messe en breton », war lec'hienn eskopti Kemper ha Leon (tonioù gant Roger Abjean pe Michel Scouarnec)

[P.Y._Nedeleg-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ha^4,6 Pêr-Yann Nedeleg, « Le Pater en breton, quatre siècles de variation », Kaierou Kenvreuriez ar Brezoneg, n°47 (1978) (lenn enlinnen)

[5] Gilles de KERAMPUIL, Catechism hac instrvction egvit an catholicquet, Meurbet Necesser en Amzer presant, Eguit quelen, ha discquifu an Iaouancdet, Paris, 1576.

[6] Juluan Maner, Le Sacré college de Iésvs, A Quimper-Corentin, chez Iean Hardovyn, 1659.

[7] Rituale corisopitense, editum anno 1722, & de novo typis mandatum anno 1786, Corisopiti [Kemper], Y.J.L. Derrien, 1786.

[8] Charles Le Bris, Reflexionou profitabl var ar finveziou diveza eus an den evit instruction ar bopl, E Quemper, E ty Sion-Marie Perrier, 1746.

[9] Claude Fleury, Katekis historik e pehini e kaveur e berr gomsiou ann Histor Santel hag a gelenadurez gristen, trôet e brézounek gant I.F.M.M.A. Le Gonidec, Angoulême, F. Trémeau, 1826.

[10] Jacques Calvez, An ene fervant, E Brest, E ty J.-B. Lefournier, 1838, p. 22.

[11] Kanaouennou santel dilennet ha reizet evit eskopti Kemper, Sant-Briek, E ti L. Prud’homme, 1842, p. 12.

[Hon_Tad-12] 12,0 ha^12,1 On Tad – Le Notre Père en breton, war lec'hienn eskopti Kemper ha Leon

[13] Testamant neve eus hon Otro hac hon Salver Jesus-Christ, approuvet gant an otro Mee, Escop a San-Briec, Goengamp, En ty B. Jollivet, 1853, p. 12 (Maze 6,9-13) (Skrid enlinenn)].

[14] Levr a gelennadurez kristen evit eskopti Kemper ha Leon, Kemper, A. de Kerangal, 1884 ha 1904, imprimatur 11/03/1879, gant an Aotrou 'n eskob Nouvel de la Flèche.

[15] Kantikou brezounek, Eskopti Kemper ha Leon, Kemper, Ti Arsène de Kerangal, imprimatur 31/03/1888, p. 3 ; eil mouladur, Kemper, Ti Arsène de Kerangal, imprimatur 19/01/1901 ; trede mouladur, Kemper, Moulerez ru an Dudchentil, imprimatur 02/10/1908, p. 5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]