Malta : diforc'h etre ar stummoù
<b/>-><br/> |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
{{LabourAChom}} |
{{LabourAChom}} |
||
{| class="infobox" style="font-size:95%;" |
|||
{| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=250 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |
|||
|- |
|||
|+<big>'''Repubblika ta' Malta'''</big><br /> |
|||
! {{Infobox/Titl|'''Repubblika ta' Malta'''|d00c27|talbenn map|fff}} |
|||
|- |
|- |
||
| style="background:#efefef;" align="center" colspan=2 | |
| style="background:#efefef;" align="center" colspan=2 | |
||
{| |
{| style="padding-top: 0.5em;" |
||
|- |
|- |
||
| align="center" width="125px" | [[Restr:Flag_of_Malta.svg|125px|Banniel Malta]] |
| align="center" width="125px" | [[Restr:Flag_of_Malta.svg|125px|Banniel Malta]] |
||
| align="center" width="110px" | [[Restr:Coat_of_arms_of_Malta.svg|80px|Skoed-ardamez Malta]] |
| align="center" width="110px" | [[Restr:Coat_of_arms_of_Malta.svg|80px|Skoed-ardamez Malta]] |
||
|- |
|- |
||
| align="center" width="125px" | |
| align="center" width="125px" | [[Banniel]] |
||
| align="center" width="110px" | |
| align="center" width="110px" | [[Ardamezouriezh|Ardamezioù]] |
||
|- |
|- |
||
| align="center" colspan=2 | [[Restr:LocationMalta.png]] |
| align="center" colspan=2 | [[Restr:LocationMalta.png|280px]]<br>Lec'hiadur Malta |
||
|} |
|} |
||
</small> |
|||
|- |
|- |
||
|'''[[Kan broadel]]''' |
| '''[[Kan broadel]]''' || ''L-Innu Malti'' |
||
| ''L-Innu Malti'' |
|||
|- |
|- |
||
| ''' |
| '''Yezhoù kenofisiel''' || [[Malteg]], [[Saozneg]] |
||
| [[Malteg]], [[Saozneg]] |
|||
|- |
|- |
||
| '''[[Kêr-benn]]''' |
| '''[[Kêr-benn]]''' || [[Valletta]] |
||
| [[Valletta]] |
|||
|- |
|- |
||
| '''Gorread'''<br |
| '''Gorread'''<br>• En holl<br>• % dour || <br>316 km²<br><0.1% |
||
| <br />316 km²<br /><0.1% |
|||
|- |
|- |
||
|'''Poblañs '''<br |
| '''Poblañs '''<br>• Hollad<br>• Stankter || <br>398 534 (2005)<br>1 262/km² |
||
|<br />398,534 (2005)<br />1262/km² |
|||
|- |
|- |
||
| '''Prezidant'''||[[Marie Louise Coleiro Preca]] |
| '''Prezidant''' || [[Marie Louise Coleiro Preca]] |
||
|- |
|- |
||
| '''Kentañ ministr'''||Joseph Muscat |
| '''Kentañ ministr''' || Joseph Muscat |
||
|- |
|- |
||
|'''[[Gouel broadel]]''' |
|'''[[Gouel broadel]]''' || [[21 Gwengolo|21 a viz Gwengolo]] |
||
|[[21 Gwengolo|21 a viz Gwengolo]] |
|||
|- |
|- |
||
| '''Moneiz'''||[[Euro]] (€) |
| '''Moneiz''' || [[Euro]] (€) |
||
|- |
|- |
||
| '''Kod pellgomz'''||356 |
| '''Kod pellgomz''' || 356 |
||
|- |
|- |
||
| ''' |
| '''Kenrouedad''' || .mt |
||
|} |
|} |
||
⚫ | Emañ '''Republik Malta''' en un [[enezeg]] e [[Su]] [[Europa]], er [[Mor Kreizdouar]] etre [[Italia]] ha [[Tunizia]], en ul lec'h strategel-kenañ, ken eo bet renet gant meur a c'halloud riek abaoe [[kantved]]où. Ur [[republik]] dizalc'h eo hiziv abaoe [[1964]]. Dezhi ar [[gorread]] bihanañ (316 km²) e-touez izili [[Unaniezh Europa]]. Ur plas poblet-tre eo e-lec'h m'eo diaes kavout labour evit pep Maltad ha strewet eo an divroidi er bed a-bezh.<br/>Pa oa [[Breizh-Veur]] o ren ([[1800]]-1964) eo bet diorroet oberezhioù greantel war-dro ar sevel listri ha [[chanter-bigi|chanterioù-bigi]] bras a veze eno. Hiziv e vez diorroet an [[touristerezh]] diwar an [[traezhenn]]où heoliet mizioù-pad, ar savadurioù kozh hag ar [[splujerezh]]. Priziet eo enezeg Malta gant an Europiz pa gavont eno tud liesyezhezek, prizioù izel hag un [[hin]] blijus.<br> |
||
⚫ | Emañ |
||
[[Kêr-benn]] Republik Malta a zo hec'h anv [[Valletta]]. En enezeg e kaver an enezenn pennañ, Enez-Valta (216 km²), div enezenn boblet nebeutoc'h, Enez-Ghawdex (Enez-Gozo) hag Enez-Kemmuna (Enez-Comino) ha peder enezenn digenvez, Cominotto, an div enezenn Sant-Paol hag hini Filfola. |
[[Kêr-benn]] Republik Malta a zo hec'h anv [[Valletta]]. En enezeg e kaver an enezenn pennañ, Enez-Valta (216 km²), div enezenn boblet nebeutoc'h, Enez-Ghawdex (Enez-Gozo) hag Enez-Kemmuna (Enez-Comino) ha peder enezenn digenvez, Cominotto, an div enezenn Sant-Paol hag hini Filfola. |
||
== Istor == |
== Istor == |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Poblet eo bet Malta abaoe war-dro [[5200 kt JK|5200 kent Jezuz-Krist]]. Er mare-se e rene ur sevenadur ragistorel a-bouez, ur [[Iañ milved kt JK|milved]] a-raok [[piramidennoù Giza]]. Kavet e vez roudoù divent eus monumantoù |
||
[[Restr:Malta 18 Hagar Qim.jpg|thumb|200px|left|Temploù Hagar Qim, Qrendi, Enez-Malta]] |
[[Restr:Malta 18 Hagar Qim.jpg|thumb|200px|left|Temploù Hagar Qim, Qrendi, Enez-Malta]] |
||
⚫ | Poblet eo bet Malta abaoe war-dro [[5200 kt JK|5200 kent Jezuz-Krist]]. Er mare-se e rene ur sevenadur ragistorel a-bouez, ur [[Iañ milved kt JK|milved]] a-raok [[piramidennoù Giza]]. Kavet e vez roudoù divent eus monumantoù mein a seblant bezañ bet harpet gant ur riez c'halloudus. War-dro [[1000 kt JK|1000 kent Jezus-Krist]] e teuas ar [[Fenikianed]] er vro evit staliañ [[trevadennerezh|trevadennoù]], ur seurt rakpost evit ledanaat o [[Kenwerzh|c'henwerzh]] e [[kornôg]] ar Mor Kreizdouar. E [[736 kt JK|736 kent Jezuz-Krist]] e voe aloubet staliadurioù fenikian gant ar [[Bro-C'hres|C'hresianed]] hag e voe roet anv ''Melita'' d'an enezenn bennañ (diwar liv ar [[mel]] a zo hini ar [[Maen-raz|mein-raz]] marteze). |
||
Gant [[Kartago]] e ([[400 kt JK|400 kent Jezuz-Krist]]) e voe aloubet an enezeg ha goude gant [[Republik roman|Roma]]. Pinvidikaat a reas Malta gant ar Romaned pa oa ur ''municipium'' hag ur geoded kevredet (''foederata civitas''). Chom a ra meur a savadur roman da dest levezon vras ar Romaned. E [[60]]e tilestras [[sant Paol a Darsos]] war Valta dre zegouezh ur [[peñse]] war aodoù Bae Sant-Paol (anvet diwar an darvoud koulz hag an div enezenn a gaver eno). Kontet eo an istor |
Gant [[Kartago]] e ([[400 kt JK|400 kent Jezuz-Krist]]) e voe aloubet an enezeg ha goude gant [[Republik roman|Roma]]. Pinvidikaat a reas Malta gant ar Romaned pa oa ur ''municipium'' hag ur geoded kevredet (''foederata civitas''). Chom a ra meur a savadur roman da dest levezon vras ar Romaned. E [[60]]e tilestras [[sant Paol a Darsos]] war Valta dre zegouezh ur [[peñse]] war aodoù Bae Sant-Paol (anvet diwar an darvoud koulz hag an div enezenn a gaver eno). Kontet eo an istor en [[Aktaoù an Ebestel]]. |
||
Eus [[400]] da [[900]] e kouezhas Malta dindan beli [[Impalaeriezh roman ar Reter|Impalaeriezh Bizantion]], met drastet e voe gant ar [[Vandaled]] war a seblant. Aloubet e voe ivez gant an [[Arabed]] e [[870]] hag e weler an dra diwar ar [[malteg]], dezhañ ur substrad |
Eus [[400]] da [[900]] e kouezhas Malta dindan beli an [[Impalaeriezh roman ar Reter|Impalaeriezh Bizantion]], met drastet e voe gant ar [[Vandaled]] war a seblant. Aloubet e voe ivez gant an [[Arabed]] e [[870]] hag e weler an dra diwar ar [[malteg]], dezhañ ur substrad [[arabek]] gant gerioù [[italianek]], [[gallek]] ha [[saoznek]]. Arabek eo orin an darn-vuiañ eus an [[lec'hanvadurezh|anvioù-lec'h]] : "Dzira" (''djezair'' = "enez"), "Mdina" (''medina'' = "kêr"), "Marsa" (''marsah'' = "porzh"), "Rabat".<br > |
||
Skarzhet e voe an [[Arabed]] e [[1090]] gant an [[Normaned]] ha ganto e teuas ar [[kristeniezh|Gristeniezh]] en-dro. [[Rummad-roueed|Rummadoù-roueed]] all a zeuas da ren ar vro : an [[Roll roueed Añjevat Italia|Añjeviz]], an [[Hohenstaufen]] hag an Aragoniz ([[1287]]). |
Skarzhet e voe an [[Arabed]] e [[1090]] gant an [[Normaned]] ha ganto e teuas ar [[kristeniezh|Gristeniezh]] en-dro. [[Rummad-roueed|Rummadoù-roueed]] all a zeuas da ren ar vro : an [[Roll roueed Añjevat Italia|Añjeviz]], an [[Hohenstaufen]] hag an Aragoniz ([[1287]]).<br> |
||
Er mare-se e voe staliet [[noblañs]] Malta hag e chom implijet 32 ditl. |
Er mare-se e voe staliet [[noblañs]] Malta hag e chom implijet 32 ditl. |
||
Stumm eus an 16 Gwe 2017 da 17:02
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.
Repubblika ta' Malta | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Kan broadel | L-Innu Malti | ||||||
Yezhoù kenofisiel | Malteg, Saozneg | ||||||
Kêr-benn | Valletta | ||||||
Gorread • En holl • % dour |
316 km² <0.1% | ||||||
Poblañs • Hollad • Stankter |
398 534 (2005) 1 262/km² | ||||||
Prezidant | Marie Louise Coleiro Preca | ||||||
Kentañ ministr | Joseph Muscat | ||||||
Gouel broadel | 21 a viz Gwengolo | ||||||
Moneiz | Euro (€) | ||||||
Kod pellgomz | 356 | ||||||
Kenrouedad | .mt |
Emañ Republik Malta en un enezeg e Su Europa, er Mor Kreizdouar etre Italia ha Tunizia, en ul lec'h strategel-kenañ, ken eo bet renet gant meur a c'halloud riek abaoe kantvedoù. Ur republik dizalc'h eo hiziv abaoe 1964. Dezhi ar gorread bihanañ (316 km²) e-touez izili Unaniezh Europa. Ur plas poblet-tre eo e-lec'h m'eo diaes kavout labour evit pep Maltad ha strewet eo an divroidi er bed a-bezh.
Pa oa Breizh-Veur o ren (1800-1964) eo bet diorroet oberezhioù greantel war-dro ar sevel listri ha chanterioù-bigi bras a veze eno. Hiziv e vez diorroet an touristerezh diwar an traezhennoù heoliet mizioù-pad, ar savadurioù kozh hag ar splujerezh. Priziet eo enezeg Malta gant an Europiz pa gavont eno tud liesyezhezek, prizioù izel hag un hin blijus.
Kêr-benn Republik Malta a zo hec'h anv Valletta. En enezeg e kaver an enezenn pennañ, Enez-Valta (216 km²), div enezenn boblet nebeutoc'h, Enez-Ghawdex (Enez-Gozo) hag Enez-Kemmuna (Enez-Comino) ha peder enezenn digenvez, Cominotto, an div enezenn Sant-Paol hag hini Filfola.
Istor
- Pennad pennañ: Istor Malta
Poblet eo bet Malta abaoe war-dro 5200 kent Jezuz-Krist. Er mare-se e rene ur sevenadur ragistorel a-bouez, ur milved a-raok piramidennoù Giza. Kavet e vez roudoù divent eus monumantoù mein a seblant bezañ bet harpet gant ur riez c'halloudus. War-dro 1000 kent Jezus-Krist e teuas ar Fenikianed er vro evit staliañ trevadennoù, ur seurt rakpost evit ledanaat o c'henwerzh e kornôg ar Mor Kreizdouar. E 736 kent Jezuz-Krist e voe aloubet staliadurioù fenikian gant ar C'hresianed hag e voe roet anv Melita d'an enezenn bennañ (diwar liv ar mel a zo hini ar mein-raz marteze).
Gant Kartago e (400 kent Jezuz-Krist) e voe aloubet an enezeg ha goude gant Roma. Pinvidikaat a reas Malta gant ar Romaned pa oa ur municipium hag ur geoded kevredet (foederata civitas). Chom a ra meur a savadur roman da dest levezon vras ar Romaned. E 60e tilestras sant Paol a Darsos war Valta dre zegouezh ur peñse war aodoù Bae Sant-Paol (anvet diwar an darvoud koulz hag an div enezenn a gaver eno). Kontet eo an istor en Aktaoù an Ebestel.
Eus 400 da 900 e kouezhas Malta dindan beli an Impalaeriezh Bizantion, met drastet e voe gant ar Vandaled war a seblant. Aloubet e voe ivez gant an Arabed e 870 hag e weler an dra diwar ar malteg, dezhañ ur substrad arabek gant gerioù italianek, gallek ha saoznek. Arabek eo orin an darn-vuiañ eus an anvioù-lec'h : "Dzira" (djezair = "enez"), "Mdina" (medina = "kêr"), "Marsa" (marsah = "porzh"), "Rabat".
Skarzhet e voe an Arabed e 1090 gant an Normaned ha ganto e teuas ar Gristeniezh en-dro. Rummadoù-roueed all a zeuas da ren ar vro : an Añjeviz, an Hohenstaufen hag an Aragoniz (1287).
Er mare-se e voe staliet noblañs Malta hag e chom implijet 32 ditl.
Kenglad ar Broadoù (Commonwealth) |
|||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stadoù dizalc'h |
|
||||||||
Tiriadoù emren |
|