Talbenn ar Reter (Eil Brezel-bed) : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Dishual (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Dishual (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 31: Linenn 31:
|Ebrel 1945 || 1 960 000 || 6 410 000 (450 000 Poloniz, Roumania, Bulgariz, ha Tchekiz.
|Ebrel 1945 || 1 960 000 || 6 410 000 (450 000 Poloniz, Roumania, Bulgariz, ha Tchekiz.
|}
|}
[[Restr:22june1941.jpg|thumb|22 a viz Even 1941 troadegiezh an [[Trede Reich]] o tremen an harzoù gant an URSS]]
[[Restr:22june1941.jpg|thumb|300px|[[22 a viz Even]] [[1941]] [[Wehrmacht|troadegiezh]] an [[Trede Reich]] o tremen an harzoù gant an URSS]]
== Notennoù ha daveennoù ==
== Notennoù ha daveennoù ==
{{Daveoù}}
{{Daveoù}}

Stumm eus an 30 Ebr 2017 da 10:58

A-gleiz da zehoù: Soviet Il-2 karr-nij tagañ war-zu an douar en oabl Berlin; Tankoù alaman Tigr I e-pad Emgann Koursk;

Talbenn ar Reter eus an Eil Brezel-bed a oa bet ul lodenn eus ar brezel, etre nerzhioù an Ahel harpet gant Finland a-enep an URSS, harpet gant Polonia ha kevredidi all e Norzh, Su, Kreiz ha Reter Europa etre an 22 a viz Even 1941 betek an 9 a viz Mae 1945.

Meur a anv a zo bet roet d'al lodenn-se eus an Eil Brezel-bed, Brezel meur brogarour (Rusianeg: Великая Отечественная Война, Velikaya Otechestvennaya Voyna) evit tu an URSS ha Rusia a-vremañ, e-kostez Alamagn e vez graet gant Talbenn ar Reter (Alamaneg: die Ostfront), Kampagn ar Reter (der Ostfeldzug) pe Kampagn Rusian (der Rußlandfeldzug), pe c'hoaz ar Brezel German-Soviedel gant an tuioù all engouestlet er brezel.

An emgannioù war Talbenn ar Reter a oa bet ar re brashañ en istor Mab-Den. Bez e oant bet emgannoù gant ur feulster uheloc'h evit an holl re betek-henn, distrujoù spontus, deportadurioù ramzel, kolloù buhez uhel spontus dre an emgannoù, naonegezh, kleñvedoù ha lazhadegoù.

Talbenn ar Reter a oa bet al lec'h tost nemetañ o kaout kampoù diouennañ, baleadennoù ar marv, ghettoioù, lec'h darn ar pogromoù, an dachenn e-kreizh an Holokost. War un hollad a-vras a 70 milion a dud marvet e-pad an Eil Brezel-bed, tro 30 milion anezho, ul lod bras a drevourien, a oa bet lazhet war tachenn Talbenn ar Reter.

Talbenn ar Reter a oa bet an dachenn devoudus evit lodenn ar brezel en Europa, evit un darn eus an istorourien e voe an abeg pennañ da koll ar brezel gant Alamagn an Trede Reich. Diskoulm ar stourm war Talbenn ar Reter a voe fin an Trede Reich, rannadur Alamagn e daou damm e-pad tost un hanter kantved ha kresk galloud an URSS evel nerzh bedel milourel ha greantel.

An daou enebour pennañ war an dachenn a oa bet an Alamagn Nazi hag Unvaniezh ar Republikoù Sokialour ha Soviedel, pep hini anezho a oa harpet gant kevredidi a youl-vat pe rediet. Ar Rouantelezh-Unanet hag ar Stadoù-Unanet ne oant ket bet engouestlet en emgannoù met harpet o devoa tu an URSS dre pourvezadurioù milourel ha trevour. Lend-Lease a voe graet eus an harp dafarel-se. An oberiadurioù brezel German-Finland dre an harzoù norzh ha reter Finland-URSS hag er rannvro Mourmansk a vez lakaet da dalvezout evel ul lodenn d'ar brezel war Talbenn ar Reter. Ouzhpenn-se Brezel kendalc'hus Soviet–Finland a vez lakaet met raloc'h da vezañ ul lodenn en norzh d'an hollad Talbenn ar Reter.

Nerzhioù engouestlet

Keñveriadenn an nerzhioù stourm, Talbenn ar Reter, 1941-1945.[1]
Deiziad Nerzhioù an Ahel Nerzhioù Soviedel
Even 1941 3 050 000 Alaman, 67 000 (norzh Norvegia); 500 000 Finlandiz, 150 000 Roumania, 62 000 Italia Faskour
Hollad: 3 829 000 (80% eus al lu Alaman a zo er reter)
2 680 000 (Distrikt milourel kornôgel), 5 500 000 (en holl), 12 000 000 (engalvus)
Even 1942 2 600 000 Alaman, 90 000 (norzh Norvegia); 430 000 Finlandiz, 600 000 Roumania, Hungariz, Italianed
Hollad: 3 720 000 (80% eus al lu Alaman a zo er reter)
5 313 000 (talbenn); 383 000 (ospital)
Hollad: 9 350 000
Gouhere 1943 3 403 000 Alaman, 80 000 (norzh Norvegia); 400 000 Finlandiz, 150 000 Roumania hag Hungaria
Hollad: 3 933 000 (63% eus al lu Alaman a zo er reter)
6 724 000 (talbenn); 446 445 (ospital);
Hollad: 10 300 000
Even 1944 2 460 000 Alaman, 60 000 (norzh Norvegia); 300 000 Finlandiz, 550 000 Roumania hag Hungaria
Hollad: 3 370 000 (62% eus al lu Alaman a zo er reter)
6 425 000
Genver 1945 2 230 000 Alaman, 100 000 Hungariz
Hollad: 2 330 000 (60% eus al lu Alaman a zo er reter)
6 532 000 (360 000 Poloniz, Roumania, Bulgariz, ha Tchekiz.)
Ebrel 1945 1 960 000 6 410 000 (450 000 Poloniz, Roumania, Bulgariz, ha Tchekiz.
22 a viz Even 1941 troadegiezh an Trede Reich o tremen an harzoù gant an URSS

Notennoù ha daveennoù

  1. (2015) When Titans Clashed: How the Red Army Stopped Hitler, second, Modern War Studies, University Press of Kansas. 301–303 p. ISBN 978-0-7006-2121-7.