Deveradurezh (yezhoniezh)

Er yezhoniezh e vez implijet an termen deveradurezh pe deveradur evit komz eus ur un argerzhadur morfologiezh diazezet war implij kengerioù, gantañ da bal kemmañ rummad yezhadurel pe ster ur ger bennak, da skouer:

• "ober" → "adober" (kemm ster)
• "ober" → "oberour" (kemm rummad, verb > anv-kadarn)

Kargoù an deveradurezh

Daoust ha me c'hell an devereadur talvezout da gemmañ rummad yezhadurel ur ger, n'eo ket ret. Kemmañ a ra ster ar ger diazez atav avat. Bez' e c'hell an deveradur talvezout ivez da gemmañ ster ha rummad ur ger diazez war un dro, da skouer:

"brezhoneg" (anv, "ur yezh") → "brezhonekaat" (verb: "lakaet da vezañ brezhoneg")

Mont-en-dro an deveradurezh

Morfemoù stag (kengerioù) a vez implijet atav evit an deveradurezh, graet anezhe morfemoù krouiñ (saoz. derivational morpheme) pa vezont implijet evel-hen. a vez graet eus ar morfem-mañ.

Implijet e c'hell bezañ meur a doare kenger (peurliesañ rakgerioù ha lostgerioù avat), da skouer:

• Rakger ("ad-"):

brezhoneg: "ober" → "adober"

• Lostger ("-our"):

brezhoneg"ober" → "oberour"

• Enger ("-em-"):

javaeg: "sega" ("riz") → "semega" ("klukerezh")

• Troger ("kensonenn dre fri-...-ni"):

javaeg: "banyu" ("dour") → "mbanyoni" ("dourañ")

Deveradoù ha gerioù kevrennek

Disheñvel eo an deveradoù deveret diouzh ar gerioù kevrennek dre ma vez savet ar diveradurezh a-drugarez da morfemoù stag ouzhpennet d'ur wrizienn pe d'ur c'helf keit ha ma saver gerioù kevrennek diwar morfemoù distag.

Deveradurezh ha tregemmerezh

Bez' e c'hell degouezhout an deveradurezh hep kemmañ ar stumm diazez, da skouer e saozneg:

"telephone" (anv-kadarn) → "(to) telephone" (verb)

Pa gemm rummad yezhadurel ur ger diazez evel-hen e komzer eus tregemmerezh (saoz. conversion).

Yezhonourion 'zo a lâr eo bet kemmet rummad yezhadurel ar stumm diazez end egouezh-mañ dre ouzhpennañ ur morfem mann.

Gwelit ivez:

• Morfologiezh
• Displegadurezh
• Ger kevrennek
• Morfem stag
• Morfem distag
• Kenger