Fyodor Dostoyevskiy : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Brezhoneg e-lec'h saozneg
Linenn 1: Linenn 1:
[[Restr:Dostoevsky.jpg|right|thumb|200px|Fyodor Dostoyevskiy]]
[[Restr:Dostoevsky.jpg|right|thumb|200px|Fyodor Dostoyevskiy]]


'''Fyodor Mic'haylovitch Dostoyevskiy''' ([[ruseg]] Фёдор Миха́йлович Достое́вский, [[romanekadur|treuzskrivet]] ivez '''Fedor Dostoievski''') a oa ur skrivagner rusian ganet e [[Moskov]] d'an [[30 a viz Here]] (hervez an [[deiziadur juluan]]/[[11 a viz Du]]) [[1821]] ha marvet e [[Sant-Petersbourg]] d'an [[28 a viz Genver]] (pe [[9 a viz C'hwevrer]]) [[1881]]. Sellet e vez outañ e vez evel unan eus ar romantourien vrasañ eus e amzer. Levezonet en deus kalz skrivagnerien ha prederourien.
'''Fyodor Mic'haylovitch Dostoyevskiy''' ([[ruseg]] Фёдор Миха́йлович Достое́вский, [[romanekadur|treuzskrivet]] ivez '''Fedor Dostoievski''') a oa ur skrivagner [[Rusia|rusian]] bet ganet e [[Moskov]] d'an [[30 a viz Here]] (hervez an [[deiziadur juluan]]/[[11 a viz Du]]) [[1821]] ha marvet e [[Sant-Petersbourg]] d'an [[28 a viz Genver]] (pe [[9 a viz C'hwevrer]]) [[1881]]. Sellet e vez outañ evel unan eus ar [[romant|romantourien]] veurañ eus e amzer. Levezonet en deus kalz skrivagnerien ha [[prederouriezh|prederourien]].


Mab ur surjian eus an arme e oa. Goude ur vugaleaj diaes ez eas war ar studi en Akademiezh ijinourezh milourel Sant-Petersbourg hag ec'h echuas isletanant.<br />
Mab ur surjian eus an arme e oa. Goude ur vugaleaj diaes ez eas war ar studi en Akademiezh ijinourezh milourel Sant-Petersbourg hag ec'h echuas isletanant. Klañv e oa gant [[Drougsant|droug Sant-Yann]] abaoe e 26 vloaz. Adalek 1842 e labouras evit ministrerezh an difenn evel tresour. E 1844 e roas e zilez da'n em ouestlañ d'e romant kentañ, ''An dud paour'', hag ec'h embannas romant [[Honoré de Balzac|Balzac]] ''[[Eugénie Grandet]]''. E [[1849]] e voe arestet ha kondaonet d'ar marv abalamour ma oa ezel eus ur strollad frankizour - ar [[Kelc'h Petrachevsky|C'helc'h Petrachevsky]] . D'ar mare diwezhañ e voe digastizet gant an [[Tsar]] hag harluet da [[Omsk]] en ur prizon eus [[Siberia]], e-doug pevar bloavezh. Echuiñ a reas e gastiz e [[1854]] hag anvet e oa da ofiser en ur rejimant eus Siberia. Dimeziñ a ra eno gant Maria Dmitrievna Isaieva e 1857. E [[1859]] hepken e oa roet e ditloù noblañs dezhañ en-dro hag e oa aotreet da embann. E 1860 e roas e zilez eus an arme hag e tistroas da Sant-Petersbourg. E-pad meur a vloavezh e veajas en Europa. En em ouestlañ a rae a-zevri da sevel levrioù. Klask a rae gounit arc'hant o c'hoari met berniañ a reas del war e chouk. Un temz-spered teñval en doa. E-pad e veajoù e teuas da vezañ ur "frankizour" entanet evit e vro ha dreist-holl ur brogarour. Dont a reas da vezañ brudet pa zistroas da [[Rusia]] e 1871 goude embannadur e oberenn ''Torfedoù ha kastizoù'' e 1866 hag hini ''An Diod'' e 1868 a zigor e brantad meürded ma skrivo e oberennoù gwellañ : ''Ar pried peubadus'' (1870), ''An drouksperedoù'' (1871) hag ''Ar breudeur Karamazov'' (1880).
Klañv e oa gant [[Drougsant|droug Sant-Yann]] abaoe e 26 vloaz. Adalek [[1842]] e labouras evit ministrerezh an Difenn evel tresour. E [[1844]] e roas e zilez da'n em ouestlañ d'e romant kentañ, ''An dud paour'', hag ec'h embannas romant [[Honoré de Balzac|Balzac]] ''Eugénie Grandet''.<br />
En dienez e varvas met goude e varv e oa graet dezhañ un interamant broadel.
E [[1849]] e voe arrestet ha [[kastiz ar marv|kondaonet d'ar marv]] abalamour ma oa ezel eus ur strollad [[frankizouriezh[frankizour]] - ar [[Kelc'h Petrachevsky|C'helc'h Petrachevsky]]. D'ar mare diwezhañ e voe digastizet gant an [[Tsar]] hag harluet da [[Omsk]] en ur prizon [[Siberia|siberian]], e-doug pevar bloavezh. Echuiñ a reas e gastiz e [[1854]], hag anvet e voe da ofiser en ur rejimant eus Siberia.<br />
E [[1857]] e timezas eno gant Maria Dmitrievna Isaieva. E [[1859]] hepken e voe adroet e ditloù noblañs dezhañ, hag aotreet e voe da embann. E [[1860]] e roas e zilez eus an arme hag e tistroas da Sant-Petersbourg.<br />
E-pad meur a vloavezh e veajas dre [[Europa]]. En em ouestlañ a rae a-zevri da sevel levrioù. Klask a rae gounit arc'hant dre c'hoari met berniañ a reas dle war e chouk. Un temz-spered teñval en doa.<br />
E-pad e veajoù e teuas da vezañ ur frankizour entanet evit e vro ha dreist-holl ur brogarour. Dont a reas da vezañ brudet pa zistroas da Rusia e [[1871]] goude embannadur e oberenn ''Torfedoù ha kastizoù'' e [[1866]], ha hini ''An Diod'' e [[1868]] a zigoras e brantad meurded ma skrivas e oberennoù gwellañ : ''Ar pried peubadus'' ([[1870]]), ''An drouksperedoù'' ([[1871]]) hag ''Ar vreudeur Karamazov'' ([[1880]]).


En dienez e varvas, met obidoù broadel a voe graet dezhañ.
== E oberennoù ==
[[Restr:Dostoevskij 1872.jpg|thumb|right|280px|Fiodor Dostoievski, poltredet gant Vassilij Grigorovič Perov e 1872]]


== E oberennoù ==
N'eus bet embannet nemet ur gontadenn diwar bluenn Dostoievski e [[brezhoneg]] : ''[[Hunvre un den lu]]'', troet diwar ar rusianeg gant [[André Markowicz]] ha [[Yann-Varc'h Thorel]], [[An Treizher]], 2006 (anv orin : ''Son smeshnogo cheloveka'', e [[rusianeg]] Сон смешного человека).
[[Restr:Dostoevskij 1872.jpg|thumb|right|280px|Fiodor Dostoyevskiy, poltredet gant Vassilij Grigorovič Perov e 1872]]
N'eus bet embannet nemet ur gontadenn diwar bluenn Dostoyevskiy e [[brezhoneg]] : Сон смешного человека ''Son smeshnogo cheloveka'' "[[Hunvre un den lu]]" <ref>Troet diwar ar rusianeg gant [[André Markowicz]] ha [[Yann-Varc'h Thorel]], [[An Treizher]], 2006, ISBN 978-2-9137-1203-4.</ref>
=== Romantoù ===
=== Romantoù ===
* (1846) ''Bednye lyudi'' (Бедные люди); ''[[Tud Paour]]''
* (1846) ''Bednye lyudi'' (Бедные люди) "Tud paour"
* (1846) ''Dvojnik'' (Двойник. Петербургская поэма); ''[[An Doubl: Ur varzhoneg eus Petersbourg]]''
* (1846) ''Dvojnik'' (Двойник. Петербургская поэма) "An Doubl: Ur varzhoneg eus Petersbourg"
* (1849) ''Netochka Nezvanova'' (Неточка Незванова); ''[[Netochka Nezvanova (novel)|Netochka Nezvanova]]'' (diechu)
* (1849) ''Netochka Nezvanova'' (Неточка Незванова) "Netochka Nezvanova" (diechu)
* (1859) ''Dyadyushkin son'' (Дядюшкин сон); ''Hunvre an eontr''
* (1859) ''Dyadyushkin son'' (Дядюшкин сон) "Hunvre an eontr"
* (1859) ''Selo Stepanchikovo i ego obitateli'' (Село Степанчиково и его обитатели); ''[[Kêriadenn Stepanchikovo]]''
* (1859) ''Selo Stepanchikovo i ego obitateli'' (Село Степанчиково и его обитатели) "Kêriadenn Stepanchikovo"
* (1861) ''Unizhennye i oskorblennye'' (Униженные и оскорбленные); English translation: ''[[The Insulted and Humiliated]]''
* (1861) ''Unizhennye i oskorblennye'' (Униженные и оскорбленные) "Ar re izelaet ha kunujennet"
* (1862) ''Zapiski iz mertvogo doma'' (Записки из мертвого дома); ''[[Ti ar Re Varv]]''
* (1862) ''Zapiski iz mertvogo doma'' (Записки из мертвого дома) "Ti ar re varv"
* (1864) ''Zapiski iz podpolya'' (Записки из подполья); ''[[Notennoù eus Dindan Zouar]]''
* (1864) ''Zapiski iz podpolya'' (Записки из подполья) "Notennoù eus danzouar"
* (1866) ''Prestuplenie i nakazanie'' (Преступление и наказание); ''[[Torfed ha Kastiz]]''
* (1866) ''Prestuplenie i nakazanie'' (Преступление и наказание) "Torfed ha kastiz"
* (1867) ''Igrok'' (Игрок); English translation: ''[[Ar C'hoarier]]''
* (1867) ''Igrok'' (Игрок) "Ar C'hoarier"
* (1869) ''Idiot'' (Идиот); English translation: ''[[An diod]]''
* (1869) ''Idiot'' (Идиот) "An diod"
* (1870) ''Vechnyj muzh'' (Вечный муж); ''Ar Gwaz Peurbadel''
* (1870) ''Vechnyj muzh'' (Вечный муж) "Ar Gwaz peurbadel"
* (1872) ''Besy'' (Бесы); English translation: ''[[The Possessed (novel)|The Possessed]]''
* (1872) ''Besy'' (Бесы) "Ar re zaonet"
* (1875) ''Podrostok'' (Подросток); ''[[The Raw Youth]]''
* (1875) ''Podrostok'' (Подросток) "Ar c'hrennard"
* (1881) ''Brat'ya Karamazovy'' (Братья Карамазовы); ''[[Ar Vreudeur Karamazov]]''
* (1881) ''Brat'ya Karamazovy'' (Братья Карамазовы) "Ar vreudeur Karamazov"


=== Kontadennoù ===
=== Kontadennoù ===
* (1846) ''Gospodin Prokharchin'' (Господин Прохарчин); '' An aotrou Prokharchin''
* (1846) ''Gospodin Prokharchin'' (Господин Прохарчин) "An aotrou Prokharchin"
* (1847) ''Roman v devyati pis'mah'' (Роман в девяти письмах); ''Romant e Nav Lizher ''
* (1847) ''Roman v devyati pis'mah'' (Роман в девяти письмах) "Romant e nav lizher"
* (1847) ''Hozyajka'' (Хозяйка); '' Ar Berc'hennez ''
* (1847) ''Hozyajka'' (Хозяйка) "Ar Berc'hennez"
* (1848) ''Polzunkov'' (Ползунков); ''Polzunkov''
* (1848) ''Polzunkov'' (Ползунков) "Polzunkov"
* (1848) ''Slaboe serdze'' (Слабое сердце); '' Ur Galon Wan ''
* (1848) ''Slaboe serdze'' (Слабое сердце) "Ur galon wan"
* (1848) ''Chestnyj vor'' (Честный вор); ''[[Ul Laer Onest]]''
* (1848) ''Chestnyj vor'' (Честный вор) "Ul laer onest"
* (1848) ''Elka i svad'ba'' (Елка и свадьба); ''[[Ur Wezenn Nedeleg hag un Eured]]''
* (1848) ''Elka i svad'ba'' (Елка и свадьба) "Ur wezenn Nedeleg hag un eured"
* (1848) ''Chuzhaya zhena i muzh pod krovat'yu'' (Чужая җена и муҗ под кроватю); English translation: ''The Jealous Husband''
* (1848) ''Chuzhaya zhena i muzh pod krovat'yu'' (Чужая җена и муҗ под кроватю) "Ar pried gwarizius"
* (1848) ''Belye nochi'' (Белые ночи); ''[[Nozvezhioù Gwenn]]''
* (1848) ''Belye nochi'' (Белые ночи) "Nozvezhioù gwenn"
* (1849) ''Malen'kij geroj'' (Маленький герой); ''Un Haroz Bihan''
* (1849) ''Malen'kij geroj'' (Маленький герой) "Un haroz bihan"
* (1862) ''Skvernyj anekdot'' (Скверный анекдот); ''[[Un Istor Divalav]]''
* (1862) ''Skvernyj anekdot'' (Скверный анекдот) "Un istor divalav"
* (1865) ''Krokodil'' (Крокодил); ''[[Ar C'hrokodil]]''
* (1865) ''Krokodil'' (Крокодил) Ar c'hrokodil"
* (1873) ''Bobok'' (Бобок); ''[[Bobok]]''
* (1873) ''Bobok'' (Бобок) "Bobok"
* (1876) ''Krotkaja'' (Кроткая); ''[[Ur C'hrouadur Jentil]]''
* (1876) ''Krotkaja'' (Кроткая) "Ur c'hrouadur jentil"
* (1876) ''Muzhik Marej'' (Мужик Марей); ''[[Ar C'houer Marey]]''
* (1876) ''Muzhik Marej'' (Мужик Марей) "Ar c'houer Marey"
* (1876) ''Mal'chik u Hrista na elke'' (Мальчик у Христа на елке); ''Ar Wezenn Nedeleg Neñvel ''
* (1876) ''Mal'chik u Hrista na elke'' (Мальчик у Христа на елке) "Ar wezenn Nedeleg neñvel"
* (1877) ''Son smeshnogo cheloveka'' (Сон смешного человека); ''[[Hunvre un den lu]]'', troet diwar ar rusianeg gant [[André Markowicz]] ha [[Yann-Varc'h Thorel]], [[An Treizher]], 2006.
* (1877) ''Son smeshnogo cheloveka'' (Сон смешного человека); ''[[Hunvre un den lu]]''
Ar pemp danevell diwezhañ (1873-1877) a zo lakaet el levr ''[[Deizlevr ur Skrivagner]]''.
Ar pemp danevell diwezhañ (1873-1877) a zo lakaet el levr Дневник писателя "Deizlevr ur skrivagner" (1873–1881).


=== Skridoù all ===
=== Skridoù all ===
* ''Winter Notes on Summer Impressions'' (1863)
* "notennoù goañv war fromoù hañv" (1863)
* ''[[A Writer's Diary]]'' (Дневник писателя) (1873–1881)
* Lizheroù
* Lizheroù


== Liammoù diavaez ==
== Liammoù diavaez ==
[http://www.fyodordostoevsky.com/ Lec'hienn a-zivout Fedor Dostoïevski]
[http://www.fyodordostoevsky.com/ Lec'hienn a-zivout Fedor Dostoïevski]

== Notennoù ==
{{Daveoù}}


{{DEFAULTSORT:Dostoyevskiy, Fyodor}}
{{DEFAULTSORT:Dostoyevskiy, Fyodor}}

Stumm eus an 14 Kzu 2015 da 15:38

Fyodor Dostoyevskiy

Fyodor Mic'haylovitch Dostoyevskiy (ruseg Фёдор Миха́йлович Достое́вский, treuzskrivet ivez Fedor Dostoievski) a oa ur skrivagner rusian bet ganet e Moskov d'an 30 a viz Here (hervez an deiziadur juluan/11 a viz Du) 1821 ha marvet e Sant-Petersbourg d'an 28 a viz Genver (pe 9 a viz C'hwevrer) 1881. Sellet e vez outañ evel unan eus ar romantourien veurañ eus e amzer. Levezonet en deus kalz skrivagnerien ha prederourien.

Mab ur surjian eus an arme e oa. Goude ur vugaleaj diaes ez eas war ar studi en Akademiezh ijinourezh milourel Sant-Petersbourg hag ec'h echuas isletanant.
Klañv e oa gant droug Sant-Yann abaoe e 26 vloaz. Adalek 1842 e labouras evit ministrerezh an Difenn evel tresour. E 1844 e roas e zilez da'n em ouestlañ d'e romant kentañ, An dud paour, hag ec'h embannas romant Balzac Eugénie Grandet.
E 1849 e voe arrestet ha kondaonet d'ar marv abalamour ma oa ezel eus ur strollad [[frankizouriezh[frankizour]] - ar C'helc'h Petrachevsky. D'ar mare diwezhañ e voe digastizet gant an Tsar hag harluet da Omsk en ur prizon siberian, e-doug pevar bloavezh. Echuiñ a reas e gastiz e 1854, hag anvet e voe da ofiser en ur rejimant eus Siberia.
E 1857 e timezas eno gant Maria Dmitrievna Isaieva. E 1859 hepken e voe adroet e ditloù noblañs dezhañ, hag aotreet e voe da embann. E 1860 e roas e zilez eus an arme hag e tistroas da Sant-Petersbourg.
E-pad meur a vloavezh e veajas dre Europa. En em ouestlañ a rae a-zevri da sevel levrioù. Klask a rae gounit arc'hant dre c'hoari met berniañ a reas dle war e chouk. Un temz-spered teñval en doa.
E-pad e veajoù e teuas da vezañ ur frankizour entanet evit e vro ha dreist-holl ur brogarour. Dont a reas da vezañ brudet pa zistroas da Rusia e 1871 goude embannadur e oberenn Torfedoù ha kastizoù e 1866, ha hini An Diod e 1868 a zigoras e brantad meurded ma skrivas e oberennoù gwellañ : Ar pried peubadus (1870), An drouksperedoù (1871) hag Ar vreudeur Karamazov (1880).

En dienez e varvas, met obidoù broadel a voe graet dezhañ.

E oberennoù

Fiodor Dostoyevskiy, poltredet gant Vassilij Grigorovič Perov e 1872

N'eus bet embannet nemet ur gontadenn diwar bluenn Dostoyevskiy e brezhoneg : Сон смешного человека Son smeshnogo cheloveka "Hunvre un den lu" [1]

Romantoù

  • (1846) Bednye lyudi (Бедные люди) "Tud paour"
  • (1846) Dvojnik (Двойник. Петербургская поэма) "An Doubl: Ur varzhoneg eus Petersbourg"
  • (1849) Netochka Nezvanova (Неточка Незванова) "Netochka Nezvanova" (diechu)
  • (1859) Dyadyushkin son (Дядюшкин сон) "Hunvre an eontr"
  • (1859) Selo Stepanchikovo i ego obitateli (Село Степанчиково и его обитатели) "Kêriadenn Stepanchikovo"
  • (1861) Unizhennye i oskorblennye (Униженные и оскорбленные) "Ar re izelaet ha kunujennet"
  • (1862) Zapiski iz mertvogo doma (Записки из мертвого дома) "Ti ar re varv"
  • (1864) Zapiski iz podpolya (Записки из подполья) "Notennoù eus danzouar"
  • (1866) Prestuplenie i nakazanie (Преступление и наказание) "Torfed ha kastiz"
  • (1867) Igrok (Игрок) "Ar C'hoarier"
  • (1869) Idiot (Идиот) "An diod"
  • (1870) Vechnyj muzh (Вечный муж) "Ar Gwaz peurbadel"
  • (1872) Besy (Бесы) "Ar re zaonet"
  • (1875) Podrostok (Подросток) "Ar c'hrennard"
  • (1881) Brat'ya Karamazovy (Братья Карамазовы) "Ar vreudeur Karamazov"

Kontadennoù

  • (1846) Gospodin Prokharchin (Господин Прохарчин) "An aotrou Prokharchin"
  • (1847) Roman v devyati pis'mah (Роман в девяти письмах) "Romant e nav lizher"
  • (1847) Hozyajka (Хозяйка) "Ar Berc'hennez"
  • (1848) Polzunkov (Ползунков) "Polzunkov"
  • (1848) Slaboe serdze (Слабое сердце) "Ur galon wan"
  • (1848) Chestnyj vor (Честный вор) "Ul laer onest"
  • (1848) Elka i svad'ba (Елка и свадьба) "Ur wezenn Nedeleg hag un eured"
  • (1848) Chuzhaya zhena i muzh pod krovat'yu (Чужая җена и муҗ под кроватю) "Ar pried gwarizius"
  • (1848) Belye nochi (Белые ночи) "Nozvezhioù gwenn"
  • (1849) Malen'kij geroj (Маленький герой) "Un haroz bihan"
  • (1862) Skvernyj anekdot (Скверный анекдот) "Un istor divalav"
  • (1865) Krokodil (Крокодил) Ar c'hrokodil"
  • (1873) Bobok (Бобок) "Bobok"
  • (1876) Krotkaja (Кроткая) "Ur c'hrouadur jentil"
  • (1876) Muzhik Marej (Мужик Марей) "Ar c'houer Marey"
  • (1876) Mal'chik u Hrista na elke (Мальчик у Христа на елке) "Ar wezenn Nedeleg neñvel"
  • (1877) Son smeshnogo cheloveka (Сон смешного человека); Hunvre un den lu

Ar pemp danevell diwezhañ (1873-1877) a zo lakaet el levr Дневник писателя "Deizlevr ur skrivagner" (1873–1881).

Skridoù all

  • "notennoù goañv war fromoù hañv" (1863)
  • Lizheroù

Liammoù diavaez

Lec'hienn a-zivout Fedor Dostoïevski

Notennoù

  1. Troet diwar ar rusianeg gant André Markowicz ha Yann-Varc'h Thorel, An Treizher, 2006, ISBN 978-2-9137-1203-4.