Fañch an Uhel : diforc'h etre ar stummoù
| Linenn 82: | Linenn 82: | ||
ETIENNE , SOFIANE , OU MATHIEU , VOUS êTES Là?? |
ETIENNE , SOFIANE , OU MATHIEU , VOUS êTES Là?? |
||
==Skrivet diwar-benn Fañch an Uhel== |
|||
Skrivet gant Françoise Morvan er goudeskrid d’al levr ''Contes Bretons de Luzel (PUR/Terre de Brume, 1994)''. |
|||
**…embannadur ar c’hontadennoù dornskrivet gant Al Liamm …bet lakaet da adskrivañ en ur skritur anvet « peurunvan » a ra anezho '''skridoù standardekaaet kempred en un doare faos'''. (p. 180) |
|||
**O zalvoudegezh … eo diskouez Luzel o sevel war un dro an doare-skrivañ, an ereadurezh, ar c’heriaoueg '''ur yezh skrivet ha n’eus ket anezhi e gwirionez''', hag a zo ar gomz-plaen vrezhonek, n’eo ket komz plaen ar sarmonioù, met yezh ar bobl, a rank treuzskrivañ evit ar wech kentañ. |
|||
**Gwelout ober al labour-se dirak hon daoulagad, hag ober anezhañ dre an droidigezh, diwar gudennoù an tremen eus an eil yezh d’eben, '''sede petra a ra dezho bezañ a-vremañ, hep o far'''. |
|||
Diskiant ar brezhoneger a soñjfe eo gallout lenn ar yezh orin anezho a ra o zalvoudegezh . |
|||
**…ar yezh, fiñvus, kemmus, strewet en he c’hant doare da gomz, a ro dezhañ ur frankiz a glask lakaat da vale dorn-ha-dorn gant '''reuter an unvaniñ''' desket er skolioù gall |
|||
**… an doare-skrivañ ijinet gant Luzel… a ziskouez ur preder kaset en-dro gant ar c’hoant da aesaat ar c’hompren… |
|||
Doareoù-skrivañ zo ha n'int ket graet evit ''aesaat ar c'hompren''. |
|||
**… e zibaboù e-keñver an doare da skrivañ a ziskouez ur spered digor enebet-krenn ouzh reuter reizhennoù La Villemarqué hag a ya a-unan kenañ gant nac’h lakaat ar bobl da blegañ d’ur yezh « gwellaet » ha '''glanoc’h a ouenn''' … |
|||
Ha pa gomzer eus ''glanded ar ouenn'' n'emaomp ket pell, anat, eus an ''naziegezh''. |
|||
ETIENNE , SOFIANE , OU MATHIEU , VOUS êTES Là?? |
|||
==Liammoù diavaez== |
==Liammoù diavaez== |
||
Stumm eus an 10 Gwe 2015 da 15:15
François-Marie Luzel, bet ganet d'ar 6 a viz Mezheven 1821 ha marvet d'ar 26 a viz C'hwevrer 1895, a oa anezhañ ur gwerinoniour, da lavarout eo un den hag a studie sevenadur ar bobl (hiriv e vez lâret tudoniour gant darn), hag ur barzh brezhonek hag a oa bet graet « Barz Treger » anezhañ gant e genvroiz. Anavezet eo ivez stumm brezhonek e anv, Fañch an Uhel, implijet gantañ da sinañ oberoù zo, met sinet en deus meur a varzhoneg ivez dindan an anv Fañch ar Moal.
==Diwar-benn e anv== COUCOU ETIENNE!!!! Tud zo o deus bet prout skrivet e oa bet roet dezhañ an anvioù « Fañch an Uhel » ha « Barz Treger », « war-lerc'h e varv gant ar vroadelourien » (sic). Rak a-hervez eo ret bezañ broadelour evit mont betek brezhonekaat e anv.
- E 1856 en doa embannet un dastumad barzhonegoù gallek anvet "Les Chants de l'Épée", ha sinet gantañ Francès-Mary an Uhel.
- E 1943 e oa bet embannet un dibab eus e varzhonegoù brezhonek anvet Ma C'horn-Bro, ennañ ur rakskrid sinet gant ar c'hlasker Joseph Ollivier. Un notenn a zo e pajenn I ar rakskrid :
« E diegez a veze hanvet An Uhel, e Plouaret ha tro-dro ; hen ivez pa ne gemere ket eul leshano bennak, a sine e soniou hag e werziou Ann Uc’hel (pe Ann Huël, pe Ann Uhel)… »
- E dibenn al levr-se ez eus ur roll eus e holl varzhonegoù brezhonek : kant ugent bennak zo anezho. Dek anezho zo sinet gant unan eus stummoù e anv.
Da neuze, mard eo ret bezañ broadelour a-benn ober gant un anv brezhonek, eo ret anzav e oa « Fañch an Uhel » unan eus ar vroadelourien-se.
all Ernest Renan da gaout ur yalc'had a-berzh-stad evit se. Dont a eure a-benn da zastum evel-se un toullad mat a gontadennoù, a ganaouennoù hag a bezhioù-c’hoari kozh, ma c'hallas sevel ganto meur a levr. Ar pep brasañ avat a voe dastumet e Treger ha Marc'harid Fulup, eus Plûned, eo an hini a zegasas dezhañ ar muiañ a zanvez.
E 1868 eo e krogas da embann an danvez dastumet. Da gentañ e teuas er-maez ar c'hentañ eus ar pevar levr a ya d'ober Gwerzioù ha Sonioù Breizh Izel. Er bloaz war-lerc'h ec'h embannas al levrad kentañ a gontadennoù, Contes et Récits populaires des Bretons armoricains.
EU GNA
ETIENNE , SOFIANE , OU MATHIEU , VOUS êTES Là??
ETIENNE , SOFIANE , OU MATHIEU , VOUS êTES Là??
ETIENNE , SOFIANE , OU MATHIEU , VOUS êTES Là??
ETIENNE , SOFIANE , OU MATHIEU , VOUS êTES Là??
ETIENNE , SOFIANE , OU MATHIEU , VOUS êTES Là??
ETIENNE , SOFIANE , OU MATHIEU , VOUS êTES Là??
ETIENNE , SOFIANE , OU MATHIEU , VOUS êTES Là??
