Mouezh (yezhoniezh)

Er yezhoniezh e vez implijet an termen mouezh (saoz.: voice pe voicing) war dachenn ar fonetik hag ar fonologiezh evit komz eus unan eus an tri ferzh pennañ hervez fonetik an distagañ implijet a-gevret gant an doare distagañ hag al lec'h distagañ evit renkañ ur sonenn.

Dre vras e reer un diforc'h etre sonennoù mouezhiet ma vez lakaet kerdenn ar vouezh da froumal (d.s. [p, t, k, s]) ha sonennoù divouezh (d.s. [d, d, g, z]) ma ne froum ket kerdenn ar vouezh. Liveoù mouezh etre a c'hell bezañ avat, da skouer fri ([fri]) > ar fri ([ar v̥ri] e rannyezhoù brezhonek zo.

Peurliesañ e vez mouezhiet ur vogalenn daoust ha ma vez implijet ivez vogalennoù divouezh e yezhoù zo, keit ha ma c'hall ur gensonenn bezañ mouezhiet pe divouezh.

Setu parioù fonomennoù kensonennel mouezhiet ha divouezh skouer implijet gant ar brezhoneg m'en devez an diforc'h-se un arc'hwel yezhadurel (gw. "kemmadur"):

Kensonenn divouezh	Kensonenn mouezhiet
[p] ar penn	[b] e benn
[t̪] an tad	[d̪] e dad
[k] ho kig	[g] da gig
[f] fulenn	[v] ur fulenn (rannyezhoù zo)
[s] sail)	[z] ur sailh (rannyezhoù zo)
[ʃ] chupenn	[ʒ] ur chupenn (rannyezhoù zo)

Gwelit ivez:

• Fonadur
• Kensonenn
• Vogalenn
• Lec'h distagañ
• Doare distagañ