An Alre

an Alre
Porzh Sant-Sten
Bro istorel	Bro-Gwened
Melestradurezh
Departamant	Mor-Bihan
Arondisamant	an Oriant
Kanton	an Alre
Kod kumun	56007
Kod post	56400
Maer Amzer gefridi	Guy Roussel 2012-2014
Etrekumuniezh	an Alre Kumuniezh
Bro velestradurel	Bro an Alre
Lec'hienn web	lec'hienn ofisiel kêr an Alre
Poblañsouriezh
Poblañs	12 322 ann. (2010)
Stankter	2 048 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 40′ 07″ Norzh 2° 58′ 53″ Kornôg
Uhelderioù	bihanañ 0 m — brasañ 37 m
Gorread	6,91 km²
an Alre

An Alre (stumm ofisiel: Auray) a zo ur gumun eus Bro-Gwened, e Breizh, e departamant ar Mor-Bihan.

Douaroniezh

Lec'hiadur an Alre

Emañ an Alre e penn un aber, Stêr an Alre, e-lec'h m'en em vesk dourioù al Loc'h gant dour sall ar mor. Bevennet eo gant Brec'h er gwalarn, Plunered er reter, ha Krac'h er mervent.

Istor

Ar c'hastell

• Savet e voe ur voudenn feodel gant ar Vretoned er V^vet kantved. Ken abred ha 1082 e vez graet meneg eus « Castrum Alrea » e diellevr Kemperle. Diskaret e voe ar voudenn-se gant an Normaned. E 1201 e voe savet ur c'hastell dezhañ ramparzhioù en he lec'h gant Arzhur 1añ Breizh. Diskaret e voe e 1558 war urzh ar roue gall Herri IV.

XIVvet kantved

• E 1364 e voe lakaet fin da vrezel hêrezh Breizh etre an tiegezhioù Moñforzh ha Bleiz gant Emgann an Alre. Lazhet e voe Charlez Bleiz eno ha tapet e voe Beltram Gwesklin da brizoniad. Savet e voe ul leandi gant Yann Moñforzh war lec'h an dachenn emgann.

XVIIvet kantved

• Trede porzh Breizh e oa an Alre e 1631 war-lerc'h Kemperle hag an Henbont.

XVIIIvet kantved

• D'ar 4 a viz Kerzu 1776, e penn kentañ Brezel dieubidigezh ar Stadoù Unanet, e tilestras Benjamin Franklin en Alre, deuet ma oa da c'houlenn sikour Frañs gant Loeiz XVI.

Dispac'h Gall

• Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet an Alre da benn ur bann, nav c'hanton ennañ: an Alre, Landevant, Lokmaria-Kaer, Pleñver, Pleuwigner, Plunered, Kiberen hag "An Inizi" (Edig, Ar Gerveur, Houad) .

XIXvet kantved

• Tizhet eo an Alre gant an hent-houarn e 1862 .

XXvet kantved

• Brezel-bed kentañ: 226 milour eus an Alre a varvas evit Bro-C'hall, 43 e 1914, 56 e 1915, 50 e 1916, 26 e 1917, 44 e 1918 ha 4 e 1919, goude arsav-brezel an 11 a viz Du 1918 .

XXvet kantved

• Eil Brezel-bed: d'ar 27 a viz Gouere 1944 e kouezhas un nijerez (Spitfire Vb marilhet AD470 ha kodet LA-?) eus aerlu ar Rouantelezh-Unanet (Royal Air Force') en Alre; mervel a reas he nijour ha douaret e voe e Gwidel .

Darvoudoù-sport a bep seurt

• 6 a viz Gouere 2008 : eil tennad-hent Tro Bro-C'hall etre an Alre ha Sant-Brieg ; trec'h eo Thor Hushovd (Norvegia).

Emdroadur ar boblañs 1962-2010

Niver a annezidi

Monumantoù ha traoù heverk

• 
  An tour-iliz
• 
  Diabarzh an iliz
• 
  Delwenn Sant Weltaz en iliz
• 
  Delwenn-led ar C'hrist en iliz
• 
  Ograoù an iliz

• 
  Un ti kozh e kreiz-kêr
• 
  Tiez kozh e kreiz-kêr

• Iliz katolik Sant Weltaz, 1636.
• Tiez kozh prenn e kêr uhel.
• Porzh kozh Sant-Sten, porzh eus ar Grennamzer ha kêr gozh gant e-leizh a dier-prenn kozh.
• Pont maen kozh a-us d'al Loc'h.
• Mozoleon Kadoudal e Kerleano e-lec'h ma vez miret relegoù Jorj Kadoudal.

Tud brudet

Tud bet marvet eno

• Loeiz Herrieu, skrivagner brezhonek, d'an 22 a viz Mae 1953.
• Jean Markale, skrivagner, 1928-2008.
• Pierre Cogan, marc'hhouarnour, 1904-2013.

Brezhoneg

Deskadurezh

• Abaoe 1999 ez eus ur skol Diwan en Alre.
• E distro-skol 2012 e oa 52 skoliad enskrivet er skol Diwan ha 27 en hentad prevez (5% eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez).

Kelenn d'an oadourien

• Ouzhpenn ugent vloaz 'zo e vez graet war dro ar brezhoneg (kentelioù noz, filajoù,...) gant Kerlenn Sten Kidna.

Melestradurezh

An ti-kêr

Ardamezouriezh

Ar skoed kozh:

Skoed kozh an Alre

Bremañ e vez graet gant unan all (gwelet an daolenn)

Gevelliñ

• Utting Bavaria
• Caisleán an Bharraigh  Iwerzhon
• Ussèl Okitania

Liammoù diavaez

• (br) an Alre war lec'hienn Geobreizh
• (fr) an Alre ha porzh Sant-Sten
• (fr) Lec'hienn ar gumun (e galleg)
• (br) Kerlenn Sten Kidna
• (br) Diwan an Alre