Emsavadeg ar Vokserien : diforc'h etre ar stummoù
Xqbot (kaozeal | degasadennoù) D Bot : ko:의화단 운동 a zo ur pennad vat; Kemm dister |
|||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
[[ |
[[Restr:Boxer-tianjing-left.jpeg|300px|right|thumb|Bokserien e [[Tianjin]]]] |
||
'''Emsavadeg ar Vokserien''', a oa un emsavadeg a oa kaset en-dro gant izili eus ur gevredigezh sinat anvet « Yi he tuan » (Milis ar Justis hag ar Gengarantez), pe « |
'''Emsavadeg ar Vokserien''', a oa un emsavadeg a oa kaset en-dro gant izili eus ur gevredigezh sinat anvet « Yi he tuan » (Milis ar Justis hag ar Gengarantez), pe « Yi-ho k'iuan » (Meilhoù-dorn ar Justis hag ar Gengarantez) a oa a-enep levezon ar broioù estren war tachennoù ar c'henwerzh, ar politikerezh, ar relijion hag an deknologiezh. Padout a reas an emsavadeg eus miz Du 1899 betek ar 7 a viz Gwengolo 1901, e-doug bloavezhioù diwezhañ ren ar [[Manchoued]] e [[Sina]], dindan ren an [[Tierniezh Qing|dierniezh Qing]] . |
||
Anvet e veze izili ar gevredigezh "Bokserien" gant Kornôgiz abalamour ma embregent d'an [[arzhoù gour]] ha d'an "[[arzoù kalistenek]]". Loc'hañ a reas an emsavadeg, harpet gant kouerien dreist-holl, e norzh Sina. Embann a rae mennozhioù enepestrañjour hag [[enepimpalaerelouriezh|enepimpalaerelour]]. Tagañ a rejont estrenien a oa o sevel hentoù-houarn abalamour ma torrent reolennoù ar [[Feng shui]], hag ar Gristenien a veze tamallet oute aotroniezh ar broadoù estren e Sina. E miz Even 1900 e oa aloubet [[Beijing]] gant ar Vokserien a lazhas 230 den estren. Kristenien sinat a oa lazhet ivez, er [[Shandong]] hag er [[Shanxi]] dreist-holl. |
Anvet e veze izili ar gevredigezh "Bokserien" gant Kornôgiz abalamour ma embregent d'an [[arzhoù gour]] ha d'an "[[arzoù kalistenek]]". Loc'hañ a reas an emsavadeg, harpet gant kouerien dreist-holl, e norzh Sina. Embann a rae mennozhioù enepestrañjour hag [[enepimpalaerelouriezh|enepimpalaerelour]]. Tagañ a rejont estrenien a oa o sevel hentoù-houarn abalamour ma torrent reolennoù ar [[Feng shui]], hag ar Gristenien a veze tamallet oute aotroniezh ar broadoù estren e Sina. E miz Even 1900 e oa aloubet [[Beijing]] gant ar Vokserien a lazhas 230 den estren. Kristenien sinat a oa lazhet ivez, er [[Shandong]] hag er [[Shanxi]] dreist-holl. |
||
Gouarnamant [[Cixi|an impalaerez trederannerez Cixi]] a lezas ober ha ar gannaded, ar siviled estren, soudarded hag un nebeud kristenien sinat a a rankas souchañ e karter ar c'hannadtiez (legationoù) e lec'h ma taljont ouzh an emsavadeg e-doug 55 devezh. Neuze e tegouezhas un nerzh liesbroadel, enni 20000 soudard, da sikour anezhe. Rediet e oa gouarnamant Sina da zigoll ar re o doa gouzañvet diwar an emsavadeg ha da asantiñ da c'houlennoù ar broadoù estren. Adreizhadennoù graet da-heul emsavadeg ar Vokserien a zegasas evit lod diwezh an [[Tierniezh Qing|dierniezh Qing |
Gouarnamant [[Cixi|an impalaerez trederannerez Cixi]] a lezas ober ha ar gannaded, ar siviled estren, soudarded hag un nebeud kristenien sinat a a rankas souchañ e karter ar c'hannadtiez (legationoù) e lec'h ma taljont ouzh an emsavadeg e-doug 55 devezh. Neuze e tegouezhas un nerzh liesbroadel, enni 20000 soudard, da sikour anezhe. Rediet e oa gouarnamant Sina da zigoll ar re o doa gouzañvet diwar an emsavadeg ha da asantiñ da c'houlennoù ar broadoù estren. Adreizhadennoù graet da-heul emsavadeg ar Vokserien a zegasas evit lod diwezh an [[Tierniezh Qing|dierniezh Qing]] ha diazezidigezh [[Republik Sina]]. |
||
<!-- |
<!-- |
||
Linenn 72: | Linenn 72: | ||
[[Image:Foreign armies in Beijing during Boxer Rebellion.jpg|thumb|left|200px|Parade of the foreign armies in Beijing.]] |
[[Image:Foreign armies in Beijing during Boxer Rebellion.jpg|thumb|left|200px|Parade of the foreign armies in Beijing.]] |
||
A large international expeditionary force under the command of German general [[Alfred Graf von Waldersee]] arrived too late to take part in the main fighting, but undertook several punitive expeditions against the Boxers. Troops from most nations engaged in [[plunder]], [[looting]] and [[rape]]. German troops in particular were criticized for their enthusiasm in carrying out Kaiser [[Wilhelm II of Germany]]'s 27 July order: |
A large international expeditionary force under the command of German general [[Alfred Graf von Waldersee]] arrived too late to take part in the main fighting, but undertook several punitive expeditions against the Boxers. Troops from most nations engaged in [[plunder]], [[looting]] and [[rape]]. German troops in particular were criticized for their enthusiasm in carrying out Kaiser [[Wilhelm II of Germany]]'s 27 July order: |
||
:{{cquote|<I>''Make the name German remembered in China for a thousand years so that no Chinaman will ever again dare to even squint at a German.<ref>Eugene, Melvin. Sonnenburg, Penny M. [2003] (2003). Digitized 2006. Colonialism: An International, Social, Cultural, and Political Encyclopedia. ISBN |
:{{cquote|<I>''Make the name German remembered in China for a thousand years so that no Chinaman will ever again dare to even squint at a German.<ref>Eugene, Melvin. Sonnenburg, Penny M. [2003] (2003). Digitized 2006. Colonialism: An International, Social, Cultural, and Political Encyclopedia. ISBN 1-57607-335-1</ref>}} |
||
The [[:de:Hunnenrede|speech]], in which Wilhelm invoked the memory of the 5th century [[Huns]], gave rise to the British derogatory name "Hun" for their German enemy during [[World War I]] and [[World War II]]. |
The [[:de:Hunnenrede|speech]], in which Wilhelm invoked the memory of the 5th century [[Huns]], gave rise to the British derogatory name "Hun" for their German enemy during [[World War I]] and [[World War II]]. |
||
Linenn 129: | Linenn 129: | ||
{{refbegin|2}} |
{{refbegin|2}} |
||
* Brandt, Nat (1994). ''Massacre in Shansi.'' Syracuse U. Press. ISBN |
* Brandt, Nat (1994). ''Massacre in Shansi.'' Syracuse U. Press. ISBN 0-8156-0282-0, ISBN 1-58348-347-0 (Pbk). |
||
* {{cite book | first = Marshall | last = Broomhall | authorlink = Marshall Broomhall | year = 1901 | title = Martyred Missionaries of The China Inland Mission; With a Record of The Perils and Sufferings of Some Who Escaped |url=http://books.google.com/books?vid=OCLC01471430&id=yVtXfdulqUMC&pg=PR3&dq=broomhall+martyred| publisher = Morgan and Scott | location = London}} |
* {{cite book | first = Marshall | last = Broomhall | authorlink = Marshall Broomhall | year = 1901 | title = Martyred Missionaries of The China Inland Mission; With a Record of The Perils and Sufferings of Some Who Escaped |url=http://books.google.com/books?vid=OCLC01471430&id=yVtXfdulqUMC&pg=PR3&dq=broomhall+martyred| publisher = Morgan and Scott | location = London}} |
||
* Chen, Shiwei. "Change and Mobility: the Political Mobilization of the Shanghai Elites in 1900." ''Papers on Chinese History'' 1994 3(spr): 95-115. |
* Chen, Shiwei. "Change and Mobility: the Political Mobilization of the Shanghai Elites in 1900." ''Papers on Chinese History'' 1994 3(spr): 95-115. |
||
Linenn 137: | Linenn 137: | ||
* Esherick, Joseph W. (1987). ''The Origins of the Boxer Uprising'' University of California Press. ISBN 0-520-06459-3 |
* Esherick, Joseph W. (1987). ''The Origins of the Boxer Uprising'' University of California Press. ISBN 0-520-06459-3 |
||
* Harrison, Henrietta. "Justice on Behalf of Heaven." ''History Today'' (2000) 50(9): 44-51. Issn: 0018-2753. |
* Harrison, Henrietta. "Justice on Behalf of Heaven." ''History Today'' (2000) 50(9): 44-51. Issn: 0018-2753. |
||
* [[George Jellicoe, 2nd Earl Jellicoe|Jellicoe, George]] (1993). ''The Boxer Rebellion'', The Fifth Wellington Lecture, University of Southampton, University of Southampton. ISBN |
* [[George Jellicoe, 2nd Earl Jellicoe|Jellicoe, George]] (1993). ''The Boxer Rebellion'', The Fifth Wellington Lecture, University of Southampton, University of Southampton. ISBN 0-85432-516-6. |
||
* Hsu, Immanuel C.Y. (1999). ''The rise of modern China'', 6 ed. Oxford University Press. ISBN |
* Hsu, Immanuel C.Y. (1999). ''The rise of modern China'', 6 ed. Oxford University Press. ISBN 0-19-512504-5. |
||
* Hunt, Michael H. "The Forgotten Occupation: Peking, 1900–1901." ''Pacific Historical Review'' 48 (4) (Nov. 1979): 501–529. |
* Hunt, Michael H. "The Forgotten Occupation: Peking, 1900–1901." ''Pacific Historical Review'' 48 (4) (Nov. 1979): 501–529. |
||
* Preston, Diana (2000). ''The Boxer Rebellion''. Berkley Books, New York. ISBN 0-425-18084-0. [http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=70134073 online edition] |
* Preston, Diana (2000). ''The Boxer Rebellion''. Berkley Books, New York. ISBN 0-425-18084-0. [http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=70134073 online edition] |
||
Linenn 157: | Linenn 157: | ||
{{Great power diplomacy}} --> |
{{Great power diplomacy}} --> |
||
[[Rummad:Istor Sina]] |
[[Rummad:Istor Sina]] |
||
{{Link GA|ko}} |
Stumm eus an 17 Her 2013 da 20:40
Emsavadeg ar Vokserien, a oa un emsavadeg a oa kaset en-dro gant izili eus ur gevredigezh sinat anvet « Yi he tuan » (Milis ar Justis hag ar Gengarantez), pe « Yi-ho k'iuan » (Meilhoù-dorn ar Justis hag ar Gengarantez) a oa a-enep levezon ar broioù estren war tachennoù ar c'henwerzh, ar politikerezh, ar relijion hag an deknologiezh. Padout a reas an emsavadeg eus miz Du 1899 betek ar 7 a viz Gwengolo 1901, e-doug bloavezhioù diwezhañ ren ar Manchoued e Sina, dindan ren an dierniezh Qing .
Anvet e veze izili ar gevredigezh "Bokserien" gant Kornôgiz abalamour ma embregent d'an arzhoù gour ha d'an "arzoù kalistenek". Loc'hañ a reas an emsavadeg, harpet gant kouerien dreist-holl, e norzh Sina. Embann a rae mennozhioù enepestrañjour hag enepimpalaerelour. Tagañ a rejont estrenien a oa o sevel hentoù-houarn abalamour ma torrent reolennoù ar Feng shui, hag ar Gristenien a veze tamallet oute aotroniezh ar broadoù estren e Sina. E miz Even 1900 e oa aloubet Beijing gant ar Vokserien a lazhas 230 den estren. Kristenien sinat a oa lazhet ivez, er Shandong hag er Shanxi dreist-holl.
Gouarnamant an impalaerez trederannerez Cixi a lezas ober ha ar gannaded, ar siviled estren, soudarded hag un nebeud kristenien sinat a a rankas souchañ e karter ar c'hannadtiez (legationoù) e lec'h ma taljont ouzh an emsavadeg e-doug 55 devezh. Neuze e tegouezhas un nerzh liesbroadel, enni 20000 soudard, da sikour anezhe. Rediet e oa gouarnamant Sina da zigoll ar re o doa gouzañvet diwar an emsavadeg ha da asantiñ da c'houlennoù ar broadoù estren. Adreizhadennoù graet da-heul emsavadeg ar Vokserien a zegasas evit lod diwezh an dierniezh Qing ha diazezidigezh Republik Sina.