Bevoniezh

Krogit e-barzh !
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ. 

Animalia - Bos primigenius taurus

Planta - Triticum

Fungi - Morchella esculenta

Stramenopila/Chromista - Fucus serratus

Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Micrometer)

Archaea - Halobacteria

Virus - Gamma phage

Ar ger bevoniezh a zo bet savet diwar ar brezhoneg bev-, ur penngef hag a denn d'ar boudoù a zo buhez enno, ar bevien a vez graet anezho.
Implijet e vez ivez an termen biologiezh, savet diwar ar gregach βίος = buhez ha λόγος = gouiziegezh.

Ur skourr eus Skiantoù an Natur eo ha gouestlet eo da studi ar vuhez diwar an holl savboentoù a c'hell bezañ kavet :

• Skouerioù ha doareennoù ar bevien : loenoniezh, Louzawouriezh, mikrobiologiezh...
• Frammadur ar bevien hag o mont en-dro a c'hell bezañ sellet outo diwar veur a savboent : molekul (bevoniezh ar molekul), kellennoù (bevoniezh ar c'hellennoù), organoù (bevoniezh an organoù), deskrivadur ar c'horfoù (anatomiezh), mont en-dro (fiziologiezh).
• Darempredoù ar bevien gant o endro (ekologiezh)
• Studi renkadurezh ar spesadoù liammet gant o istor pe emdroadel pe fullogenel hag e vez anvet ar c'helenn-mañ ar sistematik.

Savet ez eus bet meur a renkadurezh evit ar bevien goude ma oa bet kinniget gant ar Svedad Carl von Linné er XVIIvet kantved renkañ anezho e daou renadur : al loened hag ar plant. Bremañ e vez kinniget sistemoù kladistik gant muioc'h eget ugent renadur.

Ar skiant a denn da studi ar vuhez eo ar vevoniezh, ha da gentañ er mikroorganoù hag a zo ar bakteriennoù, ar c'huanobakteriennoù hag ar mikroplasmoù, met an darn vuiañ eus ar vevoniourien n'int ket evit sellout ouzh ar virusoù, ar viroidoù hag ar prionoù evel bevien.

Anvet eo kellennoù eukariot ar c'hellennoù a zo dezho an dafar genetek rodellet en ur galonenn ha gwarezet gant ur goc'henn. An organegoù-mañ a vez graet eukariontoù anezho.

Koulskoude ez eus organegoù unkellennek hag a zo o dafar genetek strewet e-barzh o c'hutoplasm hep kalonenn ebet. Ar seurt kellennoù-mañ a vez graet prokariontoù anezho.

Kelennoù bevoniezhel ha termenoù liammet outo

• Anatomiezh
• Bakteriologiezh
• Bevoniezh an diorren
• Bevoniezh frammadurel
• Bevoniezh ar c'hellennoù
• Bevoniezh ar molekul
• Bevoniezh ar mor
• Bevoniezh an organoù
• Biofizik
• Biokimiezh
• Bioteknologiezh
• Bio-urzhiataerezh
• Emdroadur
• Ekologiezh
• Etologiezh
• Fullogeneliezh
• Fiziologiez
• Foueoniezh
• Genetik
• Gwaredoniezh
• henouennonïezh (Paleontologiezh)
• Kleñvedoù kontammus
• Louzawouriezh
• Mikrobiologiezh
• Neurobiologiezh
• Onkologiezh
• Ontogeneliezh
• Pistriegiezh
• Sistematik
• Suneriezh
• Taksonomiezh

Istor

• Alphabetical list of bio sites

Bevoniourien vrudet

• Albert Calmette
• Alexander Fleming
• François Jacob
• Robert Koch
• Félix Le Dantec
• Louis Pasteur
• Émile Roux