Verb-stagañ

Er yezhoniezh e vez implijet an termen verb-stagañ (saoz: copula) evit komz eus ur verb implijet evit liammañ rener ur frazenn ouzh prezegad ar frazenn. Verboù amreizh-tre eo ar verboù-stagañ e meur a yezh, en o zouez ar yezhoù indezeuropek.

Un arc'hwel hag a denn da framm kevreadurezhel eo hini ar verboù-stagañ neuze kentoc'h evit reiñ titour semantikel diwar-benn un ober pe ur stad, da skouer:

"Bezañ": implijoù evel verb-stagañ

"Kelennerez eo ma mamm"

PREZEGAD eo RENER

"Bras e oa ar c'hi"

PREZEGAD eo RENER

Alies a-walc'h e implijer an tremen "verb-stagañ" en un doare ledan evit ober dave da verb-stagañ pennañ ar yezh bennak, da lâret eo "bezañ" e brezhoneg. Ha ret eo kompren e c'hell bezañ implijet verboù evel "bezañ" e degouezhioù ma ne dalvezont ket da verboù-stagañ dre ma ne liammont ket ar rener ouzh ar prezegad, da skouer:

• Pa vez implijet e evel ur verb-skoazell, d.s.:

"Bezañ": implijoù evel nann verb-stagañ

Implijet e evel verb-skoazell:

"Lâret eo bet"

"O kerzhet emañ"

"Bezañ": implijoù evel nann verb-stagañ

Implijet evit merkañ ar bezañs:

"Ganin emañ"

"Bezañ pe get, setu an dalc'h"

Verboù-stagañ all a c'hell bezañ implijet ivez avat ouzhpenn ar verb-stagañ pennañ-se pe verboù implijet gwezh ha gwezh all evel verboù-stagañ, da skouer "dont da vezañ", "erruout" e frazennoù evel:

"Arruout": implijet evel verb-stagañ

"Erru eo bras"

Yezhoù zo a ra hep verboù-stagañ ebet pe hep verboù-stagañ e degouezhioù yezhadurel resis (Sellit ouzh "Verb-stagañ mann").

Daoust ha ma vez implijet verboù pe elfennoù verbheñvel evit liammañ ar rener ouzh ar prezegad e c'hell yezhoù zo implijout rummadoù yezhadur all.

Bez' e c'heller isrannañ ar verboù-stagañ hervez o implij resis er frazenn:

• Kevatalader:

"Me eo ar c'helenner"

"Paotred o doa livet an ti"

• Rummata:

"Dimezet e vo"

"Bronneged eo ar chas"

"Ur gêr vras eo Roazhon"

• Prezegadata (saoz. predication):

"Ha bras a-walc'h e vo an ti?"

"E-kichen ar c'hi emañ ar c'hazh"

"Sot eo"

Kemmañ kalz a ra implijoù ha mont-en-dro ar verboù-stagañ haga an elfennoù stagañ all (da skouer lostgerioù-stagañ evel e turkeg) a yezh da yezh. Setu un nebeud skouerioù:

• Turkeg

E turkeg e reer gant ur verb-skoazell i-mek implijet evel ul lostger staget ouzh prezegadoù reis, da lâret eo anvioù, anvioù-gwan hag a-wezhoù ivez ouzh kelfoù verboù displeget. Pa denn d'an trede gour unander e reer gant ar verb-stagañ mann evel e ruseg pe en hungareg, da skouer:

Lostger-stagañ

Ben maviyim

"me" "glas"+"-on"

"Glas on"

Verb-stagañ mann

Deniz mavi

"Mor" + "glas"

"Glas eo ar mor"

• Sinaeg

E yezhoù sinaekn e implijer verboù ispisial anvet verboù-stad (saoz. [[:en:stative verb|stative verb) hep rankout ober gant verb-stagañ all ebet, da skouer e sinaeg mandarinek:

累 (lèi): "bezañ skuizh"

饿 (è): "kaout naon"

在 (zài): "bezañ en ul lec'h"

笨 (bèn): "bezañ sot"

Ne implijer ar verb-stagañ 是 (shì) nemet evit liammañ ur verb ouzh ur renadenn anv pe un anv-gwan mui ar rannig 的 de, da skouer:

我是老师 "Me 'zo kelenner"

这是红的 "An dra-mañ 'zo ruz"

• Yezhoù romanek

Unan eus perzhioù darn vrasañ ar yezhoù romanek eo ar fed ma vez implijet gante daou verb-stagañ kevatal da "bezañ" e brezhoneg evit gallout ober an diforc'h etre perzhioù pennañ pe peurbadus ha stadoù, da skouer:

	"Bob 'zo kozh"	"Bob 'zo mat (e yec'hed)"
Italianeg	Bob è vecchio.	Bob sta bene.
Spagnoleg	Bob es viejo.	Bob está bien.
Portugaleg	O Bob é velho.	O Bob está bem.

Un tammig disheñvel eo ar stummoù-mañ diouzh ar stummoù damheñvel "eo" hag "emañ" e brezhoneg dre ma c'hell bezañ displeget ar verboù "ser" hag "estar" e spagnoleg da skouer en holl amzerioù evel n'eus forzh peseurt verb all keit ha m'eo "eo" hag "emañ" stummoù an hevelep verb "bezañ".

Kemmañ a c'hell ivez ster resis un anv-gwan resis hervez ma vez implijet gant an eil verb pe egile, da skouer e portugaleg:

ser	estar
O Bob é velho.	O Bob está velho.
"Bob 'zo kozh."	"Bob 'zo arru kozh."
O Bob é parvo.	O Bob está parvo.
"Bob 'zo sot."	"Bob 'zo evel unan sot."
O Bob é bom.	O Bob está bom.
"Bob 'zo un den mat."	"Bob 'zo mat e yec'hed."

E brezhoneg ez eus ouzhpenn ur stumm ispisial evit merkañ ar boaz "vez/veze" (implijet ivez gant ar veb "kaout") hag evel ar stummoù "emañ/edo" n'hall bezañ implijet nemet en amzer-vremañ hag en amzer-dremenet.

Er yezhoù slavek e verker un diforc'h heñvel ouzh hini "ser" hag "estar" er yezhoù romanek dre implijout an troad benvegel pe instrumentel evit diskwel stadoù keit ha ma verker perzhioù gant an nominativel.

• Jorjieg

Amreizh-tre eo ar verb-stagañ pennañ qopna e jorjieg hag implijet e vez gwriziennoù hervez ar mts'k'rivioù (pe amzerioù), da skouer:

Masc'avlebeli var ("Kelenner on")

Masc'avlebeli viknebi ("Kelenner e vin")

Masc'avlebeli viqavi (""Kelenner e oan"")

Masc'avlebeli vqopilvar (""Kelenner on bet"")

Masc'avlebeli vqopiliqavi (""Kelenner e oan bet"")

• Yezhoù siouek

Er yezhoù siouek e c'hell bezañ implñijet hozogik n'eus forzh peseurt ger evel ur verb ha neuze e c'hallont bezañ implijet war-eeun hep ober gant verboù-stagañ, da skouer e lakoteg:

"_wicasa_"

"gour/ozarc'h"; "bezañ gour/ozarc'h"

-> "Wimacasa/winicasa/he wicasa"

"Me/Te/Eñ 'zo un ozarc'h"

Ur ver-stagañ ispisial _heca_ ez eus ivez, implijet evit resisaat ar fed m'emeur o kaozeal diwar-benn ur perzh, da skouer:

"Wicasa hemaca/henica/heca"

"Un ozarc'h 'zo ac'hanon/ac'hanout/anezhañ"

Implijet e vez ar verb-stagañ-mañ evit micheroù da skouer:

"Pezuta wicasa hemaca"

"Mezeg on"

Pa implijer un anv strizh avat e ranker implijout ur verb-stagañ all _(i)ye_, da skouer:

"Pezuta wicasa (kin) miye lo"

"Me eo ar mezeg".

Implijet e vez verboù-stagañ all evit al lec'hiañ evel _yankA_ ("azezañ") pa reer dave da dud ha _han/he_ ("bezañ en e sav") evit traoù gante ur furm hir, da skouer:

"Robert timahel yanke (yelo)"

"Robert 'zo en ti" / "En ti emañ Robert"

"Owotetipi wigli-oinazin kin hel isakib wanzi he".

"N'eus ti-debriñ ebet e-kichen an ti-esañs""

• Japaneg

Meur a verb-stagañ disheñvel ez eus e japaneg implijet hervez o arc'hwel resis er frazenn, da skouer だ (da) ha です (desu) evit prezegata keit ha ma vez implijet な (na) and で (de) e diabarzh ar frazennoù evit kenliammañ ha spisaat.

Alies e talvez ar verboù-stagañ e japaneg evit ober dave da gevatalderioù, da lâret eo "X 'zo kevatal da Y", da skouer:

私は学生だ (Watashi wa gakusei da)

I TOPIC student COPULA

"Studier/ez on" / "Me 'zo studier/ez

これはペンです (Kore wa pen desu)

"dra-mañ" MERK TEM"kreion" VERB-STAGAÑ SEVEN)

"Ur c'herion eo hemañ" / "Hemañ 'zo ur c'hreion"

Ne dalvez ar stummoù da ha desu nemet evit merkañ al live sevended e-keñver an hini m'emeur o komz outi/añ, da skouer:

あれはホテルだ。(Are wa hoteru da)

"dra-se" TOPIC "leti" VERB-STAGAÑ

"Ul leti eo hennezh" / "Setu ul leti"

あれはホテルです。(Are wa hoteru desu)

"dra-se" TOPIC leti VERB-STAGAÑ SEVEN

"Ul leti eo hennezh" / "Setu ul leti"

Daou ver-stagañ all ez eus e japaneg evit merkañ ar bezañs: ある (aru) implijet gant traoù ha plant hag 'いる (iru) implijet gant tud ha loened dre vras, da skouer:

本はテーブルにある。(Hon wa tēburu ni aru)

"Al levr 'zo war an taol" / "War an taol emañ al levr"

キムさんはここにいる。(Kimu-san wa koko ni iru)

"Kim 'zo amañ" / "Amañ emañ Kim"

Daosut ha ma talvez ar verboù-stagañ en un doare rik da stagañ pe da liammañ div elfenn (da lârete eo ar rener ouzh ar prezegad), e meur a yezh e vez implijet seurt verboù gante un arc'hwel liammañ pennañ evit merkañ ar bezañs. Liammet eo an daou geal-se (ar bezañ hag al liammañ) met ken tost an eil ouzh egile e meur a yezh evit ma vefe implijet an hevelep verboù "bezañ" evite o-daou hep ober tamm diforc'h ebet. E yezhoù all, avat, e implijer verboù disheñvel evit pep arc'hwel, da skouer e svedeg e implijet vara ("bezañ") nemet evel verb-stagañ rik keit ha ma implijer bli ("dont da vezañ") ha finnas ("bezañ") evit ar bezañs, da skouer:

"Vem vill bli miljonär?"

"Piv en deus c'hoant bezañ (=dont da vezañ) milionaer?"

"Varför bestiga Mt. Everest? Därfor att det finns där."

"Perak pignat war an Everest? Peogwir emañ aze".