William Morgan (eskob)

An aotrou 'n eskob William Morgan

William Morgan (1545 - 10 a viz Gwengolo 1604) eo an den a droas ar Bibl penn-da-benn e kembraeg evit ar wech kentañ. Embannet e voe e droidigezh e 1588. Pouezus e voe an droidigezh-se evit reiñ ur statud uhel d'ar c'hembraeg d'ur mare ma ne oa ket kalz a bouez gantañ ha ma ne veze ket implijet tamm ebet er vuhez ofisiel.

E vuhez

Ganet e voe William Morgan e Tŷ Mawr Wybrnant, e-kichen Penmachno, en ur familh labourerien-douar. Evel bugale all ar c'hornad e c'hallas tapout deskadurezh, a-drugarez perc'henn an douar labouret ganto, Morys Wyn. Mont a reas William da skolaj Sant Yann e Cambridge goude. Tri bloavezh a dremenas William Morgan er skol-veur, o teskiñ latin, gregach, hebraeg, aramaeg, galleg hag alamaneg.

Anvet e voe da gure e Llanbadarn Fawr e 1572, e Trallwng e 1575 ha e Llanrhaeadr-ym-Mochnant ha Llanarmon Mynydd Mawr e 1578. Er bloavezh-se ivez e voe anvet da brezeger ar skol-veur e Cambridge. D'ar mare ma oa o vevañ e Llanrhaeadr-ym-Mochnant e timezas d'e wreg Catherine hag eno ivez e reas kalz eus e labour treiñ, betek e anvidigezh da eskob Llandaf e 1595. E 1601 e teuas da vout eskob Llanelwy hag eno e varvas e 1604.

E droidigezh

Gant William Salesbury e oa bet lakaet an Testamant Nevez e kembraeg e 1567 ha, daoust ma oa bet kavet abeg er c'hembraeg implijet gant Salesbury gant lod, e oa aze un diazez talvoudus evit labour treiñ William Morgan. Kregiñ a reas William Morgan da labourat da dreiñ an Testamant Kozh e kembraeg er bloavezhioù 1580 : a-benn 1587 en doa echuet treiñ an Testamant Kozh hag adwelet troidigezh an Testamant Nevez gant Salesbury ; embannet e voe an hollad e 1588.

Meulet e voe labour William Morgan gant lenneien ar mare-hont, evel Siôn Tudur, Siôn Dafydd Rhys, Ieuan Tew ha Morris Kyffin.

Levrlennadurezh

• Isaac Thomas, William Morgan a'i Feibl (Gwasg Prifysgol Cymru, Caerdydd, 1988)
• Prys Morgan, Beibl i Gymru (Pwyllgor Dathlu Pedwarcanmlwyddiant Cyfieithu'r Beibl/Gwasg Cambria, 1988) - skrid niverel

Liammoù diavaez

• Levraoueg Vroadel Kembre : pennad diwar-benn Bibl 1588