Fulup Iañ (Bro-C'hall) : diforc'h etre ar stummoù
D r2.6.5) (Robot ouzhpennet: tr:I. Filip (Fransa) |
D Bot: Migrating 48 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q58907 (translate me) |
||
Linenn 57: | Linenn 57: | ||
[[Rummad:Marvioù 1108]] |
[[Rummad:Marvioù 1108]] |
||
[[Rummad:Rouaned Bro-C'hall]] |
[[Rummad:Rouaned Bro-C'hall]] |
||
[[be:Філіп I, кароль Францыі]] |
|||
[[bg:Филип I (Франция)]] |
|||
[[bs:Filip I, kralj Francuske]] |
|||
[[ca:Felip I de França]] |
|||
[[cs:Filip I. Francouzský]] |
|||
[[cy:Philippe I, brenin Ffrainc]] |
|||
[[da:Filip 1. af Frankrig]] |
|||
[[de:Philipp I. (Frankreich)]] |
|||
[[el:Φίλιππος Α΄ της Γαλλίας]] |
|||
[[en:Philip I of France]] |
|||
[[eo:Filipo la 1-a (Francio)]] |
|||
[[es:Felipe I de Francia]] |
|||
[[eu:Filipe I.a Frantziakoa]] |
|||
[[fa:فیلیپ یکم]] |
|||
[[fi:Filip I (Ranska)]] |
|||
[[fr:Philippe Ier de France]] |
|||
[[he:פיליפ הראשון, מלך צרפת]] |
|||
[[hr:Filip I. Francuski]] |
|||
[[hu:I. Fülöp francia király]] |
|||
[[id:Philippe I dari Perancis]] |
|||
[[io:Filip 1ma di Francia]] |
|||
[[is:Filippus 1. Frakkakonungur]] |
|||
[[it:Filippo I di Francia]] |
|||
[[ja:フィリップ1世 (フランス王)]] |
|||
[[ka:ფილიპ I (საფრანგეთი)]] |
|||
[[ko:필리프 1세]] |
|||
[[la:Philippus I (rex Franciae)]] |
|||
[[lb:Philippe I. vu Frankräich]] |
|||
[[mk:Филип I (Франција)]] |
|||
[[mr:पहिला फिलिप, फ्रान्स]] |
|||
[[nl:Filips I van Frankrijk]] |
|||
[[no:Filip I av Frankrike]] |
|||
[[oc:Felip I de França]] |
|||
[[pl:Filip I (król Francji)]] |
|||
[[pt:Filipe I de França]] |
|||
[[ro:Filip I al Franței]] |
|||
[[ru:Филипп I (король Франции)]] |
|||
[[sh:Philippe I od Francuske]] |
|||
[[sk:Filip I. (Francúzsko)]] |
|||
[[sr:Филип I Француски]] |
|||
[[sv:Filip I av Frankrike]] |
|||
[[th:พระเจ้าฟิลิปที่ 1 แห่งฝรั่งเศส]] |
|||
[[tr:I. Filip (Fransa)]] |
|||
[[uk:Філіп I (король Франції)]] |
|||
[[ur:فلپ اول آف فرانس]] |
|||
[[vi:Philippe I của Pháp]] |
|||
[[yo:Filip 1k ilẹ̀ Fránsì]] |
|||
[[zh:腓力一世 (法兰西)]] |
Stumm eus an 4 Ebr 2013 da 21:11
Fulup Iañ, ganet d’an 23 a viz Mae 1052, marvet d’an 29 a viz Gouhere 1108 e kastell Melun (hiziv e Seine-et-Marne), a voe roue Bro-C’hall eus 1060 da 1108. Ar pevare eus lignez ar Gapesianed e oa. Mab e oa da Herri Iañ, roue Bro-C’hall, ha da Anna Kiev.
Minorelezh
Fulup ne oa nemet 7 vloaz pa varvas e dad. Ar wech kentañ e oa d'al lignez kapesian plediñ gant kudenn minorelezh o roue. Eüruzamant evito e oa bet sakret Fulup e 1059 e Reims, dirak pennoù uhel ar vro : duged Bourgogn hag Akitania, konted Flandrez hag Anjev. Ne vanke nemet dug Normandi hag a oa o vrezeliñ ouzh Herri Iañ d'ar mare-se.
Ar rejañs a voe sevenet gant Baudouin, kont Flandrez. Asambles gantañ e oa ivez Gervais, arc'heskop Reims, ha Raoul de Crépy, eil pried Anna Kiev, evit ober war-dro ar roue yaouank.
E 1066 pe 1067 e teuas Fulup da vezañ marc'heg, hag diwar-se barrek da ren en e-unan.
Ren
Livet eo Fulup Iañ gant dezrevellerien e amzer evel un den tev, troet war ar boued hag ar plijadurezhioù dre vras. Ret eo diwall gant ar skeudenn-se dre ma oa bet livet gant kloareien levezonet gant an tabutoù etre ar roue hag an Iliz.
Dindan e ren e voe brasaet domani roue Bro-C'hall. Evit-se e voe graet gant an diplomatiezh hag an arc'hant kentoc'h eget gant ar brezel (Bourges, da skouer, a vo prenet gantañ e 1101).
Fulup Iañ a gemeras perzh en tabut a savas etre daou hêr Baudouin, kont Flandrez : Arnoul ha Roperzh. An trec'h a yeas gant Roperzh ha Fulup a euredas gant e verc'h-kaer, Bertha Holland.
Gwilherm an Alouber, dug Normandi, a oa deuet da vezañ roue Bro-Saoz ha diwar-se galloudusoc'h eget Fulup Iañ. Emgannoù a voe etre an daou roue a-hed o ren, evel sez Dol e 1076.
Lakaat a reas e vab Loeiz da ren gantañ adalek fin ar c'hantved.
Mervel a reas e miz Gouere 1108.
Euredoù
Argas a reas e wreg Bertha Holland hag he doa ganet daou vugel.
Skrapañ a reas neuze Bertrada Montfort, gwreg Foulk IV kont Anjev, hag eurediñ ganti, daoust dezho o-daou bezañ dimezet c'hoazh. Tud a Iliz a savas a-enep an eured hag eskumunuget e voe Fulup.
E 1096, ar pab Urban II a lak berzh war ar rouantelezh, da lâret eo en em gav pinijennet an annezidi en abeg d'ar roue dres d'ar mare ma krog ar groaziadeg kentañ.
Jeu a zalc'ho etre ar pab hag ar roue met Bertrada a chomo gant Fulup betek fin e ren.
Lignez
Daou vugel zo ganet gant Bertha Holland :
- Loeiz a zeuio da vezañ Loeiz VI
- Konstans
Tri bugel zo ganet gant Bertrada Monfort :
- Fulup
- Florus
- Cécile
En e raok: Herri Iañ |
Rouaned Bro-C'hall 1060 – 1108 |
War e lerc'h: Loeiz VI |