Taksonomiezh : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet

Inline

Stumm eus an 4 Ebr 2013 da 14:27

An daksonomiezh, pe taksinomiezh (gresianeg ταξινομία taxis : rummatadur et nomos : lezenn) a zo unan eus kelennoù ar vevoniezh, he fal dezhi sevel rummatadur reizhiadek ar bevien.
Kavet e vez ivez un termen nes da daksonomiezh e meur a yezh.

Orin hag emdroad ar patromoù

An holl rummatadurioù a vez dispaket dindan stumm ur wezennad (ken e vez kaoz eus ur rummatadur gwezheñvel) o kregiñ gant ur wrizienn, houmañ oc'h endelc'her an holl vevien a zo eus outo pe a zo bet hag o pignat betek an hiniennoù.

Pep skoulm ar wezennad a zo un takson, ennañ an istaksonoù diorroet diwar ar skoulm.

Carl von Linné, (1707 - 1778), ur skiantour svedat, en deus kinniget diazezoù ar rummatadur reizhiadek hag a zo bet kelennet betek kreiz an XXvet kantved. Diamzeret eo bremañ peogwir e oa bet ijinet diwar menozioù ar mare : denheñvelouriezh, krouidigezhouriezh pa ne oa ket bet dizoloet emdroaderezh.

An denheñvelouriezh a zo bet diskaret gant Charles Darwin pa ginnig e 1859 ur rummatadur diwar al lignezouriezh. Hervezañ, ma 'z eus bet un emdroadur, ret eo rummata ar spesadoù diwar derez ar gerentiezh o-deus etrezo.

Goude Darwin e oa klasket respont d'ar goulenn "piv a zo diwar piv?" hag e oa re pouezet war renabliñ al lignezoù. E kreiz an XXvet kantved eo bet komprenet eo pouezusoc'h hag efedusoc'h klask "piv a zo nes da biv" ha heuliañ tostadur ar filogeneliezh.

Hervez ar filogeneliezh, e tleer kemer evit abegoù ar rummatadur derezioù ar gerentiezh. Gant ar bennaenn-mañ ez eus bet savet gwezennadoù filogeneliezhel o-deus degaset muioc'h a gomprenidigezh p'eo posubl rakwelout bezañs spesadoù'zo. Bez e c'heller lavarout eo bet tostadur ar filogeneliezh un disoc'h eus teorien an emdroaderezh, met ar gwezennadoù savet diwarni o deus kaset prouennoù an deorienn-mañ.

Liamm diabarzh

takson Lazar

Patrom:Liamm PuB

@@ Linenn 23: / Linenn 23: @@
 {{Liamm PuB|es}}
-[[ar:علم التصنيف]]
-[[az:Taksonomiya]]
-[[be:Таксаномія]]
-[[be-x-old:Таксаномія]]
-[[bg:Таксономия]]
-[[bn:শ্রেণীকরণবিদ্যা]]
-[[bs:Taksonomija]]
 [[ca:Taxonomia]]
 [[cs:Taxonomie]]
-[[da:Taksonomi]]
-[[de:Taxonomie]]
-[[el:Ταξινομία]]
 [[en:Taxonomy (biology)]]
 [[eo:Taksonomio]]
-[[es:Taxonomía]]
 [[et:Taksonoomia]]
 [[eu:Taxonomia]]
-[[fa:آرایه‌شناسی]]
 [[fi:Taksonomia]]
 [[fr:Taxinomie]]
-[[fy:Taksonomy]]
-[[ga:Tacsanomaíocht]]
-[[gl:Taxonomía]]
-[[gv:Rang-oardraghey]]
-[[he:טקסונומיה]]
-[[hi:वर्गिकी]]
-[[hr:Taksonomija]]
 [[ht:Taksinomi]]
-[[hu:Rendszertan]]
-[[hy:Տաքսոնոմիա]]
-[[ia:Taxonomia]]
-[[id:Taksonomi]]
-[[it:Tassonomia]]
-[[ja:分類体系]]
-[[jv:Takson]]
-[[ko:분류학]]
 [[ku:Taksonomî]]
-[[la:Taxinomia]]
 [[li:Taxonomie]]
 [[lij:Taxonomïa]]
 [[lt:Taksonomija]]
 [[lv:Taksonomija]]
-[[map-bms:Taksonomi]]
 [[mk:Таксономија]]
 [[ml:വർഗ്ഗവിഭജനവിജ്ഞാനീയം]]
-[[ms:Taksonomi]]
-[[nl:Taxonomie]]
-[[no:Taksonomi]]
-[[nov:Taxonomie]]
-[[oc:Taxinomia]]
-[[pl:Taksonomia]]
-[[pt:Taxonomia]]
-[[ro:Taxonomie]]
-[[ru:Таксономия]]
 [[scn:Tassinumìa]]
 [[sh:Taksonomija]]
-[[simple:Taxonomy]]
 [[sk:Taxonómia (biológia)]]
-[[sl:Taksonomija]]
-[[sn:Kupatsanura zvipenyu]]
-[[sr:Таксономија]]
 [[sv:Taxonomi]]
-[[ta:வகைபிரித்தல்]]
 [[th:อนุกรมวิธาน]]
-[[tl:Taksonomiya]]
-[[tr:Taksonomi]]
-[[uk:Таксономія]]
-[[ur:تصنیفیات]]
-[[vi:Phân loại học]]
-[[war:Taxonomiya]]
-[[yi:טאקסאנאמיע]]
-[[zea:Taxonomie]]
-[[zh:分类学]]
-[[zh-min-nan:Hun-lūi-ha̍k]]