Keheder

Ar c'heheder a zo ur c'helc'h faltazius treset war ur blanedenn pe un dra steredoniel ken e chom atav war hanter an hent etre ar poloù. Rannet e vez ar blanedenn etre un hemisferenn norzh hag un hemisferenn su.
Diwar an termenadur eo 0° da ledred ar c'heheder. Kelc'h keheder ar Voul-Douar a zo war-dro 40 075 km hed.

E-touez ar pemp kelc'h led jedet diwar al liamm etre troiadur an Douar ha tresad e orbit tro-dro d'an Heol eo ar c'heheder hag ivez al ledred nemetañ dezhañ tres ur c'helc'h bras-tre.

Dre e zilec'hiañ mareel en oabl e tremen ar Heol just a-us d'ar c'heheder div wech bep bloaz er boentenn vernel e keided an nevezamzer e miz Meurzh hag e keided an diskaramzer e miz Gwengolo. D'an 21 a viz Meurzh ha d'an 21 a viz Gwengolo e kouezh bannoù an Heol sonn hag a-serzh d'an Douar.

War ar c'heheder e sav hag ez a da guzh an Heol dindan vunutennoù nemetken. Padout a ra gouloù an deiz kement hag an noz pa cheñch padelezh div lodenn an devezh e takadoù en Norzh hag er Su d'ar c'heheder.

Hin ar c'heheder

E takad an trovanoù m'emañ ar c'heheder e-kreiz anezho ez eus daou vare-amzer, unan gleb hag unan sec'h, met tost d'ar c'heheder e vez glaveier bemdez. Koulskoude e kaver diforc'hioù er mareou-amzer diwar an uhelded ha nester ar meurvorioù.

E toleadoù touristel e weler panelloù-hent a ro da c'houzout e tremen ar c'heheder dre eno

War hed ar c'heheder e kaver meurvorioù peurvuiañ.

Al lec'h uhelañ war ar c'heheder a zo 4 690 m uhelder dezhañ 77°59′31" W war dinaou Su ar Volcán Cayambe (kern : 5 790 m) en Ecuador ken eo al lec'h nemetañ ma tremen linenn ar c'heheder war an erc'h.

Riezoù ha broioù ma tremen ar c'heheder enno

Tremen a ra ar c'heheder dre diriad pe zourioù tiriadel 14 bro. Eus 0 hedred (Kornôg Afrika) etrezek ar Reter :

Afrika

• São Tomé ha Príncipe – o'tremen dre an enezennig Ilhéu das Rolas
• Gabon
• Republik Kongo
• Republik Demokratel Kongo
• Ouganda – en ur gontañ enezennigoù e Lenn Victoria
• Kenya
• Somalia

Azia

• Maldivez – tremen a ra etre Atoll Gaafu Dhaalu hag Atoll Gnaviyani
• Indonezia – treuzañ a ra kalz inizi, menegomp Sumatra, Borneo, Sulawesi ha Halmahera

Oseania

• Kiribati – tremen a ra etre Atoll Aranuka hag Atoll Nonouti en Inizi Gilbert
• Enez Baker (unincorporated territory ar SUA) – tremen a ra dre an dourioù tiriadel (NB ar c'heheder a dremen ivez dre an Exclusive Economic Zones war-dro Enez Howland hag Enez Jarvis met ket dre o ziriadoù)

Amerika ar Su

• Ecuador – o kontañ Enez Isabela en Inizi Galápagos
• Kolombia
• Brazil – o kontañ enezennoù e beg ar stêr Amazon hag o-tremen dre Macapá, kêr-benn stad Amapá.

Daoust d’hec'h anv, n'eus lec'h ebet e Ginea ar C'heheder hag a zo treuzet gant ar c'heheder. Koulskoude emañ hec'h enez Annobón 100 mil (unanenn hirder angl-ha-saoz) e Su an c'heheder hag emañ rest ar vro en Norzh.