Gwrizienn (yezhoniezh) : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet

Inline

Stumm eus an 24 Meu 2007 da 09:53

Krogit e-barzh !
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.

Er yezhoniezh e vez implijet an termen gwrizienn (saoz: root) evit komz eus elfenn bennañ ur ger. N'hall ket ur wrizienn bezañ isrannet e tammoù bihanoc'h hag enni e kaver an darn vrasañ eus an danvez semantikel, da skouer:

"ti"

"den"

"kador"

E hogozik holl yezhoù ar bed ez eus e pep ger arc'hwelus (saoz. funtion word) d'an nebeutañ ur wrizienn ha pe c'hoazh ur wrizienn da vorfemenn nemeti hepmuiken zoken.

Talvezout a ra ar wrizienn da benn ur ger kevrennek.

A-wezhoù e vez implijet an tremen "gwrizienn" en un doare ledanoc'h evit komz ivez eus kelfoù (saoz. stem) ar gerioù, da lâret eo stumm diazez ur ger bennak hep al lostgerioù kevreadurezhel (deveradur, d.s. displegadur ur verb pe troadoù un anv) met gant an holl kengerioù semantikel, da skouer:

Gwrizienn unanvorfemek: Gwrizienn rik

adwelomp

Gwrizienn liesvorfemek: Kelf

adwelomp

Ur wrizienn c'hell bezañ koulz ur vorfemenn stag hag ur vorfemenn distag, da skouer:

Gwrizienn: morfemenn stag

"kon", d.s "dourgon"

(<smallel lec'hioù ma ne vez ket implijet ar ger-se evel liester boas ar ger "ki"</small)

Gwrizienn: morfemenn distag

"penn", d.s. "di'bennañ

Kealoù difestis eo ar gwrizienn ha ne rankont ket klotaat dre ret gant gerioù implijet er yezh a-hendall.

A-bouez-tre eo ar gwriziennoù evel elfenn-frammañ diazez yezhoù zo evel ar yezhoù semitek ma vez savet ar gerioù diwar gwriziennoù teirc'hensonennel peurliesañ, da skouer en hebraeg:

Gwrizienn teirc'hensonennel: G-D-L

Keal semantikel: "bras"

gadol (anv-gwan "bras", gourel)

gdola (anv-gwan "bras", benel)

gadal "he grew"

higdil (verb, "brasaat a reas(-eñ)")

magdelet "magnifier"

godel (anv, "ment; brasder")

Gwelit ivez:

@@ Linenn 14: / Linenn 14: @@
 :<u>Gwrizienn unanvorfemek: Gwrizienn rik<u>
-:: ''ad'''wel'''omp'''
+:: ''ad'''wel'''omp''
 :<u>Gwrizienn liesvorfemek: Kelf<u>
-:: '''''adwel'''omp'''
+:: '''''adwel'''omp''
 Ur wrizienn c'hell bezañ koulz ur [[Morfemenn stag|vorfemenn stag]] hag ur [[Morfemenn distag|vorfemenn distag]], da skouer:
@@ Linenn 30: / Linenn 30: @@
 Kealoù difestis eo ar gwrizienn ha ne rankont ket klotaat dre ret gant gerioù implijet er yezh a-hendall.
+A-bouez-tre eo ar gwriziennoù evel elfenn-frammañ diazez yezhoù zo evel ar [[yezhoù semitek]] ma vez savet ar gerioù diwar gwriziennoù [[Kensonenn|teirc'hensonennel]] peurliesañ, da skouer en [[hebraeg]]:
-This distinction between the word as a unit of speech and the root as a unit of meaning is even more important in the case of languages where roots have many different forms when used in actual words, as is the case in [[Semitic language]]s. In these, roots are formed by [[Triliteral | consonants alone]], and different words (belonging to different parts of speech) are derived from the same root by inserting vowels. For example, in [[Hebrew language|Hebrew]], the root '''''gdl''''' represents the idea of largeness, and from it we have '''''g'''a'''d'''o'''l''''' and '''''gd'''o'''l'''a'' (masculine and feminine forms of the adjective "big"), '''''g'''a'''d'''a'''l''''' "he grew", ''hi'''gd'''i'''l''''' "he magnified" and ''ma'''gd'''e'''l'''et'' "magnifier", along with many other words such as '''''g'''o'''d'''e'''l''''' "size" and ''mi'''gd'''a'''l''''.
+:<u>Gwrizienn teirc'hensonennel: G-D-L<u>
+:: Keal semantikel: "bras"
+:::'''''g'''a'''d'''o'''l''''' (anv-gwan "bras", gourel)
+::: '''''gd'''o'''l'''a'' (anv-gwan "bras", benel)
+::: '''''g'''a'''d'''a'''l''''' "he grew"
+::: ''hi'''gd'''i'''l''''' (verb, "brasaat a reas(-eñ)")
+::: ''ma'''gd'''e'''l'''et'' "magnifier"
+::: '''''g'''o'''d'''e'''l''''' (anv, "ment; brasder")