Redon

Krogit e-barzh !
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ. 

Redon
Bro istorel	Bro Gwened
Melestradurezh
Departamant	Il-ha-Gwilen
Arondisamant	Redon
Kanton	Kanton Redon
Kod kumun	35236
Kod post	35600
Maer Amzer gefridi	Vincent Bourguet 2008-2014
Etrekumuniezh	Kumuniezh kumunioù bro Redon
Bro velestradurel	Bro Redon hag ar Gwilen
Lec'hienn web	http://www.redon.fr
Poblañsouriezh
Poblañs	9 315 ann. (2020)
Stankter	617 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	<span class="geo-dms" title="Kartennoù, luc'hskeudennoù dre nij, ha roadennoù all evit ° ′ ″  ° ′ ″ ">° ′ ″  ° ′ ″
Uhelderioù	kreiz-kêr : 12 m bihanañ 0 m — brasañ 73 m
Gorread	15,09 km²
<div style="position:absolute;top:%;left:%;width:0px;height:0px;margin:0;padding:0;line-height:0px;background-color:transparent;"> Redon

Redon a zo ur gumun hag ur gêr eus Breizh e departamant Il-ha-Gwilen. Pennlec'h Kanton Redon hag Arondisamant Redon eo.

Redon

Istor

Deveret eo an anv Redon eus ur ger keltiek kozh : roto (ar rod) ha n'en deus netra da welet gant anv Roazhon (pe hini ar Riedones (pobl c'halian tro-dro da Roazhon). A-drugarez d'ar Gwilen e oa bet kreñv ar c'henwerzh en arvor er Grennamzer. Chom a ra c'hoazh tiez kozh armatourien war ar porzh.

XIX vet kantved

• 1862: tizhet eo Redon gant an hent-houarn.

XXvet kantved

Eil Brezel-bed:

• d'an 21 a viz Even 1940 e tegouezh al lu alaman e Redon

;

• dieubet e voe Redon d'ar 5 a viz Eost 1944 gant "Combat Command B" ar 6th Armored Division eus lu SUA .

Ger-stur Redon

"Kêr vihan, brud vras" : skrivet eo ar frazenn-mañ e-tal an ti-kêr.

Monumantoù ha traoù heverk

Bez ar C'hommonwealth e bered ar gumun

Bro	Niver a soudarded
Rouantelezh-Unanet	1
Hollad	1

Soudard en Tirlu e oa. Marvet eo d'ar 5 a viz Here 1939 e-pad an Eil brezel-bed. .

Emdroadur ar boblañs 1793-2006

Brezhoneg

Ur roll pouezus zo bet c'hoariet gant kêr Redon en istor ar brezhoneg. Ac'haleno e teu ar pep brasañ eus ar pezh a anavezer eus an henvrezhoneg a-drugarez da diellevr Redon.

Unan eus an nebeud kêrioù eus Breizh-Uhel ganti ur ger-stur brezhonek eo Redon.

Ya d'ar brezhoneg

D'an 10 a viz Here 2008 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.

Kelenn d'ar vugale

Kerkent ha votet al lezenn Deixonne e 1951 e voe digoret kentelioù brezhonek e lise prevez ar Salver e Redon. E-kerzh ar bloavezhioù 70 e veze kelennet istor ha sevenadurezh Breizh bep sizhun d'an holl liseidi e lise ar Salver. Er bloavezhioù 1978 ha 1979 e oa kentelioù brezhoneg gant Herve Frangeul eno ha, goude-se, gant Brigitte Corne. Herve Frangeul a ginnige ivez kentelioù istor ha yezh e lise publik Beaumont e dibenn ar bloavezhioù 1970. Goude-se e voe Fulup Lanoë a gelennas ar yezh eno e-kreiz ar bloavezhioù 80 kent na voe tro ar c'helenner Jean-Jacques Boisdron e lise Beaumont hag e skolaj publik Bellevue.

E Redon eo bet o kelenn ivez Pierrick an Danteg, Louis Lijour, Jakez-Erwan Mouton ha Yann Duchet

E 1988 e oa bet goulennet gant kerent 62 bugel eus Redon ma vefe savet ur skol zivyezhek e kêr met ne voe nemet e 1997 ma voe aotreet digeriñ an hentad divyezhek kentañ. Berzh a reas hepdale.

E distro-skol 2009 e oa enskrivet er skolioù divyezhek 14,7% eus bugale ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez

E distro-skol 2010 e oa enskrivet 177 skoliad er c'hlasoù divyezhek (13,6% eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)

• Niver a vugale skoliet e klasoù divyezhek Redon :

er skolioù Bloavezh Skolioù publik Ar Gorriganed & Ar Chafotoù Skol gristen an Itron Varia sammad 1997 23 0 23 1998 40 0 40 1999 52 0 52 2000 70 0 70 2001 74 49 123 2002 84 56 140 2003 90 63 153 2004 81 70 151 2005 74 77 150 2006 72 86 158 2007 76 97 173 2008 80 99 179 2009 67 110 177

er skolajoù Bloavezh Skolaj publik Beaumont Skolaj prevez Ar C'hleuz Sant Jozeb Sammad 2004 0 2005 7 2006 9 2007 24 15 39 2008 24 18 42

Kelenn d'an dud deuet

E 1979 e oa kentelioù brezhoneg e kreizenn sokial Redon gant ar gevredigezh Koun Nominoe hag e 1983 e voe krouet kleub ar vrezhonegerien evit bodañ ar yezherien a felle dezho eskemm e brezhoneg pe deskiñ lenn ha skrivañ. E 1987 e voe krouet ar gevredigezh Gwezenn gant Emile Granville evit kelenn ar yezh. Abaoe ez eus bet kentelioù dizehan e kêr bep bloaz.

Prizioù dazont ar brezhoneg

• E 2009 e oa bet roet da di-kêr Redon eil Priz dazont ar brezhoneg, rummad "Strollegezhioù" gant Ofis ar Brezhoneg. [1]

Buhez sevenadurel

• Gouel ar c'histin (foar an Teillouse) e fin miz Here pep bloaz. E-pad foar an "Teillouse" e vez debret kistin krazet, ur meuz dibar eus Redon. Met klañv eo ar gwez kistin e Bro Redon. Digreskiñ a ra ar produiñ kistin abaoe 30 vloaz.

• Gouel an Dolgenn aour : gouel tonioù hengounel, kontadennoù ha sonerezh a Vreizh-Uhel. E-pad ar gouel e vez kanet e galleg, gallaoueg ha brezhoneg ivez (kan ha diskan).

• Bugale skol an Itron-Varia ha skolajidi ar C'hleuz o deus savet ur bladenn get Erwan Burban e 2006. Titl ar bladenn a zo "A benn dilun".

• E Redon ez eus ur skol sonerezh klasel hag ur skol sonerezh hengounel (gant 500 skoliad e pep hini anezho).

Tud istor Breizh

Nevenoe

Nevenoe a oa rieg Breizh e 819. Gounezet en deus e 845 un emgann e Baen a-enep d'ar Franked. An Istorour Arthur De La Borderie en doa graet anezhañ : " Tad ar Vro ". E koun Nevenoe e oa bet savet un delwenn war plasenn an iliz e Baen.

Sant Konwoion

Savet e oa bet Redon en 832 gant Konwoion. Ar manac'h Konwoion en doa savet ivez un abati hag un iliz etre 842 ha 853. Un delwenn zo bet staliet e-tal skolaj Bellevue, war dosenn Beaumont.

Tud brudet

• Arthur Bernède, skrivet Belphegor gantañ, ganet e Redon e 1871. Evit Redon hag e tro-war-droioù embannet e 1905.
• Jacques Pâris de Bollardière, skoliad e Skolaj ar Salver adalek 1917 betek 1924.
• Hervé Bazin, skoliad er Salver.
• Régis Laspalès, fentigeller, ganet eo bet e 1957 e Redon.
• Emile Granville, bet prezidant Komite Gwernioù ha Stêrioù Bro-Redon ha Gwilen, bet prezidant Breizh Adunvan, mouezh-aotreet Strollad Breizh, eil-maer Redon e karg an aferioù sokial hag an diorren padus.

Gevelliñ

• Andover (Bro-Saoz, Hampshire)
• Goch (Alamagn, Nordrhein-Westfalen)

Daveennoù

• Contribution à l'enseignement de la langue bretonne dans le Pays de Redon; Unvaniezh ar Gelennerien Brezhoneg; bloavezhioù 1980, hep deiziad.