Maouez : diforc'h etre ar stummoù
brezhoneg e-lec'h saozneg |
|||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
[[Skeudenn:Frau - no background.png|thumb|280px|Maouez]] |
[[Skeudenn:Frau - no background.png|thumb|280px|Maouez]] |
||
Ar '''maouezed''' (pe '''merc'hed''') eo ar rann eus [[gouenn]] an dud a c'hall [[dougen]] [[bugale]], hag a zo brasoc'h o niver eget hini ar rann all, ar [[gwaz|wazed]] (pe ar [[paotr|baotred]]), war an douar. <br /> |
Ar '''maouezed''' (pe '''merc'hed''') eo ar rann eus [[gouenn]] an dud a c'hall [[dougen]] [[bugale]], hag a zo brasoc'h o niver eget hini ar rann all, ar [[gwaz|wazed]] (pe ar [[paotr|baotred]]), war an douar. <br /> |
||
Pa vez yaouankoc'h e vez graet [[plac'h]] pe [[merc'h]] eus ur vaouez peurvuiañ. Pa vez koshoc'h e vez lavaret [[gwrac'h]] a-wechoù. Pa gomzer outi e vo lavaret pe [[dimezell]] pe [[itron]]. |
Pa vez yaouankoc'h e vez graet [[plac'h]] pe [[merc'h]] eus ur vaouez peurvuiañ. Pa vez koshoc'h e vez lavaret [[gwrac'h]] a-wechoù. Pa gomzer outi e vo lavaret pe [[dimezell]] pe [[itron]]. |
||
Linenn 17: | Linenn 16: | ||
[[Restr:Female reproductive system lateral nolabel.png|thumb|300px|left| '''Ardivink-genel ar maouezed''' : 1. [[Trompilhoù Falloppio]] 2. [[C'hwezigell]] 3. [[Symphyse pubienne]] (''Os pubien'') 4. [[Poent G]] 5. [[Ellig]] 6. [[Kan-troazhañ]] 7. [[Gouhin]] 8. [[Vigell]] 9. [[ |
[[Restr:Female reproductive system lateral nolabel.png|thumb|300px|left| '''Ardivink-genel ar maouezed''' : 1. [[Trompilhoù Falloppio]] 2. [[C'hwezigell]] 3. [[Symphyse pubienne]] (''Os pubien'') 4. [[Poent G]] 5. [[Ellig]] 6. [[Kan-troazhañ]] 7. [[Gouhin]] 8. [[Vigell]] 9. [[Bouzellenn dev]] 10. [[Mammoù]] 11. [[Fornix|''Fornix'']] 12. [[Cervix|''Cervix'']] 13. [[Rektom]] 14. [[Fraez]]]]*[[kourzh]] |
||
== Korfadurezh == |
== Korfadurezh == |
||
Linenn 29: | Linenn 28: | ||
== Ar merc'hed er gevredigezh == |
== Ar merc'hed er gevredigezh == |
||
[[Restr:Weaving_profile.jpg|thumb|300px|right| |
[[Restr:Weaving_profile.jpg|thumb|300px|right|Ur vaouez eus [[Bangladesh]] o steuiñ. Ar gwiadiñ a vez gwelet evel ul labour merc'hed e sevenadurioù 'zo.]] |
||
Abaoe ar ragistor ez eo bet lakaet ar merc'hed, evel ar baotred, en ul lec'h resis er gevredigezh. |
Abaoe ar ragistor ez eo bet lakaet ar merc'hed, evel ar baotred, en ul lec'h resis er gevredigezh. |
||
E kevredigezhioù chaseourien eo ar merc'hed a zastume al louzeier ha frouezh tra ma oa labour ar baotred degas kig, ma kred |
E kevredigezhioù chaseourien eo ar merc'hed a zastume al louzeier ha frouezh tra ma oa labour ar baotred degas kig, ma kred hiziv da lod eo gant ar merc'hed eo deuet al labour-douar. |
||
=== Bruderezh === |
=== Bruderezh === |
||
Linenn 39: | Linenn 38: | ||
== Gerioù all == |
== Gerioù all == |
||
A- |
A-wezhioù e vez implijet an termen dismegañsus "[[gwrac'h]]" evit komz eus maouezed kozh, dreist-holl evit ober [[goap]] gant [[paotr]]ed. |
||
Ar ger gwrac'h n'eo ket dismegañsus dre natur, nemet e pennoù tud zo. |
Ar ger gwrac'h n'eo ket dismegañsus dre natur, nemet e pennoù tud zo. |
Stumm eus an 14 Du 2011 da 20:11
Ar maouezed (pe merc'hed) eo ar rann eus gouenn an dud a c'hall dougen bugale, hag a zo brasoc'h o niver eget hini ar rann all, ar wazed (pe ar baotred), war an douar.
Pa vez yaouankoc'h e vez graet plac'h pe merc'h eus ur vaouez peurvuiañ. Pa vez koshoc'h e vez lavaret gwrac'h a-wechoù. Pa gomzer outi e vo lavaret pe dimezell pe itron.
Ar benvegad engehentiñ
Er benvegad-engehentiñ emañ:
- ar forzh (ferzhier el liester), ennañ ar muzelloù (reizh)-traoñ, an ellig, hag ar c'han-troazhañ);
- ar gouhin, zo benveg ar parañ;
- ar mammog, zo un benvegad a ziwall ar grouell, ha war un dro ur gigenn a labour da vountañ ar bugel e-maez korf e vamm da vare ar gwilioud;
- ar vielloù, a daol hormonoù, ha gametoù (anvet vioù) a ya da veskañ gant gametoù ar baotred (sper) a-benn engehentañ...
Korfadurezh
Ar par eo ar paotr, pe ar gwaz, ar barez eo ar verc'h, pe ar vaouez.
- Bihanoc'h e vez ar merc'hed eget ar baotred peurvuiañ, ha n'eo ket ken kreñv o c'higennoù. Dre-se e vezont skañvoc'h.
- Nebeutoc'h a vlev zo war o dremm hag o c'horf.
- Uheloc'h eo mouezh ar merc'hed eget hini ar baotred.
- D'ar verc'h ez eus daou gromozom XX, d'ar paotr daou gromozom XY. Disheñvel eo hormonoù ar verc'h diouzh re ar paotr. Progesteronoù hag oestrogenoù eo hormonoù ar vaouez.
- Disheñvel eo benvegad engehentiñ ar verc'h diouzh hini ar paotr, evel evit ar bevien all.
- D'an oad kaezour e teu disheñvelderioù all: ment ar bronnoù, ledander an divlez.
Ar merc'hed er gevredigezh
Abaoe ar ragistor ez eo bet lakaet ar merc'hed, evel ar baotred, en ul lec'h resis er gevredigezh.
E kevredigezhioù chaseourien eo ar merc'hed a zastume al louzeier ha frouezh tra ma oa labour ar baotred degas kig, ma kred hiziv da lod eo gant ar merc'hed eo deuet al labour-douar.
Bruderezh
Gant tud ar bruderezh e vez implijet ar maouezed da vrudañ marc'hadourezh. Korf ar maouezed a vez implijet alies da werzhañ dilhad, met ivez kirri-tan d'ar wazed.
Gerioù all
A-wezhioù e vez implijet an termen dismegañsus "gwrac'h" evit komz eus maouezed kozh, dreist-holl evit ober goap gant paotred.
Ar ger gwrac'h n'eo ket dismegañsus dre natur, nemet e pennoù tud zo.
Da lenn
- (fr) Olympe de Gouges Déclaration des droits de la femme et de la citoyenne
- Jean-Jacques Rousseau, Émile, ou De l’éducation Sophie ou La Femme (levrenn 5)
- (fr) Voltaire, Femmes, soyez soumises à vos maris
- (fr) Diderot, Sur les femmes
- (fr) Goethe, Les Bonnes Femmes
- (fr) John Stuart Mill, De l'assujettissement des femmes
- Simone de Beauvoir, Le Deuxième Sexe
Skeudennoù
-
Div vaouez en Egipt