Iwerzhon : diforc'h etre ar stummoù
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
Fulup (kaozeal | degasadennoù) D traoùigoù yezh |
||
Linenn 3: | Linenn 3: | ||
:''Ar pennad-mañ a denn da enez Iwerzhon (''Éire'' en iwerzhoneg). Diwar-benn ar '''[[riez]]''' Iwerzhon pe Eire e anv , sellet ouzh [[Republik Iwerzhon]]''. |
:''Ar pennad-mañ a denn da enez Iwerzhon (''Éire'' en iwerzhoneg). Diwar-benn ar '''[[riez]]''' Iwerzhon pe Eire e anv , sellet ouzh [[Republik Iwerzhon]]''. |
||
'''Iwerzhon''', pe ''Bro-Iwerzhon'' e brezhoneg ivez (''Éire'' en [[iwerzhoneg]]) eo an trede [[enez]]enn vrasañ en [[Europa]]. Emañ war ribl ar [[Meurvor Atlantel]]. [[Republik Iwerzhon]] (ez |
'''Iwerzhon''', pe ''Bro-Iwerzhon'' e brezhoneg ivez (''Éire'' en [[iwerzhoneg]]) eo an trede [[enez]]enn vrasañ en [[Europa]]. Emañ war ribl ar [[Meurvor Atlantel]]. [[Republik Iwerzhon]] (ez ofisiel, '''Éire''' pe '''Ireland'''), a zo enni pemp c'hwec'hvedenn eus ar gorread ([[Su]], [[Reter]], [[Kornôg]], [[Gwalarn]]) hag ar peurrest a zo gant [[Norzhiwerzhon]], dindan [[Rouantelezh Unanet Breizh-Veur ha Norzhiwerzhon]] er [[Biz]]. |
||
[[Poblañs]] an enezenn a-bezh a |
[[Poblañs]] an enezenn a-bezh a sav da war-dro 5,8 milion a dud : 4,1 milion e Republik Iwerzhon (1,6 milion e [[tolpad-kêr]] [[Dulenn]]) hag 1,7 milion e Norzhiwerzhon (0,8 milion e tolpad-kêr [[Belfast]]). |
||
== Douaroniezh == |
== Douaroniezh == |
||
[[Restr:Ireland physical small.png|frame|Gwelet a reer elfennoù |
[[Restr:Ireland physical small.png|frame|Gwelet a reer elfennoù zo eus [[torosennadur]] [[Iwerzhon]] war ar gartenn-mañ. (Sellet ivez ouzh [[:Skeudenn:Ireland physical large.png|un doare brasañ]] gant muioc'h a ditouroù).]] |
||
Ur [[plaenenn|blaenenn]] greiz gant [[aradennad]]où [[menez]]ioù bihan tro-war-dro eo enez Iwerzhon. Ar [[kern| |
Ur [[plaenenn|blaenenn]] greiz gant [[aradennad]]où [[menez]]ioù bihan tro-war-dro eo enez Iwerzhon. Ar [[kern|gern]] uhelañ, ar [[Carrauntoohill|Carrauntuohill]] ([[Iwerzhoneg]]: ''Corrán Tuathail''), a sav betek 1041 m. Ar [[stêr]] [[Shannon]], an hini hirañ (259 km) a red e-kreiz ar blaenenn hag he zraoñienn a droc'h ar vro e div lodenn. Gant an hinad gleb ha dous e kresk war an enezenn a-bezh ur struzh glas ([[prad]]où, [[geun]]ioù ha [[lann]]eier peurvuiañ) douret mat gant ar [[glav]]eier stank a-walc'h. Seut perak e vez graet eus Iwerzhon an ''Enez c'hlas'' pe an ''Enezenn glaz-[[emrodenn]]''. Gorread an enezenn a zo 84 079 [[km²]]. |
||
Rannet eo Iwerzhon e peder [[proviñs|froviñs]] istorel: [[Connacht]], [[Leinster]], [[Munster]] hag [[Ulster]]. En iwerzhoneg e |
Rannet eo Iwerzhon e peder [[proviñs|froviñs]] istorel: [[Connacht]], [[Leinster]], [[Munster]] hag [[Ulster]]. En iwerzhoneg e reer anv eus ar 'Cúige' ( = pempvet). Gwechall e oa Connacht, Munster, Ulster, Leinster ha Meath, homañ a endalc'he [[kontelezh]]ioù Meath, Westmeath ha Longford. Pelloc'h e voe divizet krouiñ 32 gontelezh evit melestradur ar vro. C'hwec'h kontelezh en Ulster a zo chomet dindan [[beli]] ar [[Rouantelezh Unanet Breizh-Veur ha Norzhiwerzhon|Rouantelezh-Unanet]], cheñchet an anv da ''[[Norzhiwerzhon]]'' pa voe rannet Iwerzhon e [[1922]]. E Republik Iwerzhon e vez doujet da [[harz]]où kozh ar c'hontelezhioù, nemet e [[Tipperary]] ha [[Dulenn]] hag a zo bet isrannet. Evit ar [[votadeg]]où, ar pastelloù-bro a vez savet diwar kontelezhioù rannet pe deuzet gant ma vo doujet d'o harzoù dre-vras evel ma vez roet urzh gant ar Vonreizh. An 32 gontelezh a chom takadoù [[identelezh]] evit ar [[sport]]où hag ar sevenadur lec'hel. |
||
An darn vrasañ eus an [[douar]]où a c'heller tennañ gounid diouto a zo e kontelezhioù ar c'hornôg. Aze emañ ivez ar menezioù brasañ ha kaerañ a sach meur a [[touristerezh|dourist]] evit bourrañ ouzh [[gweledva]]où plijus hag ar [[mor]] glas diharz. |
An darn vrasañ eus an [[douar]]où a c'heller tennañ gounid diouto a zo e kontelezhioù ar c'hornôg. Aze emañ ivez ar menezioù brasañ ha kaerañ a sach meur a [[touristerezh|dourist]] evit bourrañ ouzh [[gweledva]]où plijus hag ar [[mor]] glas diharz. |
||
== Tud |
== Tud vrudet == |
||
* Skrivagnerien: |
* Skrivagnerien: |
||
** [[Samuel Beckett]] |
** [[Samuel Beckett]] |
Stumm eus an 12 Du 2011 da 23:07
- Ar pennad-mañ a denn da enez Iwerzhon (Éire en iwerzhoneg). Diwar-benn ar riez Iwerzhon pe Eire e anv , sellet ouzh Republik Iwerzhon.
Iwerzhon, pe Bro-Iwerzhon e brezhoneg ivez (Éire en iwerzhoneg) eo an trede enezenn vrasañ en Europa. Emañ war ribl ar Meurvor Atlantel. Republik Iwerzhon (ez ofisiel, Éire pe Ireland), a zo enni pemp c'hwec'hvedenn eus ar gorread (Su, Reter, Kornôg, Gwalarn) hag ar peurrest a zo gant Norzhiwerzhon, dindan Rouantelezh Unanet Breizh-Veur ha Norzhiwerzhon er Biz.
Poblañs an enezenn a-bezh a sav da war-dro 5,8 milion a dud : 4,1 milion e Republik Iwerzhon (1,6 milion e tolpad-kêr Dulenn) hag 1,7 milion e Norzhiwerzhon (0,8 milion e tolpad-kêr Belfast).
Douaroniezh
Ur blaenenn greiz gant aradennadoù menezioù bihan tro-war-dro eo enez Iwerzhon. Ar gern uhelañ, ar Carrauntuohill (Iwerzhoneg: Corrán Tuathail), a sav betek 1041 m. Ar stêr Shannon, an hini hirañ (259 km) a red e-kreiz ar blaenenn hag he zraoñienn a droc'h ar vro e div lodenn. Gant an hinad gleb ha dous e kresk war an enezenn a-bezh ur struzh glas (pradoù, geunioù ha lanneier peurvuiañ) douret mat gant ar glaveier stank a-walc'h. Seut perak e vez graet eus Iwerzhon an Enez c'hlas pe an Enezenn glaz-emrodenn. Gorread an enezenn a zo 84 079 km².
Rannet eo Iwerzhon e peder froviñs istorel: Connacht, Leinster, Munster hag Ulster. En iwerzhoneg e reer anv eus ar 'Cúige' ( = pempvet). Gwechall e oa Connacht, Munster, Ulster, Leinster ha Meath, homañ a endalc'he kontelezhioù Meath, Westmeath ha Longford. Pelloc'h e voe divizet krouiñ 32 gontelezh evit melestradur ar vro. C'hwec'h kontelezh en Ulster a zo chomet dindan beli ar Rouantelezh-Unanet, cheñchet an anv da Norzhiwerzhon pa voe rannet Iwerzhon e 1922. E Republik Iwerzhon e vez doujet da harzoù kozh ar c'hontelezhioù, nemet e Tipperary ha Dulenn hag a zo bet isrannet. Evit ar votadegoù, ar pastelloù-bro a vez savet diwar kontelezhioù rannet pe deuzet gant ma vo doujet d'o harzoù dre-vras evel ma vez roet urzh gant ar Vonreizh. An 32 gontelezh a chom takadoù identelezh evit ar sportoù hag ar sevenadur lec'hel.
An darn vrasañ eus an douaroù a c'heller tennañ gounid diouto a zo e kontelezhioù ar c'hornôg. Aze emañ ivez ar menezioù brasañ ha kaerañ a sach meur a dourist evit bourrañ ouzh gweledvaoù plijus hag ar mor glas diharz.
Tud vrudet
- Skrivagnerien:
Da vezañ kendalc'het
Gwelout ivez : Ar Gelted • Ogham • Yezhoù keltiek • Rouantelezhioù brezhon • Enez Vreizh • Galia