Elesbed Aostria (1554-1592) : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Gwendal (kaozeal | degasadennoù)
D Kemmoù Gwendal (Kaozeal) distaolet; adlakaet da stumm diwezhañ Bianchi-Bihan
Linenn 1: Linenn 1:
#ADKAS [[Elesbed Aostria (1554-1592)]]
*''Ur pennad [[Elesbed Aostria]] zo ivez''.
[[Image:Elisabeth of Austria France1.jpg|thumb|right|220px|Elesbed Aostria, pried ar roue gall [[Charlez IX (Bro-C'hall)‎|Charlez IX]]. <small>Poltred gant [[François Clouet]] (1571)</small>.]]



'''Elesbed Aostria''' (1554–1592), ganet ha marvet e [[Vienna]], a oa ur briñsez aostrian hag a zeuas da vout [[rouanez Bro-C'hall]] goude dimeziñ d'ar roue gall [[Charlez IX]].

Merc'h e oa d'an impalaer [[Masimilian II an Impalaeriezh Santel|Masimilian II]] ha da [[Maria Aostria (1528-1603)|Maria Spagn]] e bried.

== He buhez ==
Ur veleganez koant-bras e oa, savet er relijion.
E 1570, da 16 vloaz, e timezas d'ar roue gall Charlez IX en iliz [[Mézières]]. E 1571 e voe kurunennet e [[Sant-Denez]] ha degemeret war an ton bras goude e kêr Bariz. Goude-se ne voe ket anv anezhi nemeur. Meur a yezh a gomze, nemet galleg ne rae ket.
E 1572 he doe ur verc'h, [[Marie-Élisabeth de France|Marie-Élisabeth]] ([[1572]]-[[1578]]), hogen mab ebet. E-keit-se e talc'he he fried da zremprediñ e [[serc'h]] [[Marie Touchet]], hag ur mab en doe, [[Charles de Valois-Auvergne]], dug Angoulême, en 1573).
[[File:Elisabeth of Austria Queen of France van Straeten 1570.jpg|thumb|left|270px|Elesbed Aostria, en rouanez, ca. 1574.]]
Ne chomas nemet tri bloaz el lez c'hall. Karet e oa dre ma oa dous, koant, ha fur. Meur a yezh a gomze (alamaneg, spagnoleg, italianeg, latin) hogen galleg ne rae ket.
Klañvidik e oa he gwaz, ha mervel a reas e 1574. Intañvez e oa Elesbed da 20 vloaz.
Daou vloaz goude, e 1576, e tistroas Elesbed da Aostria, he bro c'henidik, hep he merc'h, a oa priñsez a Vro-C'hall, hag a varvas e 1578 da 6 vloaz.


<!--
Ainsi ne pouvait-elle communiquer que grâce à une de ses dames qui servait de traductrice, la comtesse d'Arenberg. Ses vertus édifièrent : le célèbre [[Brantôme (écrivain)|Brantôme]] en fit l'éloge. Il qualifia Elisabeth d'''une des meilleures, des plus douces, des plus sages et des plus vertueuses Reines qui régnât depuis le règne de tous les Rois''.
[[Image : CharlesIX.jpg|thumb|Le roi Charles IX]]
Néanmoins, elle reste une des reines les moins connues de la [[Renaissance (période historique)|Renaissance]]. Se liant d'amitié avec sa belle-sœur, la reine de Navarre [[Marguerite de France (1553-1615)|Marguerite de France]], elle trouva en celle-ci une confidente. Elles correspondront même après le retour d'Elisabeth dans son pays natal ([[1576]]). Lorsque cette dernière apprit que Marguerite se trouvait sans revenus, elle lui céda généreusement la moitié de son douaire.

Profondément marqué par la [[massacre de la Saint-Barthélémy|tragédie de la saint Barthélémy]], Charles IX voit sa santé s'altérer rapidement avant de mourir prématurément en 1574.

=== Reine douairière ===
Veuve à 19 ans, Elisabeth n'a plus de rôle à jouer en France et ce d'autant plus qu'elle se trouve en face de son impérieuse belle-mère [[Catherine de Médicis]]. Son père souhaite alors la marier au nouveau roi, [[Henri III de France|Henri III]], mais celui-ci rejette cette avance.


Un autre projet de mariage encore plus brillant s'offrira alors en la personne de [[Philippe II d'Espagne]], son oncle maternel, veuf de sa sœur [[Anne d'Autriche (1549-1580)|Anne]] en 1580.

Elisabeth rejette également cette offre : ''Les Reines de France ne se remarient point'', comme l'avait naguère dit [[Blanche de Navarre (1333-1398)|Blanche de Navarre]].

Elisabeth fonde un couvent de [[clarisses]] près duquel elle s'installea, à [[Vienne (Autriche)|Vienne]].

-->
[[File:Jakob de Monte 001.jpg|thumbnail|250px|right|En intañvez, gant Jakob de Monte, ca. 1580.]]
Ur gouent a ziazezas e Vienna, hag a zarempredas.
Mervel a reas en 1592, da 37 bloaz, evel ur vaouez deol.

=== Goude he marv ===
[[Brantôme (skrivagner)|Brantôme]] a skrivas : « ''lorsqu’elle mourut, [...] l’Impératrice [sa mère] [...] dit : ''El mejor de nosotros ha muerto.'' ( Ar gwellañ ac'hanomp a zo marvet) ». Hervez [[Pierre de L'Estoile]]'' e oa ''fort aimée et regrettée des Français.''


==Lennegezh==

[[Jean Antoine de Baïf]] en devoa dediet e ''[[Antigone]]'' dezhi e 1573, ma skrive:
:O Reine, quand le ciel vous mena dans la France,
:Comme un astre bénin répandant tout bonheur,
: Paix vous accompagnait, et l'ancien honneur
:Revint à la vertu par si bonne alliance.
:Les Muses, qui gisaient sous l'obscure oubliance, (5)
:Se montrèrent au jour, en nouvelle vigueur [...].


[[Rummad:Tiegezh Habsbourg|Elesbed Aostria(1554-1592) ]]
[[Rummad:Rouanezed Bro-C'hall |Elesbed Aostria(1554-1592)]]

[[bg:Елизабет Австрийска (1554-1592)]]
[[cs:Alžběta Habsburská (1554-1592)]]
[[de:Elisabeth von Österreich (1554–1592)]]
[[en:Elisabeth of Austria, Queen of France]]
[[es:Elisabeth de Austria]]
[[fr:Élisabeth d'Autriche (1554-1592)]]
[[hu:Ausztriai Erzsébet francia királyné]]
[[it:Elisabetta d'Asburgo (1554-1592)]]
[[ja:エリザベート・ドートリッシュ]]
[[ko:오스트리아의 엘리자베트]]
[[la:Elisabetha Austriae (regina Franciae)]]
[[nl:Elisabeth van Oostenrijk (1554-1592)]]
[[pl:Elżbieta Habsburg (1554-1592)]]
[[pt:Isabel da Áustria (1554)]]
[[ro:Elisabeta de Austria (1554-1592)]]
[[ru:Елизавета Австрийская (1554—1592)]]
[[sk:Alžbeta Habsburská (1554)]]
[[sv:Elisabeth Habsburg av Österrike]]
[[th:เอลิซาเบธแห่งออสเตรีย สมเด็จพระราชินีแห่งฝรั่งเศส]]

Stumm eus an 26 Gwe 2011 da 23:02

Elesbed Aostria, pried ar roue gall Charlez IX. Poltred gant François Clouet (1571).


Elesbed Aostria (1554–1592), ganet ha marvet e Vienna, a oa ur briñsez aostrian hag a zeuas da vout rouanez Bro-C'hall goude dimeziñ d'ar roue gall Charlez IX.

Merc'h e oa d'an impalaer Masimilian II ha da Maria Spagn e bried.

He buhez

Ur veleganez koant-bras e oa, savet er relijion. E 1570, da 16 vloaz, e timezas d'ar roue gall Charlez IX en iliz Mézières. E 1571 e voe kurunennet e Sant-Denez ha degemeret war an ton bras goude e kêr Bariz. Goude-se ne voe ket anv anezhi nemeur. Meur a yezh a gomze, nemet galleg ne rae ket.

E 1572 he doe ur verc'h, Marie-Élisabeth (1572-1578), hogen mab ebet. E-keit-se e talc'he he fried da zremprediñ e serc'h Marie Touchet, hag ur mab en doe, Charles de Valois-Auvergne, dug Angoulême, en 1573).

Elesbed Aostria, en rouanez, ca. 1574.

Ne chomas nemet tri bloaz el lez c'hall. Karet e oa dre ma oa dous, koant, ha fur. Meur a yezh a gomze (alamaneg, spagnoleg, italianeg, latin) hogen galleg ne rae ket. Klañvidik e oa he gwaz, ha mervel a reas e 1574. Intañvez e oa Elesbed da 20 vloaz. Daou vloaz goude, e 1576, e tistroas Elesbed da Aostria, he bro c'henidik, hep he merc'h, a oa priñsez a Vro-C'hall, hag a varvas e 1578 da 6 vloaz.


En intañvez, gant Jakob de Monte, ca. 1580.

Ur gouent a ziazezas e Vienna, hag a zarempredas. Mervel a reas en 1592, da 37 bloaz, evel ur vaouez deol.

Goude he marv

Brantôme a skrivas : « lorsqu’elle mourut, [...] l’Impératrice [sa mère] [...] dit : El mejor de nosotros ha muerto. ( Ar gwellañ ac'hanomp a zo marvet) ». Hervez Pierre de L'Estoile e oa fort aimée et regrettée des Français.


Lennegezh

Jean Antoine de Baïf en devoa dediet e Antigone dezhi e 1573, ma skrive:

O Reine, quand le ciel vous mena dans la France,
Comme un astre bénin répandant tout bonheur,
Paix vous accompagnait, et l'ancien honneur
Revint à la vertu par si bonne alliance.
Les Muses, qui gisaient sous l'obscure oubliance, (5)
Se montrèrent au jour, en nouvelle vigueur [...].