Marc'h Troia : diforc'h etre ar stummoù
D r2.7.1) (Robot ouzhpennet: ia:Cavallo de Troja |
Xqbot (kaozeal | degasadennoù) D r2.7.2) (Robot kemmet: ia:Cavallo de Troia; Kemm dister |
||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
[[ |
[[Restr:Theprocessionofthetrojanhorseintroybygiovannidomenicotiepolo.jpg|thumb|right|300px|''Ambrougadeg ar marc'h e Troia'', gant [[Giambattista Tiepolo|Tiepolo]]]] |
||
[[ |
[[Restr:Trojan horse Çanakkale.jpg|thumb|180px|Marc'h implijet er film ''[[Troy (film 2004)|Troia]]'' ([[2004]])]] |
||
Istor '''marc'h Troia''' zo unan eus ar re vrudetañ eus [[Brezel Troia]], danevellet er [[meurgan]] [[latin]] anvet an ''[[Aeneis]]'', gant ar barzh roman [[Virgilius]], hag ivez gant [[Dionisios Halicarnassos|Dionisios |
Istor '''marc'h Troia''' zo unan eus ar re vrudetañ eus [[Brezel Troia]], danevellet er [[meurgan]] [[latin]] anvet an ''[[Aeneis]]'', gant ar barzh roman [[Virgilius]], hag ivez gant [[Dionisios Halicarnassos|Dionisios]] , ar [[Pseudo-Apollodoros]] ha [[Quintus Smyrnaeus]]. <br /> |
||
C'hoarvezout a ra an darvoudoù goude diwezh an ''[[Ilias]]'', savet gant [[Homeros]] hag a-raok e ''[[Odisseia]]''. Ur gwidre e oa da reiñ o zu d'an [[Akeaned]] da gemer [[Troia]] ha d'he distrujañ. |
C'hoarvezout a ra an darvoudoù goude diwezh an ''[[Ilias]]'', savet gant [[Homeros]] hag a-raok e ''[[Odisseia]]''. Ur gwidre e oa da reiñ o zu d'an [[Akeaned]] da gemer [[Troia]] ha d'he distrujañ. |
||
Linenn 15: | Linenn 15: | ||
Hervez [[Quintus Smyrnaeus]], [[Odisseüs]] en doe ar soñj da sevel ur pikol marc'h prenn (arouez Troia e oa ar marc'h), da guzhat un nebeud brezelourien ennañ, ha plantañ ar soñj e penn an Droianed da gas ar marc'h en o c'heoded evel arouez-trec'h. Dindan renerezh [[Epeios]] e savjont anezhañ e tri devezh. Hervez gwidre Odisseüs e ranke chom un den er-maez al loen-kezeg. Ober a rafe van da vezañ bet dilezet gant ar C'hresianed, ha m'o defe lezet ar marc'h evel ur prof evit an Droianed. Ur brezelour akean anvet [[Sinon]] a voe an hini nemetañ oc'h en em ginnig evit ar roll. Virgilius a zeskriv an emgav etre Sinon hag an Droianed : Dont a ra Sinon a-benn da lakaat anezhe da grediñ eo bet dilezet hag ez eo aet kuit an [[Akeaned]]. Sinon a lavar ez eo ar marc'h ur prof d'an doueez [[Atena]] abalamour da zousaat anezhi goude disakradur he zempl e Troia gant an Akeaned, hag evit gallout ober ur veaj zizañjer betek ar gêr. Savet e oa bet ur marc'h bras-kenañ, hervezañ, kuit ma c'hallfe an Droianed kas anezhañ en o c'heoded, ha treiñ an doueez a-du gante evel-se. |
Hervez [[Quintus Smyrnaeus]], [[Odisseüs]] en doe ar soñj da sevel ur pikol marc'h prenn (arouez Troia e oa ar marc'h), da guzhat un nebeud brezelourien ennañ, ha plantañ ar soñj e penn an Droianed da gas ar marc'h en o c'heoded evel arouez-trec'h. Dindan renerezh [[Epeios]] e savjont anezhañ e tri devezh. Hervez gwidre Odisseüs e ranke chom un den er-maez al loen-kezeg. Ober a rafe van da vezañ bet dilezet gant ar C'hresianed, ha m'o defe lezet ar marc'h evel ur prof evit an Droianed. Ur brezelour akean anvet [[Sinon]] a voe an hini nemetañ oc'h en em ginnig evit ar roll. Virgilius a zeskriv an emgav etre Sinon hag an Droianed : Dont a ra Sinon a-benn da lakaat anezhe da grediñ eo bet dilezet hag ez eo aet kuit an [[Akeaned]]. Sinon a lavar ez eo ar marc'h ur prof d'an doueez [[Atena]] abalamour da zousaat anezhi goude disakradur he zempl e Troia gant an Akeaned, hag evit gallout ober ur veaj zizañjer betek ar gêr. Savet e oa bet ur marc'h bras-kenañ, hervezañ, kuit ma c'hallfe an Droianed kas anezhañ en o c'heoded, ha treiñ an doueez a-du gante evel-se. |
||
[[ |
[[Restr:RomanVirgilFolio101r.jpg|thumb|250px|Sinon zo degaset da Briam, folio 101r eus ar ''[[Vergilius Romanus]]'']] |
||
Endra ma c'houlennataont Sinon, ar beleg [[Laokoon]] a zivin an taol-gwidre hag a lavar d'an Droianed diwall, gant gerioù brudet Vergilius "[[Timeo Danaos et dona ferentes]]" (Aon am eus rak an [[Danaed]] memes ar re a zegas profoù).<ref>Henc'hresianeg : Φοβού τους Δαναούς και δώρας φέρονταις |
Endra ma c'houlennataont Sinon, ar beleg [[Laokoon]] a zivin an taol-gwidre hag a lavar d'an Droianed diwall, gant gerioù brudet Vergilius "[[Timeo Danaos et dona ferentes]]" (Aon am eus rak an [[Danaed]] memes ar re a zegas profoù).<ref>Henc'hresianeg : Φοβού τους Δαναούς και δώρας φέρονταις [http://www.poetryintranslation.com/PITBR/Latin/VirgilAeneidII.htm#_Toc536009311 Virgil:Aeneid II Aeneis II]</ref>. Met an doue [[Poseidon]] a gasas div naer vor da dagañ anezhañ gant e vugale Antifantes ha Timbraeus, a-raok ma vefe kredet e gemennadur gant Troian ebet. Hervez ''[[Biblioteke]]'' ar [[Pseudo-Apollodoros]] e oa kaset an div naer gant [[Apollon]] abalamour ma oa bet kunujennet gant Laokoon o c'hoari daou dirak ur skeudenn eus an doue<ref>''[[Biblioteke]]'' ar [[Pseudo-Apollodoros]], ''[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0022%3Atext%3DEpitome%3Abook%3DE%3Achapter%3D5%3Asection%3D18 Epit. E.5.18 Epitome]''</ref> [[Elen a Gerdroia|Elena Troia]] a gompren ivez an taol-gwidre hag e klask touellañ ha diskuliañ an Akeaned kuzhet er marc'h o trevezañ mouezh o gwragez. Darbet eo da [[Antiklos]] respont met [[Odisseüs]] a serr e c'henoù gant e zorn.<ref>[[Homeros]], ''[[Odisseia]]'', [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0136%3Abook%3D4%3Acard%3D265 4. pp 274-289].</ref>. Merc'h ar [[Priam|roue Priam]], [[Kasandra]], diouganerez Troia, a zisklêr e vo degaset diskar ar geoded hag hini tiegezh ar roue gant ar marc'h prenn. N'he selaouer ket kennebeut, avat.<ref>[[Virgilius]], an ''[[Aeneis]].'' troet gant Robert Fitzgerald. New York: Everyman's Library, 1992. Print.</ref> |
||
<!-- |
<!-- |
||
Linenn 28: | Linenn 28: | ||
== Mammennoù == |
== Mammennoù == |
||
* [[Pseudo-Apollodoros]], ''Epitome'' (V, 14 ha passim) [http://ugo.bratelli.free.fr/Apollodore/DetailsLivres.htm |
* [[Pseudo-Apollodoros]], ''Epitome'' (V, 14 ha passim) [http://ugo.bratelli.free.fr/Apollodore/DetailsLivres.htm Lenn enlinenn]; |
||
*[[Hyginius]], ''Fablennoù'' |
* [[Hyginius]], ''Fablennoù'' (CVIII) [http://www.hs-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost02/Hyginus/hyg_fcap.html Lenn enlinenn]; |
||
*[[Quintus Smyrnaeus]], ''Heuliad Homeros'' (XII) [http://www.mediterranees.net/mythes/troie/posthomerica/index.html Lenn enlinenn]; |
* [[Quintus Smyrnaeus]], ''Heuliad Homeros'' (XII) [http://www.mediterranees.net/mythes/troie/posthomerica/index.html Lenn enlinenn]; |
||
*[[Trifiodoros]], ''Kemeredigezh Troia'' |
* [[Trifiodoros]], ''Kemeredigezh Troia'' [http://mercure.fltr.ucl.ac.be/Hodoi/concordances/tryphiodore_prise_troie/lecture/default.htm Lenn enlinenn]; |
||
*[[Virgilius]], ''[[Aeneis]]'' (II, I) [http://bcs.fltr.ucl.ac.be/virg/VirgIntro.html Lenn enlinenn]. |
* [[Virgilius]], ''[[Aeneis]]'' (II, I) [http://bcs.fltr.ucl.ac.be/virg/VirgIntro.html Lenn enlinenn]. |
||
== Levrlennadur == |
== Levrlennadur == |
||
Linenn 38: | Linenn 38: | ||
* [[Marcel Detienne]], [[Jean-Pierre Vernant]], ''Les ruses de l'intelligence, la Mètis des grecs'', Flammarion, 1974. |
* [[Marcel Detienne]], [[Jean-Pierre Vernant]], ''Les ruses de l'intelligence, la Mètis des grecs'', Flammarion, 1974. |
||
==Notennoù== |
== Notennoù == |
||
{{reflist}} |
{{reflist}} |
||
[[Rummad:Brezel Troia]] |
|||
[[ |
[[Rummad:Aeneis]] |
||
⚫ | |||
[[rummad:Aeneis]] |
|||
⚫ | |||
[[ar:حصان طروادة]] |
[[ar:حصان طروادة]] |
||
Linenn 69: | Linenn 68: | ||
[[hr:Trojanski konj]] |
[[hr:Trojanski konj]] |
||
[[hu:Trójai faló]] |
[[hu:Trójai faló]] |
||
[[ia:Cavallo de |
[[ia:Cavallo de Troia]] |
||
[[is:Trójuhestur]] |
[[is:Trójuhestur]] |
||
[[it:Cavallo di Troia]] |
[[it:Cavallo di Troia]] |
Stumm eus an 20 Gwe 2011 da 20:15
Istor marc'h Troia zo unan eus ar re vrudetañ eus Brezel Troia, danevellet er meurgan latin anvet an Aeneis, gant ar barzh roman Virgilius, hag ivez gant Dionisios , ar Pseudo-Apollodoros ha Quintus Smyrnaeus.
C'hoarvezout a ra an darvoudoù goude diwezh an Ilias, savet gant Homeros hag a-raok e Odisseia. Ur gwidre e oa da reiñ o zu d'an Akeaned da gemer Troia ha d'he distrujañ.
Goude ur seziz dek vloaz en aner e sav an Akeaned ur pikol marc'h prenn goullo diwar intrudu Odisseüs, ha kuzhat a reont 30 brezelour eus an dibab e-barzh. Van a ra ar re all da vont kuit d'o bro gant o listri hag an Droianed a gas ar marc'h en o c'heoded evel un arouez-trec'h. Da noz e tiskenn ar vrezelourien diouzh ar marc'h hag e tigoront porzhioù ar geoded da beurrest arme Agamemnon, distroet dre guzh e-kreiz an deñvalijenn. Distrujet eo Troia penn-da-benn hag echuiñ a ra Brezel Troia.
En hengoun Henc'hres e veze graet Δούρειος Ἵππος, Doúreios Híppos, ar "marc'h prenn", eus marc'h Troia e rannyezh Homeros.
An istor el lennegezh
Hervez Quintus Smyrnaeus, Odisseüs en doe ar soñj da sevel ur pikol marc'h prenn (arouez Troia e oa ar marc'h), da guzhat un nebeud brezelourien ennañ, ha plantañ ar soñj e penn an Droianed da gas ar marc'h en o c'heoded evel arouez-trec'h. Dindan renerezh Epeios e savjont anezhañ e tri devezh. Hervez gwidre Odisseüs e ranke chom un den er-maez al loen-kezeg. Ober a rafe van da vezañ bet dilezet gant ar C'hresianed, ha m'o defe lezet ar marc'h evel ur prof evit an Droianed. Ur brezelour akean anvet Sinon a voe an hini nemetañ oc'h en em ginnig evit ar roll. Virgilius a zeskriv an emgav etre Sinon hag an Droianed : Dont a ra Sinon a-benn da lakaat anezhe da grediñ eo bet dilezet hag ez eo aet kuit an Akeaned. Sinon a lavar ez eo ar marc'h ur prof d'an doueez Atena abalamour da zousaat anezhi goude disakradur he zempl e Troia gant an Akeaned, hag evit gallout ober ur veaj zizañjer betek ar gêr. Savet e oa bet ur marc'h bras-kenañ, hervezañ, kuit ma c'hallfe an Droianed kas anezhañ en o c'heoded, ha treiñ an doueez a-du gante evel-se.
Endra ma c'houlennataont Sinon, ar beleg Laokoon a zivin an taol-gwidre hag a lavar d'an Droianed diwall, gant gerioù brudet Vergilius "Timeo Danaos et dona ferentes" (Aon am eus rak an Danaed memes ar re a zegas profoù).[1]. Met an doue Poseidon a gasas div naer vor da dagañ anezhañ gant e vugale Antifantes ha Timbraeus, a-raok ma vefe kredet e gemennadur gant Troian ebet. Hervez Biblioteke ar Pseudo-Apollodoros e oa kaset an div naer gant Apollon abalamour ma oa bet kunujennet gant Laokoon o c'hoari daou dirak ur skeudenn eus an doue[2] Elena Troia a gompren ivez an taol-gwidre hag e klask touellañ ha diskuliañ an Akeaned kuzhet er marc'h o trevezañ mouezh o gwragez. Darbet eo da Antiklos respont met Odisseüs a serr e c'henoù gant e zorn.[3]. Merc'h ar roue Priam, Kasandra, diouganerez Troia, a zisklêr e vo degaset diskar ar geoded hag hini tiegezh ar roue gant ar marc'h prenn. N'he selaouer ket kennebeut, avat.[4]
Mammennoù
- Pseudo-Apollodoros, Epitome (V, 14 ha passim) Lenn enlinenn;
- Hyginius, Fablennoù (CVIII) Lenn enlinenn;
- Quintus Smyrnaeus, Heuliad Homeros (XII) Lenn enlinenn;
- Trifiodoros, Kemeredigezh Troia Lenn enlinenn;
- Virgilius, Aeneis (II, I) Lenn enlinenn.
Levrlennadur
- Marcel Detienne, Jean-Pierre Vernant, Les ruses de l'intelligence, la Mètis des grecs, Flammarion, 1974.
Notennoù
- ↑ Henc'hresianeg : Φοβού τους Δαναούς και δώρας φέρονταις Virgil:Aeneid II Aeneis II
- ↑ Biblioteke ar Pseudo-Apollodoros, Epit. E.5.18 Epitome
- ↑ Homeros, Odisseia, 4. pp 274-289.
- ↑ Virgilius, an Aeneis. troet gant Robert Fitzgerald. New York: Everyman's Library, 1992. Print.