Marc'h Troia : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Luckas-bot (kaozeal | degasadennoù)
D r2.7.1) (Robot ouzhpennet: ia:Cavallo de Troja
D r2.7.2) (Robot kemmet: ia:Cavallo de Troia; Kemm dister
Linenn 1: Linenn 1:
[[Image:Theprocessionofthetrojanhorseintroybygiovannidomenicotiepolo.jpg|thumb|right|300px|''Ambrougadeg ar marc'h e Troia'', gant [[Giambattista Tiepolo|Tiepolo]]]]
[[Restr:Theprocessionofthetrojanhorseintroybygiovannidomenicotiepolo.jpg|thumb|right|300px|''Ambrougadeg ar marc'h e Troia'', gant [[Giambattista Tiepolo|Tiepolo]]]]
[[Image:Trojan horse Çanakkale.jpg|thumb|180px|Marc'h implijet er film ''[[Troy (film 2004)|Troia]]'' ([[2004]])]]
[[Restr:Trojan horse Çanakkale.jpg|thumb|180px|Marc'h implijet er film ''[[Troy (film 2004)|Troia]]'' ([[2004]])]]




Istor '''marc'h Troia''' zo unan eus ar re vrudetañ eus [[Brezel Troia]], danevellet er [[meurgan]] [[latin]] anvet an ''[[Aeneis]]'', gant ar barzh roman [[Virgilius]], hag ivez gant [[Dionisios Halicarnassos|Dionisios ]], ar [[Pseudo-Apollodoros]] ha [[Quintus Smyrnaeus]]. <br />
Istor '''marc'h Troia''' zo unan eus ar re vrudetañ eus [[Brezel Troia]], danevellet er [[meurgan]] [[latin]] anvet an ''[[Aeneis]]'', gant ar barzh roman [[Virgilius]], hag ivez gant [[Dionisios Halicarnassos|Dionisios]] , ar [[Pseudo-Apollodoros]] ha [[Quintus Smyrnaeus]]. <br />


C'hoarvezout a ra an darvoudoù goude diwezh an ''[[Ilias]]'', savet gant [[Homeros]] hag a-raok e ''[[Odisseia]]''. Ur gwidre e oa da reiñ o zu d'an [[Akeaned]] da gemer [[Troia]] ha d'he distrujañ.
C'hoarvezout a ra an darvoudoù goude diwezh an ''[[Ilias]]'', savet gant [[Homeros]] hag a-raok e ''[[Odisseia]]''. Ur gwidre e oa da reiñ o zu d'an [[Akeaned]] da gemer [[Troia]] ha d'he distrujañ.
Linenn 15: Linenn 15:
Hervez [[Quintus Smyrnaeus]], [[Odisseüs]] en doe ar soñj da sevel ur pikol marc'h prenn (arouez Troia e oa ar marc'h), da guzhat un nebeud brezelourien ennañ, ha plantañ ar soñj e penn an Droianed da gas ar marc'h en o c'heoded evel arouez-trec'h. Dindan renerezh [[Epeios]] e savjont anezhañ e tri devezh. Hervez gwidre Odisseüs e ranke chom un den er-maez al loen-kezeg. Ober a rafe van da vezañ bet dilezet gant ar C'hresianed, ha m'o defe lezet ar marc'h evel ur prof evit an Droianed. Ur brezelour akean anvet [[Sinon]] a voe an hini nemetañ oc'h en em ginnig evit ar roll. Virgilius a zeskriv an emgav etre Sinon hag an Droianed : Dont a ra Sinon a-benn da lakaat anezhe da grediñ eo bet dilezet hag ez eo aet kuit an [[Akeaned]]. Sinon a lavar ez eo ar marc'h ur prof d'an doueez [[Atena]] abalamour da zousaat anezhi goude disakradur he zempl e Troia gant an Akeaned, hag evit gallout ober ur veaj zizañjer betek ar gêr. Savet e oa bet ur marc'h bras-kenañ, hervezañ, kuit ma c'hallfe an Droianed kas anezhañ en o c'heoded, ha treiñ an doueez a-du gante evel-se.
Hervez [[Quintus Smyrnaeus]], [[Odisseüs]] en doe ar soñj da sevel ur pikol marc'h prenn (arouez Troia e oa ar marc'h), da guzhat un nebeud brezelourien ennañ, ha plantañ ar soñj e penn an Droianed da gas ar marc'h en o c'heoded evel arouez-trec'h. Dindan renerezh [[Epeios]] e savjont anezhañ e tri devezh. Hervez gwidre Odisseüs e ranke chom un den er-maez al loen-kezeg. Ober a rafe van da vezañ bet dilezet gant ar C'hresianed, ha m'o defe lezet ar marc'h evel ur prof evit an Droianed. Ur brezelour akean anvet [[Sinon]] a voe an hini nemetañ oc'h en em ginnig evit ar roll. Virgilius a zeskriv an emgav etre Sinon hag an Droianed : Dont a ra Sinon a-benn da lakaat anezhe da grediñ eo bet dilezet hag ez eo aet kuit an [[Akeaned]]. Sinon a lavar ez eo ar marc'h ur prof d'an doueez [[Atena]] abalamour da zousaat anezhi goude disakradur he zempl e Troia gant an Akeaned, hag evit gallout ober ur veaj zizañjer betek ar gêr. Savet e oa bet ur marc'h bras-kenañ, hervezañ, kuit ma c'hallfe an Droianed kas anezhañ en o c'heoded, ha treiñ an doueez a-du gante evel-se.


[[File:RomanVirgilFolio101r.jpg|thumb|250px|Sinon zo degaset da Briam, folio 101r eus ar ''[[Vergilius Romanus]]'']]
[[Restr:RomanVirgilFolio101r.jpg|thumb|250px|Sinon zo degaset da Briam, folio 101r eus ar ''[[Vergilius Romanus]]'']]
Endra ma c'houlennataont Sinon, ar beleg [[Laokoon]] a zivin an taol-gwidre hag a lavar d'an Droianed diwall, gant gerioù brudet Vergilius "[[Timeo Danaos et dona ferentes]]" (Aon am eus rak an [[Danaed]] memes ar re a zegas profoù).<ref>Henc'hresianeg : Φοβού τους Δαναούς και δώρας φέρονταις [http://www.poetryintranslation.com/PITBR/Latin/VirgilAeneidII.htm#_Toc536009311 Virgil:Aeneid II Aeneis II]</ref>. Met an doue [[Poseidon ]] a gasas div naer vor da dagañ anezhañ gant e vugale Antifantes ha Timbraeus, a-raok ma vefe kredet e gemennadur gant Troian ebet. Hervez ''[[Biblioteke]]'' ar [[Pseudo-Apollodoros]] e oa kaset an div naer gant [[Apollon]] abalamour ma oa bet kunujennet gant Laokoon o c'hoari daou dirak ur skeudenn eus an doue<ref>''[[Biblioteke]]'' ar [[Pseudo-Apollodoros]], ''[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0022%3Atext%3DEpitome%3Abook%3DE%3Achapter%3D5%3Asection%3D18 Epit. E.5.18 Epitome]''</ref> [[Elen a Gerdroia|Elena Troia]] a gompren ivez an taol-gwidre hag e klask touellañ ha diskuliañ an Akeaned kuzhet er marc'h o trevezañ mouezh o gwragez. Darbet eo da [[Antiklos]] respont met [[Odisseüs]] a serr e c'henoù gant e zorn.<ref>[[Homeros]], ''[[Odisseia]]'', [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0136%3Abook%3D4%3Acard%3D265 4. pp 274-289].</ref>. Merc'h ar [[Priam|roue Priam]], [[Kasandra]], diouganerez Troia, a zisklêr e vo degaset diskar ar geoded hag hini tiegezh ar roue gant ar marc'h prenn. N'he selaouer ket kennebeut, avat.<ref>[[Virgilius]], an ''[[Aeneis]].'' troet gant Robert Fitzgerald. New York: Everyman's Library, 1992. Print.</ref>
Endra ma c'houlennataont Sinon, ar beleg [[Laokoon]] a zivin an taol-gwidre hag a lavar d'an Droianed diwall, gant gerioù brudet Vergilius "[[Timeo Danaos et dona ferentes]]" (Aon am eus rak an [[Danaed]] memes ar re a zegas profoù).<ref>Henc'hresianeg : Φοβού τους Δαναούς και δώρας φέρονταις [http://www.poetryintranslation.com/PITBR/Latin/VirgilAeneidII.htm#_Toc536009311 Virgil:Aeneid II Aeneis II]</ref>. Met an doue [[Poseidon]] a gasas div naer vor da dagañ anezhañ gant e vugale Antifantes ha Timbraeus, a-raok ma vefe kredet e gemennadur gant Troian ebet. Hervez ''[[Biblioteke]]'' ar [[Pseudo-Apollodoros]] e oa kaset an div naer gant [[Apollon]] abalamour ma oa bet kunujennet gant Laokoon o c'hoari daou dirak ur skeudenn eus an doue<ref>''[[Biblioteke]]'' ar [[Pseudo-Apollodoros]], ''[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0022%3Atext%3DEpitome%3Abook%3DE%3Achapter%3D5%3Asection%3D18 Epit. E.5.18 Epitome]''</ref> [[Elen a Gerdroia|Elena Troia]] a gompren ivez an taol-gwidre hag e klask touellañ ha diskuliañ an Akeaned kuzhet er marc'h o trevezañ mouezh o gwragez. Darbet eo da [[Antiklos]] respont met [[Odisseüs]] a serr e c'henoù gant e zorn.<ref>[[Homeros]], ''[[Odisseia]]'', [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0136%3Abook%3D4%3Acard%3D265 4. pp 274-289].</ref>. Merc'h ar [[Priam|roue Priam]], [[Kasandra]], diouganerez Troia, a zisklêr e vo degaset diskar ar geoded hag hini tiegezh ar roue gant ar marc'h prenn. N'he selaouer ket kennebeut, avat.<ref>[[Virgilius]], an ''[[Aeneis]].'' troet gant Robert Fitzgerald. New York: Everyman's Library, 1992. Print.</ref>


<!--
<!--
Linenn 28: Linenn 28:


== Mammennoù ==
== Mammennoù ==
* [[Pseudo-Apollodoros]], ''Epitome'' (V, 14 ha passim) [http://ugo.bratelli.free.fr/Apollodore/DetailsLivres.htm Lenn enlinenn];
* [[Pseudo-Apollodoros]], ''Epitome'' (V, 14 ha passim) [http://ugo.bratelli.free.fr/Apollodore/DetailsLivres.htm Lenn enlinenn];
*[[Hyginius]], ''Fablennoù'' (CVIII) [http://www.hs-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost02/Hyginus/hyg_fcap.html Lenn enlinenn];
* [[Hyginius]], ''Fablennoù'' (CVIII) [http://www.hs-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost02/Hyginus/hyg_fcap.html Lenn enlinenn];
*[[Quintus Smyrnaeus]], ''Heuliad Homeros'' (XII) [http://www.mediterranees.net/mythes/troie/posthomerica/index.html Lenn enlinenn];
* [[Quintus Smyrnaeus]], ''Heuliad Homeros'' (XII) [http://www.mediterranees.net/mythes/troie/posthomerica/index.html Lenn enlinenn];
*[[Trifiodoros]], ''Kemeredigezh Troia'' [http://mercure.fltr.ucl.ac.be/Hodoi/concordances/tryphiodore_prise_troie/lecture/default.htm Lenn enlinenn];
* [[Trifiodoros]], ''Kemeredigezh Troia'' [http://mercure.fltr.ucl.ac.be/Hodoi/concordances/tryphiodore_prise_troie/lecture/default.htm Lenn enlinenn];
*[[Virgilius]], ''[[Aeneis]]'' (II, I) [http://bcs.fltr.ucl.ac.be/virg/VirgIntro.html Lenn enlinenn].
* [[Virgilius]], ''[[Aeneis]]'' (II, I) [http://bcs.fltr.ucl.ac.be/virg/VirgIntro.html Lenn enlinenn].


== Levrlennadur ==
== Levrlennadur ==
Linenn 38: Linenn 38:
* [[Marcel Detienne]], [[Jean-Pierre Vernant]], ''Les ruses de l'intelligence, la Mètis des grecs'', Flammarion, 1974.
* [[Marcel Detienne]], [[Jean-Pierre Vernant]], ''Les ruses de l'intelligence, la Mètis des grecs'', Flammarion, 1974.


==Notennoù==
== Notennoù ==
{{reflist}}
{{reflist}}


[[Rummad:Brezel Troia]]

[[rummad:Brezel Troia]]
[[Rummad:Aeneis]]
[[Rummad:Mojennoù Hellaz]]
[[rummad:Aeneis]]
[[rummad:Mojennoù Hellaz]]


[[ar:حصان طروادة]]
[[ar:حصان طروادة]]
Linenn 69: Linenn 68:
[[hr:Trojanski konj]]
[[hr:Trojanski konj]]
[[hu:Trójai faló]]
[[hu:Trójai faló]]
[[ia:Cavallo de Troja]]
[[ia:Cavallo de Troia]]
[[is:Trójuhestur]]
[[is:Trójuhestur]]
[[it:Cavallo di Troia]]
[[it:Cavallo di Troia]]

Stumm eus an 20 Gwe 2011 da 20:15

Ambrougadeg ar marc'h e Troia, gant Tiepolo
Marc'h implijet er film Troia (2004)


Istor marc'h Troia zo unan eus ar re vrudetañ eus Brezel Troia, danevellet er meurgan latin anvet an Aeneis, gant ar barzh roman Virgilius, hag ivez gant Dionisios , ar Pseudo-Apollodoros ha Quintus Smyrnaeus.

C'hoarvezout a ra an darvoudoù goude diwezh an Ilias, savet gant Homeros hag a-raok e Odisseia. Ur gwidre e oa da reiñ o zu d'an Akeaned da gemer Troia ha d'he distrujañ.

Goude ur seziz dek vloaz en aner e sav an Akeaned ur pikol marc'h prenn goullo diwar intrudu Odisseüs, ha kuzhat a reont 30 brezelour eus an dibab e-barzh. Van a ra ar re all da vont kuit d'o bro gant o listri hag an Droianed a gas ar marc'h en o c'heoded evel un arouez-trec'h. Da noz e tiskenn ar vrezelourien diouzh ar marc'h hag e tigoront porzhioù ar geoded da beurrest arme Agamemnon, distroet dre guzh e-kreiz an deñvalijenn. Distrujet eo Troia penn-da-benn hag echuiñ a ra Brezel Troia.

En hengoun Henc'hres e veze graet Δούρειος Ἵππος, Doúreios Híppos, ar "marc'h prenn", eus marc'h Troia e rannyezh Homeros.

An istor el lennegezh

Hervez Quintus Smyrnaeus, Odisseüs en doe ar soñj da sevel ur pikol marc'h prenn (arouez Troia e oa ar marc'h), da guzhat un nebeud brezelourien ennañ, ha plantañ ar soñj e penn an Droianed da gas ar marc'h en o c'heoded evel arouez-trec'h. Dindan renerezh Epeios e savjont anezhañ e tri devezh. Hervez gwidre Odisseüs e ranke chom un den er-maez al loen-kezeg. Ober a rafe van da vezañ bet dilezet gant ar C'hresianed, ha m'o defe lezet ar marc'h evel ur prof evit an Droianed. Ur brezelour akean anvet Sinon a voe an hini nemetañ oc'h en em ginnig evit ar roll. Virgilius a zeskriv an emgav etre Sinon hag an Droianed : Dont a ra Sinon a-benn da lakaat anezhe da grediñ eo bet dilezet hag ez eo aet kuit an Akeaned. Sinon a lavar ez eo ar marc'h ur prof d'an doueez Atena abalamour da zousaat anezhi goude disakradur he zempl e Troia gant an Akeaned, hag evit gallout ober ur veaj zizañjer betek ar gêr. Savet e oa bet ur marc'h bras-kenañ, hervezañ, kuit ma c'hallfe an Droianed kas anezhañ en o c'heoded, ha treiñ an doueez a-du gante evel-se.

Sinon zo degaset da Briam, folio 101r eus ar Vergilius Romanus

Endra ma c'houlennataont Sinon, ar beleg Laokoon a zivin an taol-gwidre hag a lavar d'an Droianed diwall, gant gerioù brudet Vergilius "Timeo Danaos et dona ferentes" (Aon am eus rak an Danaed memes ar re a zegas profoù).[1]. Met an doue Poseidon a gasas div naer vor da dagañ anezhañ gant e vugale Antifantes ha Timbraeus, a-raok ma vefe kredet e gemennadur gant Troian ebet. Hervez Biblioteke ar Pseudo-Apollodoros e oa kaset an div naer gant Apollon abalamour ma oa bet kunujennet gant Laokoon o c'hoari daou dirak ur skeudenn eus an doue[2] Elena Troia a gompren ivez an taol-gwidre hag e klask touellañ ha diskuliañ an Akeaned kuzhet er marc'h o trevezañ mouezh o gwragez. Darbet eo da Antiklos respont met Odisseüs a serr e c'henoù gant e zorn.[3]. Merc'h ar roue Priam, Kasandra, diouganerez Troia, a zisklêr e vo degaset diskar ar geoded hag hini tiegezh ar roue gant ar marc'h prenn. N'he selaouer ket kennebeut, avat.[4]


Mammennoù

Levrlennadur


Commons
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Notennoù

  1. Henc'hresianeg : Φοβού τους Δαναούς και δώρας φέρονταις Virgil:Aeneid II Aeneis II
  2. Biblioteke ar Pseudo-Apollodoros, Epit. E.5.18 Epitome
  3. Homeros, Odisseia, 4. pp 274-289.
  4. Virgilius, an Aeneis. troet gant Robert Fitzgerald. New York: Everyman's Library, 1992. Print.