Yezhoù germanek : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
EmausBot (kaozeal | degasadennoù)
D r2.6.4) (Robot ouzhpennet: frr:Germaans
D r2.7.2) (Robot tennet: nap:Lenghe germàniche; Kemm dister
Linenn 11: Linenn 11:


Bremañ e vez implijet al lizherenneg latin evit skrivañ an holl yezhoù germanek, a-wechoù gant un nebeut lizherennoù ispisial ouzhpenn, da skwer
Bremañ e vez implijet al lizherenneg latin evit skrivañ an holl yezhoù germanek, a-wechoù gant un nebeut lizherennoù ispisial ouzhpenn, da skwer
*an [[umlaut]] en [[alamaneg]] hag e [[svedeg]]
* an [[umlaut]] en [[alamaneg]] hag e [[svedeg]]
*[[Eszett|ß]] (''Eszett'') en [[alamaneg]]
* [[Eszett|ß]] (''Eszett'') en [[alamaneg]]
*[[Ø (lizherenn)|Ø]], [[Æ (lizherenn)|Æ]], [[Å (lizherenn)|Å]] er [[yezhoù skandinavek]]
* [[Ø (lizherenn)|Ø]], [[Æ (lizherenn)|Æ]], [[Å (lizherenn)|Å]] er [[yezhoù skandinavek]]
*[[Eth (lizherenn)|Ð]], [[Thorn (lizherenn)|Þ]] en [[islandeg]]
* [[Eth (lizherenn)|Ð]], [[Thorn (lizherenn)|Þ]] en [[islandeg]]


Gwechall ivez e veze skrivet ha moulet meur a yezh germanek, dreist-holl an [[alamaneg]], gant ur stil ispisial anvet ''[[skritur fraktur|fraktur]]''.
Gwechall ivez e veze skrivet ha moulet meur a yezh germanek, dreist-holl an [[alamaneg]], gant ur stil ispisial anvet ''[[skritur fraktur|fraktur]]''.
Linenn 31: Linenn 31:
Setu ur roll eus ar [[yezh|yezhoù]] hag ar [[rannyezh|rannyezhoù]] germanek pennañ:
Setu ur roll eus ar [[yezh|yezhoù]] hag ar [[rannyezh|rannyezhoù]] germanek pennañ:


*[[Yezhoù germanek ar c'hornôg]]
* [[Yezhoù germanek ar c'hornôg]]
**[[Yezhoù germanek uhel]]
** [[Yezhoù germanek uhel]]
**[[Lombardeg]] ([[Yezh varv]])
** [[Lombardeg]] ([[Yezh varv]])
***[[Alamaneg]]
*** [[Alamaneg]]
****[[Yezhoù alamanek ar c'hreiz]]
**** [[Yezhoù alamanek ar c'hreiz]]
*****[[Yezhoù alamanek ar reter-c'hreiz]]
***** [[Yezhoù alamanek ar reter-c'hreiz]]
*****[[Luksembourgeg]]
***** [[Luksembourgeg]]
*****[[Yezhoù alamanek ar c'hornôg-c'hreiz]]
***** [[Yezhoù alamanek ar c'hornôg-c'hreiz]]
******[[Alamaneg Pennsylvania]]
****** [[Alamaneg Pennsylvania]]
****[[Yezhoù alamanek uhel]]
**** [[Yezhoù alamanek uhel]]
*****[[Yezhoù alemanek]]
***** [[Yezhoù alemanek]]
******[[Swabeg]]
****** [[Swabeg]]
******[[Yezhoù alamanek izel]]
****** [[Yezhoù alamanek izel]]
******[[Elzaseg]]
****** [[Elzaseg]]
******[[Yezhoù alemanek uhel]]
****** [[Yezhoù alemanek uhel]]
******[[Yezhoù alemanek uhelañ]]
****** [[Yezhoù alemanek uhelañ]]
*****[[Yezhoù aostriek-bavarek]]
***** [[Yezhoù aostriek-bavarek]]
******[[Bavareg an norzh]]
****** [[Bavareg an norzh]]
******[[Bavareg ar c'hreiz]]
****** [[Bavareg ar c'hreiz]]
*******[[Vienneg]]
******* [[Vienneg]]
******[[Bavareg ar su]]
****** [[Bavareg ar su]]
*******[[Karintieg]]
******* [[Karintieg]]
*******[[Tiroleg]]
******* [[Tiroleg]]
*******[[Tsimbreg]]
******* [[Tsimbreg]]
******[[Alamaneg an Huterited]]
****** [[Alamaneg an Huterited]]
***[[Yideg]]
*** [[Yideg]]
***[[Vimisoyeg]] (''Wymysöryś'')
*** [[Vimisoyeg]] (''Wymysöryś'')
**[[Yezhoù germanek izel]]
** [[Yezhoù germanek izel]]
***[[Yezhoù frankek izel]]
*** [[Yezhoù frankek izel]]
****[[Izelvroeg]]
**** [[Izelvroeg]]
****[[Afrikaneg]] (''Afrikaans '')
**** [[Afrikaneg]] (''Afrikaans '')
****[[Limbourgeg]]
**** [[Limbourgeg]]
***[[Yezhoù saksek izel]]
*** [[Yezhoù saksek izel]]
****[[Sakseg izel unvan]]
**** [[Sakseg izel unvan]]
****[[Sakseg izel reter Friz]]
**** [[Sakseg izel reter Friz]]
***[[Yezhoù germanek izel ar reter]]
*** [[Yezhoù germanek izel ar reter]]
****[[Alamaneg ar Venonited]] (''Plautdietsch'')
**** [[Alamaneg ar Venonited]] (''Plautdietsch'')
**Yezhoù germanek an inizi
** Yezhoù germanek an inizi
***[[Yezhoù frizek]]
*** [[Yezhoù frizek]]
****[[Frizeg ar c'hornôg]]
**** [[Frizeg ar c'hornôg]]
****[[Frizeg ar reter]] (Saterfrizeg)
**** [[Frizeg ar reter]] (Saterfrizeg)
****[[Seuleg]] (frizeg ''Söl'' pe ''Sylt'')
**** [[Seuleg]] (frizeg ''Söl'' pe ''Sylt'')
***[[Saozneg]]
*** [[Saozneg]]
****[[Saozneg Breizh-Veur]]
**** [[Saozneg Breizh-Veur]]
*****[[Saozneg an norzh]]
***** [[Saozneg an norzh]]
*****Rannyezh Northumberland (''Geordie'')
***** Rannyezh Northumberland (''Geordie'')
*****Rannyezh Durham (''Pitmatic'')
***** Rannyezh Durham (''Pitmatic'')
*****Rannyezh Cumbrian
***** Rannyezh Cumbrian
*****Rannyezh [[Yorkshire]]
***** Rannyezh [[Yorkshire]]
*****Rannyezh [[Lancashire]]
***** Rannyezh [[Lancashire]]
*****Rannyezh Merseyside (''Scouse'')
***** Rannyezh Merseyside (''Scouse'')
*****Rannyezh Manchester
***** Rannyezh Manchester
****Rannyezh ar Midlands
**** Rannyezh ar Midlands
*****Rannyezhoù Midlands ar reter
***** Rannyezhoù Midlands ar reter
******Rannyezh Derbyshire
****** Rannyezh Derbyshire
******Rannyezh Nottingham
****** Rannyezh Nottingham
******Rannyezh Lincolnshire
****** Rannyezh Lincolnshire
******Rannyezh Leicestershire
****** Rannyezh Leicestershire
*****Rannyezhoù Midlands ar c'hornôg
***** Rannyezhoù Midlands ar c'hornôg
******Rannyezh ar Black Country (''Yam Yam'')
****** Rannyezh ar Black Country (''Yam Yam'')
******Rannyezh Birmingham (''Brummie'')
****** Rannyezh Birmingham (''Brummie'')
****Rannyezh [[East Anglia]]
**** Rannyezh [[East Anglia]]
*****Rannyezh Norfolk
***** Rannyezh Norfolk
****Saozneg ar su
**** Saozneg ar su
*****[[Received Pronunciation]]
***** [[Received Pronunciation]]
*****Rannyezh an Aber (''estuary English'')
***** Rannyezh an Aber (''estuary English'')
*****Rannyezh [[Cockney]]
***** Rannyezh [[Cockney]]
*****Rannyezh Somerset
***** Rannyezh Somerset
*****Rannyezh Devon
***** Rannyezh Devon
*****Rannyezh saoznek [[Kernev-Veur]]
***** Rannyezh saoznek [[Kernev-Veur]]
*****Saozneg [[Aostralia]]
***** Saozneg [[Aostralia]]
*****Saozneg [[Zeland Nevez]]
***** Saozneg [[Zeland Nevez]]
****Saozneg [[Bro-Skos]]
**** Saozneg [[Bro-Skos]]
****Saozneg [[Norzhamerika]]
**** Saozneg [[Norzhamerika]]
*****Saozneg [[Kanada]]
***** Saozneg [[Kanada]]
*****Rannyezh Boston
***** Rannyezh Boston
*****Rannyezh su ar [[Stadoù-Unanet]]
***** Rannyezh su ar [[Stadoù-Unanet]]
*****[[General American]]
***** [[General American]]
*****Rannyezh New York
***** Rannyezh New York
*****Rannyezh [[Kalifornia]]
***** Rannyezh [[Kalifornia]]
*****Rannyezh [[Hawaii]]
***** Rannyezh [[Hawaii]]
*****Saozneg re du ar [[Stadoù-Unanet]] (''[[Ebonikeg]]'')
***** Saozneg re du ar [[Stadoù-Unanet]] (''[[Ebonikeg]]'')
*****Saozneg [[Liberia]]
***** Saozneg [[Liberia]]
****(Doareoù-yezh all)
**** (Doareoù-yezh all)
*****Saozneg [[Iwerzhon]]
***** Saozneg [[Iwerzhon]]
*****Saozneg ar [[Karaibez|C'haraibez]]
***** Saozneg ar [[Karaibez|C'haraibez]]
*****Saozneg [[Jamaika]]
***** Saozneg [[Jamaika]]
*****Saozneg an [[Douar-Nevez]]
***** Saozneg an [[Douar-Nevez]]
*****Saozneg [[Hong Kong]]
***** Saozneg [[Hong Kong]]
*****Saozneg [[Suafrika]]
***** Saozneg [[Suafrika]]
*****Saozneg [[India]]
***** Saozneg [[India]]
*****Saozneg (''[[Singlish]]'')
***** Saozneg (''[[Singlish]]'')
*****Saozneg (''[[Manglish]]'')
***** Saozneg (''[[Manglish]]'')
***[[Skoteg]]
*** [[Skoteg]]
****Skoteg an inizi
**** Skoteg an inizi
****Skoteg an norzh
**** Skoteg an norzh
****Skoteg ar c'hreiz
**** Skoteg ar c'hreiz
****Skoteg ar su
**** Skoteg ar su
****[[Skoteg Ulster]]
**** [[Skoteg Ulster]]
****Skoteg ar c'hêrioù bras
**** Skoteg ar c'hêrioù bras
***[[Yoleg]]
*** [[Yoleg]]
*[[Yezhoù germanek ar reter]]
* [[Yezhoù germanek ar reter]]
**[[Goteg Krimea]] ([[Yezh varv]])
** [[Goteg Krimea]] ([[Yezh varv]])
**[[Goteg]] {[[Yezh varv]]
** [[Goteg]] {[[Yezh varv]]
**[[Vandaleg]] ([[Yezh varv]])
** [[Vandaleg]] ([[Yezh varv]])
**[[Burgondeg (yezh c'hermanek)|Burgondeg]] ([[Yezh varv]])
** [[Burgondeg (yezh c'hermanek)|Burgondeg]] ([[Yezh varv]])
*[[Yezhoù skandinavek|Yezhoù germanek an norzh]]
* [[Yezhoù skandinavek|Yezhoù germanek an norzh]]
**[[Norseg]]
** [[Norseg]]
**[[Henc'hutneg]]
** [[Henc'hutneg]]
**Yezhoù nordek ar c'hornôg
** Yezhoù nordek ar c'hornôg
***[[Norvegeg]] (''[[Nynorsk]]'') (n'eo ket sur)
*** [[Norvegeg]] (''[[Nynorsk]]'') (n'eo ket sur)
***[[Islandeg]]
*** [[Islandeg]]
***[[Faeroeg]]
*** [[Faeroeg]]
***[[Norneg]] ([[Yezh varv]])
*** [[Norneg]] ([[Yezh varv]])
**Yezhoù nordek ar reter
** Yezhoù nordek ar reter
***[[Daneg]]
*** [[Daneg]]
***[[Norvegeg]] (''[[Bokmål]]'' ha ''Riksmål'')
*** [[Norvegeg]] (''[[Bokmål]]'' ha ''Riksmål'')
***[[Svedeg]]
*** [[Svedeg]]


== Geriaoueg ==
== Geriaoueg ==
Linenn 325: Linenn 325:
[[ms:Rumpun bahasa Germanik]]
[[ms:Rumpun bahasa Germanik]]
[[mwl:Lhénguas germánicas]]
[[mwl:Lhénguas germánicas]]
[[nap:Lenghe germàniche]]
[[nds:Germaansche Spraken]]
[[nds:Germaansche Spraken]]
[[nds-nl:Germaanse sproaken]]
[[nds-nl:Germaanse sproaken]]

Stumm eus an 13 Eos 2011 da 03:17

Ar yezhoù germanek

Ur skourr eus ar yezhoù indezeuropek eo ar yezhoù germanek.

Ar saozneg eo ar yezh c'hermaneg muiañ komzet o vezañ m'emañ barrek warnañ tro-dro da 340 milion a dud evel yezh kentañ ha gant meur a hini all dre ar bed a-bezh evel eil yezh. E-touez ar yezhoù germanek pennañ all e kaver an alamaneg komzet gant 120 milion a dud evel yezh kentañ, an izelvroeg hag ar yezhoù skandinavek.

Diorroet e oa bet an holl yezhoù germanek diwar an Henc'hermaneg, komzet tro-dro d'ar 1añ milved kent Jezuz e norzh Europa.

Kavet e vez roudoù skrivet eus ar yezhoù germanek bet enrollet gant Tacitus eus ar Iañ kantved kent Jezuz.

Adalek an Eil kantved goude Jezuz-Krist e oa bet kroget da skrivañ ar yezhoù germanek gant runoù anvet Henfuthark. Diouzh an tu all e veze skrivet ar goteg gant al lizherenneg c'hotek bet krouet gant an eskop Ulfilas evit treiñ ar Bibl er IVe kantved. War-lerc'h e voe degaset al lizherenneg latin gant ar venec'h kristen evit skrivañ ar yezhoù germanek all, nemet ar yezhoù skandinavek a gendalc'he d'ober gant ar runoù a-hed amzerioù ar Vikinged.

Bremañ e vez implijet al lizherenneg latin evit skrivañ an holl yezhoù germanek, a-wechoù gant un nebeut lizherennoù ispisial ouzhpenn, da skwer

Gwechall ivez e veze skrivet ha moulet meur a yezh germanek, dreist-holl an alamaneg, gant ur stil ispisial anvet fraktur.

Setu un nebeut perzhioù yezhoniel a gaver er yezhoù germanek nemetken:

  1. Eeunadur eus amzerioù indez-europeek e amzer-a-vremañ ha amzer dremenet
  2. Implij ul lostger dre-zent (/d/ pe /t/) e lec'h ur c'hemmadur a vokalenn (ablaut) da ziskouez an amzer dremenet. Gwelet: Verb gwan germanek.
  3. Bezañs daou zoare displegadur verb : gwan (oc'h implijout ul lostger dre zent) ha kreñv (oc'h implij ablaut).
  4. Implij anvioù-gwan kreñv ha gwan.
  5. Ar c'hemmadur kensonennek anavezet dindan anv Lezenn Grimm.
  6. Un nebeut gerioù a zo diaes da liammañ gant gwriziennoù indez-europeekmet hag a vez kavet e-barzh hogozik tout ar yezhoù germanek Gwelet Martezadenn ar gwiskad-dindan germanek.
  7. Dilec'hiadur ar pouezh-mouezh war ar wrizienn.

Renkadur ar yezhoù germanek

Setu ur roll eus ar yezhoù hag ar rannyezhoù germanek pennañ:

Geriaoueg

Un nebeut eus ar gerioù en daolenn-mañ o deus kemmet o zalvoudegezh e-pad ar milvedoù. Da skouer ez eo liammet ar ger Sterben (mervel) ouzh ar ger saoznekstarve (bezañ gant an naon). Bez ez eus d'an nebeutañ un heuliad d'un andon nann-germanek boutin (ounce hag a zeu eus al Latin)

Saozneg Skoteg Frizeg Afrikaneg Izelvroeg Sakseg izel Alamaneg Goteg Islandeg Faeroeg Svedeg Daneg Norvegeg (Bokmål) Norvegeg (Nynorsk)
Apple Aiple Apel Appel Appel Appel Apfel Aplus Epli Epl(i) [1] Äpple Æble Eple Eple
Board Buird Board Bord Bord Boord Brett / Bord [2] Baúrd Borð Borð Bord Bord Bord Bord
Beech Beech Boeke/ Boekebeam Beuk Beuk Böke Buche Bōka [3]/ -bagms Bók Bók Bok Bøg Bøk Bøk, Bok
Book Beuk Boek Boek Boek Book Buch Bōka Bók Bók Bok Bog Bok Bok
Breast Breest Boarst Bors Borst Bost Brust Brusts Brjóst Bróst Bröst Bryst Bryst Bryst
Brown Broun Brún Bruin Bruin Bruun Braun Bruns Brúnn Brúnur Brun Brun Brun Brun
Day Day Dei Dag Dag Dag Tag Dags Dagur Dagur Dag Dag Dag Dag
Dead Deid Dea Dood Dood Dood Tot Dauþs Dauður Deyður Död Død Død Daud
Die (Starve) Dee Stjerre Sterf Sterven Döen/ Starven Sterben Diwan Deyja Doyggja Døy
Enough Eneuch Genôch Genoeg Genoeg Noog Genug Ganōhs Nóg Nóg/ Nógmikið Nog Nok Nok Nok
Finger Finger Finger Vinger Vinger Finger Finger Figgrs Fingur Fingur Finger Finger Finger Finger
Give Gie Jaan Gee Geven Geven Geben Giban Gefa Geva Giva / Ge Give Gi Gje(va)
Glass Gless Glês Glas Glas Glas Glas Gler Glas Glas Glas Glass Glas
Gold Gowd Goud Goud Goud Gold Gold Gulþ Gull Gull Guld/ Gull Guld Gull Gull
Hand Haund Hân Hand Hand Hand Hand Handus Hönd Hond Hand Hånd Hånd Hand
Head Heid Holle Hoof [4]/ Kop[5] Hoofd/ Kop[5] Kopp[5] Haupt/ Kopf[5] Háubiþ Höfuð Høvd/ Høvur Huvud Hoved Hode Hovud
High Heich Heech Hoog Hoog Hoog Hoch Háuh Hár Høg/ur Hög Høj Høy/høg Høg
Home Hame Hiem Heim [6]/ Tuis[7] Heim [6]/Thuis[7] Heim Heim Háimōþ Heim Heim Hem Hjem Hjem/heim Heim
Hook Heuk Hoek Haak Haak Haak Haken Krappa/ Krampa Krókur Krókur/ Ongul Hake/ Krok Hage/ Krog Hake/ Krok Hake/ Krok[8]
House Hoose Hûs Huis Huis Huus Haus Hūs Hús Hús Hus Hus Hus Hus
Many Mony Mannich/Mennich Menige Menig Mennig Manch Manags Margir Mangir/ Nógvir Många Mange Mange Mange
Moon Muin Moanne Maan Maan Maan Mond Mēna Tungl/ Máni Máni/ Tungl Måne Måne Måne Måne
Night Nicht Nacht Nag Nacht Natt/ Nacht Nacht Nótt Nótt Natt Natt Nat Natt Natt
No Nae Nee Nee Nee(n) Nee Nein (Nö, Nee) Nei Nei Nej Nej Nei Nei
Old Auld Âld Oud Oud, Gammel [9] Oll Alt Sineigs Gamall (but: eldri, elstur) Gamal (but: eldri, elstur) Gammal (but: äldre, äldst) Gammel (but: ældre, ældst) Gammel (but: eldre, eldst) Gam(m)al (but: eldre, eldst)
One Ane Ien Een Een Een Eins Áins Einn Ein En En En Ein
Ounce Unce Ûns Ons Ons Ons Unze Unkja Únsa Únsa Uns Unse Unse Unse
Snow Snaw Snie Sneeu Sneeuw Snee Schnee Snáiws Snjór Kavi/ Snjógvur Snö Sne Snø Snø
Stone Stane Stien Steen Steen Steen Stein Stáins Steinn Steinur Sten Sten Stein Stein
That That Dat Dit, Daardie Dat, Die Dat (Dit) Das Þata Það Tað Det Det Det Det
Two/Twain Twa Twa Twee Twee Twee Zwei (Zwo) Twái Tveir/ Tvær/ Tvö Tveir (/Tvá) Två To To To [10]
Who Wha Wa Wie Wie Wokeen Wer Ƕas (Hwas) Hver Hvør Vem Hvem Hvem Kven
Worm Wirm Wjirm Wurm Wurm/ Worm Worm Wurm Maþa Maðkur, Ormur Maðkur/ Ormur Mask/ Orm [11] Orm Mark/ Makk/ Orm Mark/ Makk/ Orm [11]
Saozneg Skoteg Frizeg Afrikaneg Izelvroeg Sakseg izel Alamaneg Goteg Islandeg Faeroeg Svedeg Daneg Norvegeg (Bokmål) Norvegeg (Nynorsk)

Gwelet ivez

Liammoù diavaez

Notennoù

  1. The cognate means 'potato'. The correct word is 'Súrepli'.
  2. Brett used in Southern, Bord also used in Northern Germany
  3. Attested meaning 'letter', but also means beech in other Germanic languages, cf. Russian buk 'beech', bukva 'letter', maybe from Gothic.
  4. Now only used in compound words such as hoofpyn (headache) and metaphorically such as hoofstad (capital city).
  5. 5,0 5,1 5,2 ha5,3 From an old Latin borrowing, akin to "cup".
  6. 6,0 ha6,1 Archaic: now only used in compound words such as 'heimwee' (homesickness).
  7. 7,0 ha7,1 From a compound phrase akin to "to house"
  8. Ongel is also used for fishing hook.
  9. Old and decayed.
  10. Dialectally tvo/ två/ tvei (m), tvæ (f), tvau (n).
  11. 11,0 ha11,1 The cognate means 'snake'.