Fyodor Dostoyevskiy : diforc'h etre ar stummoù
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
[[Skeudenn:Dostoevsky.jpg|right|thumb|200px|Fyodor Dostoyevskiy]] |
[[Skeudenn:Dostoevsky.jpg|right|thumb|200px|Fyodor Dostoyevskiy]] |
||
'''Fyodor Mic'haylovtc'h Dostoyevskiy''' ([[ruseg]] Фёдор Миха́йлович Достое́вский, [[romanekadur|treuzskrivet]] ivez '''Fedor Dostoïevski''') a oa ur skrivagner rusian ganet d'an |
'''Fyodor Mic'haylovtc'h Dostoyevskiy''' ([[ruseg]] Фёдор Миха́йлович Достое́вский, [[romanekadur|treuzskrivet]] ivez '''Fedor Dostoïevski''') a oa ur skrivagner rusian ganet e [[Moskov]] d'an [[30 a viz Here]] (hervez an [[deiziadur juluan]]/[[11 a viz Du]]) [[1821]] ha marvet e [[Sant-Petersbourg]] d'an [[28 a viz Genver]] (pe [[9 a viz C'hwevrer]] [[1881]]. Sellet e vez outañ e vez evel unan eus ar romantourien vrasañ eus e amzer. Levezont en deus kalz skrivagnerien ha prederourien. |
||
Map ur |
Map ur surjian eus an arme e oa. Goude ur vugaleaj diaes ez eas war ar studi en Akademiezh ijinourezh milourel Sant-Petersbourg hag e echuas isletanant. Klañv e oa gant [[Drougsant|droug Sant-Yann]] abaoe e 26 vloaz. Adalek 1842 e labouras evit ministrerezh an difenn evel tresour. E 1844 e roas e zilez da'n em ouestlañ d'e romant kentañ, ''An dud paour'', hag e embannas romant [[Honoré de Balzac|Balzac]] ''[[Eugénie Grandet]]''. E [[1849]] e voe arestet ha kondaonet d'ar marv abalamour ma oa ezel eus ur strollad frankizour - ar [[Kelc'h Petrashevsky|C'helc'h Petrashevsky]] . D'ar mare diwezhañ e voe digastizet gant an [[Tsar]] hag harluet da [[Omsk]] en ur prizon eus [[Siberia]], e-doug pevar bloavezh. Echui a reas e gastiz e [[1854]] hag anvet e oa ofiser en ur rejimant eus Siberia. Dimeziñ a ra eno gant Maria Dmitrievna Issaïeva e 1857. E [[1859]] hepken e oa roet e ditloù noblañs dezhañ en-dro hag e oa aotreet da embann. E 1860 e roas e zilez eus an arme hag etistroas da Sant-Petersbourg. E-pad meur a vloavezh e veajas en Europa. En em ouestlañ a rae a-zevri da sevel levrioù. Klask a rae gounit arcc'hant o c'hoari met goloet e oa buan a zleoù. Un temz-spered teñval en doa. E-pad e veajoù e teu da vezañ ur "frankizour" entanet evit e vro ha dreist holl ur brogarour. Dont a ra da vezañ brudet pa zistro da Rusia e 1871 goude embannadur e oberenn ''torfedoù ha kastizoù'' e 1866 hag hini ''An Diot'' e 1868 a zigor e brantad meürded ma skrivo e oberennoù gwellañ : ''Ar pried peubadus'' (1870), ''An drouksperedoù'' (1871) hag ''Ar breudeur Karamazov'' (1880). |
||
En dienez e varvas met goude e varv e oa graet dezhañ un interamant broadel. |
|||
== E oberennoù== |
== E oberennoù== |
Stumm eus an 20 Gou 2011 da 14:59
Fyodor Mic'haylovtc'h Dostoyevskiy (ruseg Фёдор Миха́йлович Достое́вский, treuzskrivet ivez Fedor Dostoïevski) a oa ur skrivagner rusian ganet e Moskov d'an 30 a viz Here (hervez an deiziadur juluan/11 a viz Du) 1821 ha marvet e Sant-Petersbourg d'an 28 a viz Genver (pe 9 a viz C'hwevrer 1881. Sellet e vez outañ e vez evel unan eus ar romantourien vrasañ eus e amzer. Levezont en deus kalz skrivagnerien ha prederourien.
Map ur surjian eus an arme e oa. Goude ur vugaleaj diaes ez eas war ar studi en Akademiezh ijinourezh milourel Sant-Petersbourg hag e echuas isletanant. Klañv e oa gant droug Sant-Yann abaoe e 26 vloaz. Adalek 1842 e labouras evit ministrerezh an difenn evel tresour. E 1844 e roas e zilez da'n em ouestlañ d'e romant kentañ, An dud paour, hag e embannas romant Balzac Eugénie Grandet. E 1849 e voe arestet ha kondaonet d'ar marv abalamour ma oa ezel eus ur strollad frankizour - ar C'helc'h Petrashevsky . D'ar mare diwezhañ e voe digastizet gant an Tsar hag harluet da Omsk en ur prizon eus Siberia, e-doug pevar bloavezh. Echui a reas e gastiz e 1854 hag anvet e oa ofiser en ur rejimant eus Siberia. Dimeziñ a ra eno gant Maria Dmitrievna Issaïeva e 1857. E 1859 hepken e oa roet e ditloù noblañs dezhañ en-dro hag e oa aotreet da embann. E 1860 e roas e zilez eus an arme hag etistroas da Sant-Petersbourg. E-pad meur a vloavezh e veajas en Europa. En em ouestlañ a rae a-zevri da sevel levrioù. Klask a rae gounit arcc'hant o c'hoari met goloet e oa buan a zleoù. Un temz-spered teñval en doa. E-pad e veajoù e teu da vezañ ur "frankizour" entanet evit e vro ha dreist holl ur brogarour. Dont a ra da vezañ brudet pa zistro da Rusia e 1871 goude embannadur e oberenn torfedoù ha kastizoù e 1866 hag hini An Diot e 1868 a zigor e brantad meürded ma skrivo e oberennoù gwellañ : Ar pried peubadus (1870), An drouksperedoù (1871) hag Ar breudeur Karamazov (1880). En dienez e varvas met goude e varv e oa graet dezhañ un interamant broadel.
E oberennoù
N'eus bet embannet nemet ur gontadenn diwar bluenn Dostoievski e brezhoneg : Hunvre un den lu, troet diwar ar rusianeg gant André Markowicz ha Yann-Varc'h Thorel, An Treizher, 2006 (anv orin : Son smeshnogo cheloveka, e rusianeg Сон смешного человека).
Romantoù
- (1846) Bednye lyudi (Бедные люди); Tud Paour
- (1846) Dvojnik (Двойник. Петербургская поэма); An Doubl: Ur varzhoneg eus Petersbourg
- (1849) Netochka Nezvanova (Неточка Незванова); Netochka Nezvanova (diechu)
- (1859) Dyadyushkin son (Дядюшкин сон); Hunvre an eontr
- (1859) Selo Stepanchikovo i ego obitateli (Село Степанчиково и его обитатели); Kêriadenn Stepanchikovo
- (1861) Unizhennye i oskorblennye (Униженные и оскорбленные); English translation: The Insulted and Humiliated
- (1862) Zapiski iz mertvogo doma (Записки из мертвого дома); Ti ar Re Varv
- (1864) Zapiski iz podpolya (Записки из подполья); Notennoù eus Dindan Zouar
- (1866) Prestuplenie i nakazanie (Преступление и наказание); Torfed ha Kastiz
- (1867) Igrok (Игрок); English translation: Ar C'hoarier
- (1869) Idiot (Идиот); English translation: An diod
- (1870) Vechnyj muzh (Вечный муж); Ar Gwaz Peurbadel
- (1872) Besy (Бесы); English translation: The Possessed
- (1875) Podrostok (Подросток); The Raw Youth
- (1881) Brat'ya Karamazovy (Братья Карамазовы); Ar Vreudeur Karamazov
Kontadennoù
- (1846) Gospodin Prokharchin (Господин Прохарчин); An aotrou Prokharchin
- (1847) Roman v devyati pis'mah (Роман в девяти письмах); Romant e Nav Lizher
- (1847) Hozyajka (Хозяйка); Ar Berc'hennez
- (1848) Polzunkov (Ползунков); Polzunkov
- (1848) Slaboe serdze (Слабое сердце); Ur Galon Wan
- (1848) Chestnyj vor (Честный вор); Ul Laer Onest
- (1848) Elka i svad'ba (Елка и свадьба); Ur Wezenn Nedeleg hag un Eured
- (1848) Chuzhaya zhena i muzh pod krovat'yu (Чужая җена и муҗ под кроватю); English translation: The Jealous Husband
- (1848) Belye nochi (Белые ночи); Nozvezhioù Gwenn
- (1849) Malen'kij geroj (Маленький герой); Un Haroz Bihan
- (1862) Skvernyj anekdot (Скверный анекдот); Un Istor Divalav
- (1865) Krokodil (Крокодил); Ar C'hrokodil
- (1873) Bobok (Бобок); Bobok
- (1876) Krotkaja (Кроткая); Ur C'hrouadur Jentil
- (1876) Muzhik Marej (Мужик Марей); Ar C'houer Marey
- (1876) Mal'chik u Hrista na elke (Мальчик у Христа на елке); Ar Wezenn Nedeleg Neñvel
- (1877) Son smeshnogo cheloveka (Сон смешного человека); Hunvre un den lu, troet diwar ar rusianeg gant André Markowicz ha Yann-Varc'h Thorel, An Treizher, 2006.
Ar pemp danevell diwezhañ (1873-1877) a zo lakaet el levr Deizlevr ur Skrivagner.
Skridoù all
- Winter Notes on Summer Impressions (1863)
- A Writer's Diary (Дневник писателя) (1873–1881)
- Lizheroù