9 × 19 mm Parabellum

9 × 19 mm Parabellum | |
---|---|
![]() Kartouchennoù 9 mm Parabellum hag o boled (e-kreiz) | |
Doare | |
Doare korf an douilhez | kreuzenn, eeun |
Doare skeiñ | e-kreiz |
Bro orin | ![]() |
Muzulioù | |
Ø bannadell | 9,01 mm |
Ø trogleuziñ | 8,82 mm |
Ø kolier | 9,65 mm |
Ø korf an douilhez | 9,93 mm |
Ø strad | 9,96 mm |
Tevder ar strad | 1,27 mm |
Hirder an douilhez | 19,15 mm |
Hirder ar gartouchenn | 29,69 mm |
Perzhioù all | |
Pouez ar gartouchenn | 12 g |
Pouez ar vannadell | 3,9 g - 8,4 g Boled standart : 125 greunenn (8,10 g) |
Tizh mont e-maez V0 | 350 - 610 m/s |
Gwask ar gazoù d'ar muiañ | 2.350 bar |
Energiezh ar vannadell | 481 - 538 J |
Emors | SP |
Lezenn | |
Rummad e Bro-C'hall | B |
An 9 × 19 mm Parabelllum, anvet ivez 9 mm Luger, zo ur c'halibr kartouchennoù savet e 1902 evit ar pistolennoù damaotomatek Parabellum a groge da vezañ implijet en arme alaman[1]. Ar c'halibr armoù-dorn implijetañ eo er bed bremañ[2], abalamour dezhañ da vezañ unan eus munisionoù standart AFNA.
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Savet e voe ar gartouchenn e 1902 diwar c'houlenn morlu an Impalaeriezh alaman, a oa plijet gant ar c'hartouchennoù 7,65 mm Parabellum met a glaske ur galloud-herzel uheloc'h. An embregerezh DWM a verraas neuze hirder douilhez ar 7,65 mm hag a uhelaas kalibr he munision betek 9,01 mm. Ar morlu a zibabas ar bistolenn Parabellum kambret evit ar gartouchenn nevez e 1904. Heuliet e voe gant an tirlu e 1908, pa choazas ar bistolenn Parabellum P08. E 1917 e voe kemmet ar boled krenngernennek orin evit unan begek ha gwisket. Ar stumm-mañ eo ar vannadell standart implijet betek hiziv. Goude ar Brezel-bed Kentañ e krogas broioù all da implijout ar munision en o armoù standart. An hini gentañ anezhe e voe Belgia, a choazas ar Browning Hi-Power kambret e 9 mm Parabellum[3].
Implijet e voe ar munision gant an armeoù alaman e-pad an Eil Brezel-bed, e-barzh armoù standart evel an MP40 pe ar Walther P38, met broioù all a grogas da sevel armoù kambret evit ar munision, evel ar bistolenn-vindrailher STEN saoz, evit aesaat o implij gant ar Rezistanted a-drugarez da gartouchennoù seziset da gentañ. Goude ar brezel e ledas tamm-ha-tamm implij an 9 mm Parabellum evel kartouchennoù standart an armoù-dorn hag ar pistolennoù-mindrailher e armeoù AFNA hag e kalz servijoù polis. Ar Stadoù-Unanet a chomas pelloc'h gant ar .45 ACP, met choaz armoù evel ar Beretta 92 evit an arme stadunanat er bloavezhioù 1980 a lakaas an 9 mm Parabellum da vezañ ar c'halibr armoù-dorn implijetañ er bed hiziv an deiz[3].
Danvez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Boledoù an 9 mm Parabellum a vez alies ur galonenn blom gwisket gant laton, ha douilhez ar munision a zo e laton ivez peurliesañ. Douilhezioù e danvezioù all evel an dir kouevret (Alamagn, 1940), an dir penn-da-benn (Alamagn, 1941-1945 pe Frañs e 1954) pe an aluminioù (Suis e-pad an Eil Brezel-bed) a gaver ivez. An houarn zo bet implijet evit produiñ boledoù gant an Trede Reich ivez, pa oa berrentez war ar plom e-kerzh ar brezel[4].
Anvioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Implijet e voe ar gartouchenn er bistolenn Luger P08 savet gant Georg Luger, un arm hag a zeuas da vezañ poblek e Stadoù-Unanet Amerika e hanterenn gentañ an XXvet kantved. En Europa e raer gant an anv 9 mm Parabellum pe 9 mm Para ; e Stadoù-Unanet Amerika e vez anvet aliesoc'h 9 mm Luger. Saverien munisionoù eus Europa evel Sellier & Bellot a ra muioc'h-mui gant an anv Luger da glask gounit tachenn war ar marc'had amerikan.
Un nebeud armoù brudet kambret e 9 mm Parabellum
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Muzulioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Liammoù diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- (fr) Taolenn ar munision war lec'hienn ar CIP
Daveennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ (fr) 9 mm Para war Club de tir 22-28 (lennet d'an 28/08/2024)
- ↑ (fr) HOUSTON Rob, STROYAN Christine (renerezh), Armes à feu de légende, Larousse, 2019, p. 309
- ↑ 3,0 ha3,1 (en) POPENKER Maxim, 9mm Luger – 9×19 Luger / Parabellum, Modern Firearms (lennet d'ar 06/05/2025)
- ↑ (fr) 9 mm Parabellum war Arme et Passion (lennet d'ar 06/05/2025)