Treduder

An iliz

Anv gallek (ofisiel)

Tréduder

Melestradurezh

22350

22310

Maer
Amzer gefridi

Patricia Le Guéziec
Meurzh 2021-2026

Etrekumuniezh

Lannuon-Treger Kumuniezh

Bro velestradurel

Bro Treger ha Goueloù

Lec'hienn web

http://www.treduder.fr

Poblañsouriezh

Poblañs

193 ann. (2020)^[1]

Stankter

40 ann./km²

Douaroniezh

Daveennoù
lec'hiañ

48° 39′ 04″ Norzh
3° 33′ 40″ Kornôg / 48.6511111111, -3.56111111111

Uhelderioù

kreiz-kêr : 70 m
bihanañ 0 m — brasañ 108 m

Gorread

4,80 km²

Treduder

Treduder (distaget [treˈdyː.dər]) zo ur gumun e Breizh, e Bro-Dreger hag e departamant Aodoù-an-Arvor.

Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Bevennoù Treduder :

ar stêr Roskoad er reter a ra an disparti gant Plouzelambr ;
Lanvaeleg er su ;
ar stêr Dour-Elego pe Rinier Rozambaou a ra an disparti gant Plufur, ha war-du an norzh gant Plistin, el Lev-Draezh, pa'c'h a da 'n em veskañ gant ar stêr Yar.

Kumunioù amezek: Lokmikael; Plouzelambr; Lanvaeleg; Plufur; Plistin

Anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tre dud er signifie littéralement trève ou territoire des gens de l'air, c'est-à-dire des champs, de la campagne, par opposition, peut-être, aux habitants de Plestin, qui étaient autrefois, et sont même encore aujourd'hui, des citadins, du moins relativement. Après cela, nous n'entendons pas, ici plus qu'ailleurs, porter atteinte au droit d'interprétation de nos lecteurs. Nous n'affirmons que la signification littérale des trois mots bretons dont se compose le nom de la commune qui nous occupe.
– Benjamin Jollivet (1859)

Régis de Saint-Jouan (1990) : "Tredudel, 1330; Tréduder, adalek 1427"

Tretudel, 1330; Treduder, fin XIV; 1427; 1444".

Quoique transcrit Tretudel dans ce document, souvent fautif, il n'est pas douteux que le bourg portait déjà alors son nom actuel. Remontant au haut Moyen Age, le toponyme, formé avec le vieux-breton treb "village", a pour second élément un obscur saint breton Tuder, qui figure sous la forme Tuterius dans la liste fabuleuse des évêques du Yaudet. Si par analogie on lui avait déjà substitué en 1632, comme patron de l'église, saint Théodore, martyr romain, il demeura du moins le titulaire de la fontaine voisine, dont l'eau passait pour guérir les porcs. Et si son substitut avait son pardon le 9 novembre, il était de son côté fêté le troisième dimanche de juillet. Plusieurs parcelles rappellent encore son nom, dont l'une, non loin de Coz-Castel, dite Coat-San-Tuder "bois de Saint-Tuder".

Bien que la tradition locale en fasse un des compagnons de saint Efflam qui venant d'Irlande aurait débarqué sur la Lieue de Grève, il porte un nom d'origine brittonique. Attesté dans Rostudel, village de Crozon (Fin.), noté Ros Tuder au XIè siècle, il correspond, sans que ce soit pour autant nécessairement le même personnage, au nom de saint gallois Tudyr, honoré à Darowen (Montgomeryshire) et à Mynydd Islwyn (Monmouthshire).
– Bernard Tanguy (1992)

Hervé Abalain (2000) : "Tretudel en 1330; "village de Tuder", saint obscur".

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gouestlet eo Treduder da sant Tuder a zo, hervez ar vojenn, deuet e Breizh gant sant Eflamm, patron Plistin, ha sent all o deus lezet o anv er c'horn-bro tro-war-dro: Kirio, Nerin, Garan, Kemo, Kivir. Daoust d'ul lodenn eus al Lev-Draezh bezañ war gumun Treduder eo al labour-douar en deus lakaet ar barrez da vevañ, gwezhall-gozh gant al lin ha betek kreiz an XX^vet kantved gant an avaloù. Brudet-bras e oa sistr Treduder. Hirie an deiz eo aet da get buhez ekonomikel ar barrez, met a bep seurt arzourien a zo deuet d'en em staliañ enni. Gallout a reer menegiñ anv ar Charlezenn, ur plac'h drouk a oa staliet gant he bandennad laeron er c'hoadoù a-hed an aod, er XVI^vet kantved.

XX^vet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mervel a reas 31 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 7,11 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911^[2].

Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

An iliz katolik.

Iliz katolik Sant Tuder
("Sant Teodor" ent-ofisiel bremañ).
Feunteun Sant Tuder.
Plakenn ar re varv (1914-1918) er vered, luc’hskeudenn^[3].

Emdroadur ar boblañs 1962-2012[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Niver a annezidi

Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mare		Anv	Strollad	Karg
Roll maered ar gumun
Meurzh 2021	-	Patricia Le Guéziec
2014	Du 2020	René Piolot
C'hwevrer 2000	C'hwevrer 2014^[4]	Jean-Claude Paris	digostezenn	Sekretour melestradurel
?	?	Amédée Boulanger
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.