Rospezh
| Rospezh | ||
|---|---|---|
 An iliz katolik. | ||
| Anv gallek (ofisiel) | Rospez | |
| Bro istorel | Treger | |
| Melestradurezh | ||
| Departamant | Aodoù-an-Arvor | |
| Arondisamant | Lannuon | |
| Kanton | Lannuon | |
| Kod kumun | 22265 | |
| Kod post | 22300 | |
| Maer Amzer gefridi | Jacques Robin 2014-2026 | |
| Etrekumuniezh | Lannuon-Treger Kumuniezh | |
| Bro velestradurel | Bro Treger ha Goueloù | |
| Lec'hienn web | (fr)Ti-kêr | |
| Poblañsouriezh | ||
| Poblañs | 1 778 ann. (2020)[1] | |
| Stankter | 134 ann./km² | |
| Douaroniezh | ||
| Daveennoù lec'hiañ | ||
| Uhelderioù | kreiz-kêr : 80 m bihanañ 31 m — brasañ 112 m | |
| Gorread | 13,24 km² | |
|
||
kemmañ  |
||
Rospezh (distaget [ˈrospəs]) a zo ur gumun eus Treger, e Breizh, e departamant Aodoù-an-Arvor, hag en arondisamant ha kanton Lannuon.
Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Emañ ar gumun 9 c'hilometr er reter da Lannuon. Ur gumun vihan eo gant ur 1 600 annezad bennak. Ur gumun diwar ar maez eo bet e-pad pell met o cheñch emañ tamm-ha-tamm abaoe ur pennad. Kreskiñ a ra ar bourk, diwar goust douaroù labour. Tachennoù nevez a zo bet digoret evit lojañ an dud, evel e Komanant Nonenn, ur c'harter nevez-flamm. Ar stêr Gindi a ra disparti gant Kaouenneg-Lanvezeeg.
Kumunioù amezek : Louaneg; Kervaria-Sulard; Trezeni; Lanvilin; Kemperven; Kaouenneg-Lanvezeeg; Lannuon (Bulien; Brelevenez)
Anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- B. Tanguy : Rosbeith, 909; Rospez, fin XIVvet; 1437, 1486
- E. Vallerie : Rosbeith, IXvet; Rospen, 1516
- An anv Rospezh (Rosbeith gwechall) a zo savet gant ar ger kozh "roz" (ur run), hag ur ger all dianav hag a zo liammet gant ar ger brezhonek kozh "paith" a gaver e kembraeg c'hoazh, o talvezout kement ha plaenenn (?). Rospezh a zo bet ur barrez adalek 1437 (diwar dielloù eus al Liger Atlantel, B2982).
Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Hent galian ha roman eus ar Roc'h Derrien da Lannuon :
- Un disrann eus parrez Louaneg eo. Rospezh a c'hellfe bezañ ur diazezadur kozh. Ul lec'h anvet "Rospez-Meur" a oa gwechall. E 1521 e oa bet degaset barnerezh roueel Lannuon da Rospezh abalamour d'ar vosenn.
xxvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 48 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 4,15 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911 .
Eil Brezel-bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn][kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Mervel a reas seizh den ag ar gumun abalamour d'ar brezel .
Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ar Brezoneg er Skol[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol[2].
Klasoù divyezhek[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Klasoù divyezhek a zo er skol gatolik prevez abaoe 2004.
- E distro-skol 2022 e oa 34 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (13,6 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)[3].
Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Tumulus Beauregard (arum).
- Hent galian-ha-roman eus Ar Roc'h-Derrien da Lannuon.
- Kroaz Rolland (1410).
- Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik.
- Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudenn[4].
- Bez' ez eus ur poull-kannañ brav-kenañ nevez-adc'hraet.
Chapel Sant-Andrev a Gerwenn (XVvet)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Chapel Sant Tomael (XVIIvet)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
-
-
-
Gwerenn livet gant ardamezioù
Iliz katolik Sant Pêr ha Sant Paol. Hent ar Groaz e brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
skeudennoù all da zont
Lavaret a zo bet hag iliz Rospezh e oa unan eus ar re vilañ eus bro Lannuon (evel hini Servel) . Ma'z eo gwir hag eo un tamm divalav en diavez, bez ez eus traoù talvoudus bepred da welout e-barzh.
Diavez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
-
An tour
Diabarzh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
-
Banniel Zantez Anna
Hent ar Groaz[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
-
1. Jezuz barnet d'ar marv -
2. Jezuz sammet gant ar Groaz -
3. Jezuz a gouezh evit ar wech gentañ -
4. Jezuz en em gav gant e vamm -
5. Simon -
6. Veronika -
7. Jezuz a gouezh un eil gwech -
8. Jezuz ha merc'hed Israel -
9. Jezuz a gouezh un dervet gwech -
10. Jezuz a zo diwisket -
11. Jezuz a zo staget ouzh ar Groaz -
12. Jezus marv war ar Groaz -
13. Korf Jezuz a zo roet d'e vamm. Itron Varia Druez -
14. Jezuz a zo sebeliet
Kroazioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Emdroadur ar boblañs abaoe 1962[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Niver a annezidi
Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
| Mare | Anv | Strollad | Karg | |
|---|---|---|---|---|
| 1998 | 2004 | Jean-Claude Lagadec | PS | |
| 2004 | 2008 | Martine Le Diuzet | ||
| Meurzh 2008 | - | Jacques Robin | Gwaz takad-bro | |
| N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù. | ||||
Gevelliñ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
| Bro | Kêr | Abaoe |
|---|---|---|
 Iwerzhon
|
An Cheathrú Rua(Daveoù a vank) | (ur raktres hepken, war a seblant) |
Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Tud bet ganet eno[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1871 : Erwan-Vari Gwazdoue, barzh.
Tud douaret eno[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Gwilherm Dubourg (1928-1988) interet eno.
Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- (fr)Régis de Saint-Jouan : Dictionnaire des communes du département des Côtes d'Armor. Éléments d'histoire et d'archéologie. Conseil Général des Côtes d'Armor 1990
- (fr)Bernard Tanguy : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses des Côtes d'Armor. Origine et signification. ArMen - Le Chasse-Marée. 1992
- (br)Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995
Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Notennoù ha daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
- ↑ (fr)Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
- ↑ (br)Ofis ar Brezhoneg
- ↑ (fr)Memorial Genweb