Malgeneg

Malgeneg
An ti-kêr.
Anv gallek (ofisiel)	Malguénac
Bro istorel	Bro-Gwened
Melestradurezh
Departamant	Mor-Bihan
Arondisamant	Pondi
Kanton	Gourin
Kod kumun	56125
Kod post	56300
Maer Amzer gefridi	Dominique Guégan 2014-2020
Etrekumuniezh	Pondi Kumuniezh
Bro velestradurel	Bro Pondi
Lec'hienn web	(fr)malguenac.fr
Poblañsouriezh
Poblañs	1 840 ann. (2020)
Stankter	48 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 04′ 53″ Norzh 3° 03′ 39″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 207 m bihanañ 73 m — brasañ 222 m
Gorread	38,45 km²
Malgeneg

Malgeneg [margəˈnek] a zo ur gumun eus Breizh e Kanton Gourin e departamant ar Mor-Bihan.

Douaroniezh

• War richerioù Bonnechère, Frétu, ha Santez-Trifin, emañ Malgeneg

Kumunioù amezek

Seglian	Klegereg	Klegereg
Gwern		Pondivi
Gwern	Gwern	Ar Sorn

Dezougen

• War al linenn hent-houarn Pondi Mêlann edo Malgeneg.

Anv

• Marteville & Varin ː Maigeechac'h
• Erwan Vallerie ː Malgenac, 1194, 1221 ; Melgennac, 1228 ; Maelgannac, 1274 ; Melguennec, 1301 ; elguennac', Melguenac, 1301 ; Meoulguenac, 1314 ; Meoulguennec, 1314 ; Melguegnac, 1315 ; Melganac, Melguenac, Melguennac, Malguennac, 1315 ; Malganac, Melguenac, 1373 ; Malguenac, 1387 ; Melguengnac, 1482 ; Melguenac, 1516.

Gerdarzh

• Herve Abalain ː un anv den gant mael "penn", "priñs" + cann "gwenn", "skedus".

Istor

XVII^vet kantved

Emsavadeg ar Bonedoù ruz

• Un digoll a 1 500 lur a voe paeet gant ar barrez d'an Aotrou de la Pierre ha da tud all eus Pondivi goude an distrujoù bet graet e kêr e-pad an emsavadeg.
• Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh un den eus Malgeneg, Lescodan e anv, goude an emsavadeg.

Dispac'h Gall

• Melestradurezh: krouet e voe kumun Malgeneg e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e kanton Klegereg; e Bann Pondi e oa; gant lezenn an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix, e voe miret ha brasaet kanton Klegereg gant ar memes anv, ha chom a reas Malgeneg ennañ; lakaet e voe Malgeneg en Arondisamant Pondi bet krouet e 1800.

XIX^vet kantved

• Krouet e voe kumun Ar Sorn d'ar 1añ a viz Meurzh 1869 diwar lodennoù eus kumunioù Bizhui, Gwern, Malgeneg, Pondi ha Stival.

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 89 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 5,08 % eus he foblañs e 1911.

Eil brezel-bed

• Mervel a reas eizh den ag ar gumun abalamour d'ar brezel.
• Tapet e voe eizh rezistant er gumun gant archerien Pondi. C'hwec'h anezhe a voe fuzuilhet e Gwened, an daou all a varvas er c'hampoù-bac'h nazi.

Monumantoù ha traoù heverk

• Lia Sant-Nizon.
• Peulvan Sant-Steven.
• Priodi, ha goude maner Moustouer Lann, XV^vet kantved, bet distrujet e-kerzh XVIII^vet kantved, gant e c'houldri hag e di-oranjez. Deut da vezañ kastell Moustouer Lann, echuet er bloaz 1781.
• Kastell Lesturgant (XV^vet, XVI^vet); adaozet e 1885; kouldri eus 1697; dismantroù un vilin avel eus 1736.
• Iliz sent Pêr ha Paol, bet adaozet e XIX^vet kantved,
• Chapel Itron-Varia Moustouer
• Chapel Sant-Steven Stumultan (XV^vet, XVI^vet); feunteun eus 1881.
• Chapel Sant-Padarn (fin XV^vet-deroù XVI^vet); tour bet adsavet e 1927
• Chapel Sant Pedig (lodennoù eus XVI^vet kantved)
• Chapel Sant Gweltaz (XV^vet-XVIII^vet)
• Dismantroù chapel Sant-Nikolaz.
• Feunteun devosionoù Sant-Nikolaz, bet adaozet e 1862.
• Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc’hskeudenn ha kartenn-bost.

• 
  Iliz Malgeneg; talbenn en aer vat.
• 
  Iliz Malgeneg; an tour.
• 
  Iliz Malgeneg talbenn en aer enep.
• 
  Kalvar ar vered.
• 
  Feunteun Sant-Nikolaz.
• 
  Monumant ar re varv.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1793

• Mammenn : EBSSA.

Tud

• Joakim Gwilhom (1797-1857), skrivagner brezhonek

Ardamezeg ar familhoù

du Roscoët Aotrounez Lesturgant En argant e deir rozenn en gul skoret en geot

El lennegezh

• Eugène Thibault (1871-1929) : Penaos emañ bet savet tour-iliz Malgeneg, Dihunamb niv. 72, Genver 1911 – Adembannet en dastumad Torkad, Al Lanv, 2019, pp.281-3 (ISBN 978-2-916745-31-2)

Liammoù diavaez

• (br) Malgeneg war lec'hienn Geobreizh

Levrlennadur

• (fr)Hervé Abalain : Les noms de lieux bretons. Les Universels Gisserot. 2000
• (fr)Daniel Delattre : Le Morbihan. Les 261 communes. 2004
• (fr)A. Marteville & P. Varin, warlec'hien Ogée : Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne. Molliex. Rennes. 1843. Editions Régionales de l'Ouest. Mayenne. 1993
• (fr)Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• (br)Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995