Loeroù-gaol
 |
 |
Al loeroù-gaol[1] zo ur pezh dilhad-dindan en deus kemeret lec'h al loeroù abaoe ar bloavezhioù 1960.
Hervez o stumm int graet evit an holl dud, met gant ar merc'hed dreist-holl e vezont douget, ha dezho eo e vez klasket o gwerzhañ. Hiziv e vez douget loeroù-gaol gant merc'hedigoù kenkoulz ha gant o mammoù-kozh, gant paotred ivez a-wechoù.
Evel loeroù int d'an divhar, hag evel ur bragoù d'ar c'haol ha d'ar feskennoù, se zo kaoz e vez lavaret loeroù-bragoù ivez gant lod[2].
Talvezout a reont da zerc'hel tomm, da reiñ ur stumm brav d'an divhar pa vezont diskouezet, ha plijus int da zougen. Brudet e voent adalek ar bloavezhioù 1960, pa grogas reuziad ar vrozhig-verr.
Istor al loeroù-gaol[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1938 : ijinet an niloñs gant ar gompagnunezh Du Pont de Nemours
- 1940 : kentañ loeroù niloñs evit ar merc'hed
- 1959 : kentañ loeroù-gaol ijinet gant ar Stadunanad Allan Gant
- 1959 : oberiet e vez loeroù-gaol a-vil-vern gant Glen Raven Mills en SUA
- 1968 : al loeroù-gaol Tels Quels, graet gant Dim.
Ober al loeroù-gaol[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
14 kilometrad neud zo ezhomm d'ober ul loeroù-gaol. En Azia e vez graet ar re varc'hadmatañ, ar re gerañ (ha gwellañ, a-hervez) e Bro-C'hall, Italia hag Alamagn.
Er sportoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Dre ma talc'h tomm e vez douget loeroù-gaol gant sportourien ha dreist-holl ar ruzikerien war zañs.
Kroc'hen ha sorc'henn[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Gant an neuz an « eil kroc'hen » ha meudata plijus an danvez anezho ez eus ganet ur sorc'hennerezh troet gant al loeroù-gaol, ha dreist-holl gant al loeroù-gaol du graet gant un danvez anvet elastan, neuz ar satin, ha doare lufr dezhañ.
Oberourien[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
 |
Setu an anvioù oberourien brudetañ er bed :
|
Loeroù-gaol ha gwazed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Er Grennamzer ha betek an Dispac'h Gall e veze douget dilhad heñvel a-walc'h ouzh loeroù gaol gant ar wazed. Tud zo a lavar e vez douget kalz loeroù-gaol gant ar baotred met ne gredont ket lavarout, gant aon rak ar fallvrudoù.
 |
 |
 |
Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Oberennoù al luc'hskeudenner Philippe Chevallier : awenet pe sorc'hennet gant al loeroù-gaol ?
Pennadoù kar[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ Loeroù-gaol e Pok din Jozefin, Sav-Heol, 2016. Strizhloeroù ha loeroù-bragoù e Geriadur Ménard p. 270-b ; loeroù-bragoù e geriadur Mouladurioù Hor Yezh (1994) ; loeroù-bragoù ha strizhloeroù e Geriadur Al Liamm (2014).
- ↑ Les 1000 premiers mots en breton, Skol an Emsav, 1991, p.39; Skeudennaoueg ar brezhoneg, An Amzer, 2016