Korzenn Geissler

Ur gorzenn Geissler zo ur gorzenn wer enni un aezhenn rouez a ro gouloù pa vez arloet un disvec'hiadenn dredan outi.

Ijinet e voe e 1857 gant ar fizikour ha c'hwezher gwer prusian Heinrich Geissler (1814-1879) a-benn diskouez anadenn an divec'hiadennoù treluc'hus.

Arc'hwelerezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ur gorzenn wer zo damc'houllonderet eus an aer a zo enni ha leuniet gant un aezhenn all pe gant burezh bevargant, pa c'hoazh gant natriom kent bout siellet. Un elektrod zo lakaet e pep penn eus ar gorzenn ; pa vez lakaet un tredanvarr uhel ouzh an elekrodoù e red an tredan dre ar gorzenn.

Gant an tredan e vez tennet elektronoù eus atomoù an aezhenn, da ionennoù e tro an atomoù neuze ; pa zistro an elektronoù dezho e kendreluc'h an aezhenn. Hervez an elfenn gimiek a zo er gorzenn eo liv ar gouloù.

Lies eo ar stummoù a c'haller reiñ d'ar c'horzennoù, ha lies livioù ar gouloù hervez an aezhenn :

Evit an dudi koulz evit diskouez galloudoù an tredan e oa ar c'horzennoù Geissler, pa oa ret mestroniañ teknologiezh ar goullo ha hini an tredanvarroù uhel kent o fardañ. Adal dibenn an XIX^vet kantved e voent lakaet e gwerzh, evit an dudi pergen : rikamanet betek re e oa stumm lod korzennoù.

Diwezhatoc'h e voe deveret diouto ar goulaouiñ dre neon, a vez arveret c'hoazh hiziv, hag ar c'horzennoù katodek a veze er skrammoù elektronek kentañ.

Hiziv c'hoazh e vez arveret korzennoù Geissler er skolioù-meur evit studiañ perzhioù skalfad luc'hel an aezhennoù^[2].