An Erge-Vras

Eus Wikipedia
(Adkaset eus Erge-Vras)
An Erge-Vras
Chapel Kerzevod
Chapel Kerzevod
Ardamezioù
Anv gallek (ofisiel) Ergué-Gabéric
Bro istorel Kernev Kernev
Melestradurezh
Departamant Penn-ar-Bed
Arondisamant Kemper
Kanton Kanton Kemper-2 (betek 2015)
Fouenant (abaoe 2015)
Kod kumun 29051
Kod post 29500
Maer
Amzer gefridi
Hervé Herry
2008-2020
Etrekumuniezh Kemper Breizh ar C'hornôg
Bro velestradurel Bro Gerne
Lec'hienn web https://www.ergue-gaberic.bzh/
Poblañsouriezh
Poblañs 8 484 ann. (2020)[1]
Stankter 213 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù
lec'hiañ
47° 59′ 49″ Norzh
4° 01′ 15″ Kornôg
/ 47.9969, -4.0208
Uhelderioù kreiz-kêr : 63 m
bihanañ 4 m — brasañ 140 m
Gorread 39,87 km²
Lec'hiañ ar gêr
An Erge-Vras

An Erge-Vras (Ergué-Gabéric an anv gallek ofisiel) zo ur gumun e Breizh e departamant Penn-ar-Bed, sko ouzh Kêr-Gemper.

Anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Bernard Tanguy ː Ergue Gaboric, 1325 ; Ergue Gaburic, 1327; 'Ergue Cabiric, ~1330 ; Ergue Cabric, 1426 ; Ergue Gaberic, 1535 ; Ergue Gabellic, 1574[2].
Gerdarzh
  • Erge ː eus arkae = kae-difenn (gwelout ivez Erge-ar-Mor).
  • Gaberic ː diwar un anv-den Cabeur.

Ardamezioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

En gul e groaz krouget en argant, ur groazigann ivez en argant ouzh pep konk (kroaz Jerusalem), e gab dentek en argant karget gant teir brizhenn erminig en sabel.

  • Sturienn ː Ne zeuz pesq heb ha zrean ("N'eus pek hep a zraen").
  • Aozer ː Bernard Le Brun ; degemeret gant ar prefeti d'an 3 a viz Gwengolo 1980[3].

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Dispac'h Gall[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

XXvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • Mervel a reas 132 waz eus ar gumun, eleze 4,35% eus he foblañs e 1911, abalamour d'ar brezel[5].

Eil brezel-bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Merval a reas 21 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel[6].

Brezelioù didrevadennañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel Indez-Sina
  • Mervel a reas daou vilour eus ar gumun[7].
Brezel Aljeria
  • Mervel a reas ur milour eus ar gumun e miz Mae 1961[8].

Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ya d'ar brezhoneg
  • D'ar 4 a viz Mezheven 2012 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.
  • Al live 2 oa bet roet d'ar gummun.
Deskadurezh
  • Ur skol divyezhek a zo eno abaoe 2002.
  • E distro-skol 2022 e oa 147 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (17,2 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)[9].
Bugaligoù
  • Al Liezdegemer "Les Petits Lutins" a ro un tañva eus ar brezhoneg d'ar vugale vihan.

Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Iliz katolik Sant Gwinal, XVIvet kantved
  • Chapel Intron-Varia Kerdevot, XVvet kantved, bet sakret d'ar 26 Here 1556
  • Chapel Sant Gwenole, XVIvet kantved, ha XVIIvet kantved
  • Chapel Sant Andrev, XVIIvet kantved
  • Chapel Santez Anna, pe Keranna, e Lestonan (1968)
  • Chapel Intron-Varia, e maner an Oded (1922)
  • Chapelioù bet diskaret ː Sant Gweltaz, e Lokeltaz, dija en he foull da vare an Dispac'h Gall ; Sant Yoakim, e-kichen maner Lezerge; Santez Apollina, dija en he foull e 1804

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Niver a annezidi

Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud vrudet ar gomun
  • 12XX-1276 : Yves Cabellic, eskob Kerne 1267 à 1276.
  • 1599-1660 : Guy Autret, Istorour
  • 1729-1806 : Jean-François de la Marche, eskop diwezhañ Bro Leon. 1748-1811 : Alain Dumoulin, person ha skrivagner latin ha brezhoneg.
  • 1798-1870 : Nicolas Le Marié, krouer ar veilh baper Oded.
  • 1818-1881 : Jean-René Bolloré, kentañ Bollore e penn ar veilh baper. 1834-1905 : Jean-Marie Déguignet, skrivagner galleg ha brezhoneg.
  • 1925-2011 : Gwenaël Bolloré, soudard ar Frañs Dieub, mestr ar veilh baper ha skrivagner gall.
  • 1946: Hervé Jaouen, skrivagner gallek
  • 1952 : Vincent Bolloré, mestr an uzinioù Bolloré
  • 1953 : Bernez Rouz, kazetenner ha skrivagner.
Ardamezeg ar familhoù
Autret
Aotrounez Missirien
En aour e bemp pempenn gommek en glazur.

Gevelliñ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Alain Dumoulin : Grammatica-latino celtica, Praha, 1800 (lenn en linenn)
  • Alain Dumoulin : Hent ar baradoz, Kemper, 1805
  • Jean-Marie Déguignet : Mémoires d'un paysan bas-breton, éd. Arkae, 2022 ; gant ur bern troioù e brezhoneg.
  • Jean-Marie Déguignet : Rimes et révoltes, éd Blanc Silex, Kemperle, 2005 ; lod barzhonegoù zo e brezhoneg.
  • Bernez Rouz : Anvioù-lec'h an Erge Vras, Hor Yezh ; adembannet e galleg : Les noms de lieux d'Ergué-Gabéric, Arkae, An Erge-Vras, 2007.
  • Bernez Rouz : Alain Dumoulin : un recteur breton dans la tourmente révolutionnaire, Arkae, An Erge-Vras, 2011 ; diwar-benn aozer ar Grammatica latino celtica.
  • Bernez Rouz : Hengoun ar vosenn e Breizh-Izel, Hor Yezh ; studiadenn war ar c'hontadennoù hag ar gwerzioù diwar benn ar vosenn.
  • Lanig Rouz : Koñchennoù (divyezhek), Arkae, 2022 ; danevelloù skrivet e brezhoneg Kerne-Izel.
  • Jean-Louis Rozeg : Trec'h ar garantez (Le triomphe de l'amour), Arkae, 2013 ; ur romant hag a gont brezel ar skolioù en Erge-Vras.

Daveoù ha notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
  2. Bernard Tanguy : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses du Finistère. Chasse-Marée. ArMen. 1990
  3. Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes du Finistère. 2001
  4. Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajenn 50
  5. Memorial Genweb
  6. Memorial Genweb
  7. Memorial Genweb
  8. Fichenn hiniennel - Memorial Genweb
  9. Distro-skol ar c’helenn divyezhek e 2019
  10. Memorial Genweb
  11. Memorial Genweb
  12. Université de Lille